Раседните линии се пукнатини во Земјината кора кои се формираат кога плочите на секоја страна од раседот се движат една покрај друга.Понекогаш овие пукнатини се мали, тенки како прамен коса, но можат да бидат долги и стотици километри, како што е раседот Сан Андреас во Калифорнија или раседот на Анадолија во Турција. И двете се видливи од вселената, пренесува Livescience.
Три типа на раседи
Постојат три типа на раседи, во зависност од поместувањето: нормална, обратна и ударно лизгање, вели сеизмологот Николас ван дер Елст. Секој тип е резултат на различни сили кои ја туркаат или влечат Земјината кора.
Дефекти на удар-лизгање се јавуваат кога плочите се лизгаат хоризонтално една покрај друга, а вертикалното движење е или многу мало или целосно отсутно. И раседот Сан Андреас и раседот Анадолија во Турција, кои предизвикаа катастрофален земјотрес оваа година, се ударни раседи.
Нормалните дефекти создаваат простор. Двете чинии се одвојуваат и ја растегнуваат кората во долината. Пример за таков расед е Големата долина Рифт во Африка.
Обратни раседи се јавуваат кога една плоча се лизга над друга, и обично се наоѓаат во зони на судир каде тектонските плочи се движат за да создадат планински венци како Хималаите или Карпестите планини.
Ударните грешки се генерално вертикални, а нормалните и обратните дефекти често се случуваат под агол на површината на Земјата. Различни стилови на движење на плочата, исто така, може да се комбинираат во еден настан, кога една плоча се движи и вертикално и лизгачки за време на земјотрес.
Сите раседи се поврзани со движењето на тектонските плочи на Земјата, а најголемите раседи ја означуваат границата помеѓу две плочи.
Од воздух, тие изгледаат како широки зони на деформација.
„Границите на плочите постојано растат и се менуваат, предизвикувајќи тие да развиваат свиоци и јазли, кои потоа создаваат повеќе дефекти“, објаснува ван дер Елст.
Границите каде што една тектонска плоча е „спуштена“ под друга се нарекуваат зони на субдукција и овие зони се одговорни за некои од најсилните земјотреси на Земјата. На пример, и земјотресот Тохоку во Јапонија во 2011 година и оној во близина на брегот на Индонезија во 2004 година беа предизвикани од прекин на раседите во овие зони.
Индивидуалните раседни линии често се потесни отколку што се долги или длабоки. Повеќето земјотреси се случуваат на длабочина помала од 80 километри од површината на Земјата, а најдлабоките земјотреси се случуваат во обратни раседи на околу 600 километри под површината.
Најголем Расед на Земјата
Речиси сто години, научниците знаат за бездна во океанот на 7,2 километри длабоко од брегот на источна Индонезија, во морето Банди. До неодамна не можеа да објаснат зошто оваа бездна е толку длабока.
Тоа е најдлабоката точка во океанот која не е ров – рововите се создаваат при субдукција на две тектонски плочи. Според Новиот Атлас, оваа бездна е вдлабнатина која се наоѓа во Лакот Банд (закривен синџир на вулкански острови). Овој расед е откриена пукнатина на дното на океанот која се протега на повеќе од 60.000 квадратни километри.
