Цистичната фиброза е ретка и наследна болест која е многу прогресивна. Влијае на сите органи во телото и влијае на нивната функција, а влијае и на начинот на кој телото произведува слуз, односно секрет кој е важен за функционирањето на органите.
Оваа слуз е нормално ретка, но кај цистичната фиброза е густа и како лепак, па блокира различни отвори и канали во телото. Не постои лек за цистична фиброза, но постојат голем број на лекови кои ги третираат симптомите.
Што предизвикува цистична фиброза?
Станува збор за болест која е наследена од родителите, а се јавува поради мутација на одредени гени кои го регулираат протокот на сол и други течности во и надвор од клетките. Една од најчестите мутации е F508del, која е присутна кај околу 70 проценти од пациентите. Некои мутации целосно ќе го спречат формирањето на функционален хлориден канал, додека други произведуваат помала количина на протеини.
Како да препознаете цистична фиброза?
Симптомите на цистична фиброза може да бидат послаби или поинтензивни, во зависност од тежината на состојбата. Тие, исто така, можат да станат полоши или подобри со текот на времето. За некои, симптомите ќе се појават само во зрелоста. Цистичната фиброза може да предизвика и проблеми со дишењето, оштетување на белите дробови, но и да биде причина за разни инфекции.
Најчестите симптоми кои се јавуваат се:
– потешкотии со движењето на дебелото црево
– надуеност
– проблеми со дишењето
– постојана кашлица со секрет
– постојано чувство на полн нос
– чести инфекции на белите дробови
– неплодност
– дебелеење
– проблеми со растот
– солена кожа
Цистичната фиброза може да ги зафати белите дробови, но и други органи како панкреасот, црниот дроб, тенкото и дебелото црево, мочниот меур, бубрезите или репродуктивните органи.
Раната дијагноза значи ран третман на болеста, а со тоа и подобра здравствена состојба.
Како се дијагностицира цистичната фиброза?
Цистичната фиброза може да се препознае со генетска анализа и мерење на сол во потта, т.е. мерење на концентрацијата на хлорид во потта.
Како се лекува цистичната фиброза?
Не постои лек за оваа болест, но симптомите се третираат за да се олесни животот на човекот. Во некои случаи, ќе биде неопходно да се земаат антибиотици, антиинфламаторни лекови, кортикостероиди.
Важна е и правилната исхрана, како и земање одредени витамини и редовна употреба на ензими на панкреасот. Неопходно е редовно следење кај лекар, обично на секои три месеци или почесто ако симптомите се влошат. Луѓето со фиброза веројатно ќе живеат скратен живот, но благодарение на низата лекови и напредокот во медицината, тоа е подолг и поквалитетен живот отколку што беше за овие пациенти.
Заклучок
Цистичната фиброза е сериозна болест која е наследена од родителите, а може да зафати неколку органи. Важно е да се открие навреме и да се земаат лекови кои ги намалуваат симптомите на болеста. Иако луѓето со оваа болест имаат нешто пократок и потежок животен век, тие сепак можат да водат нормален живот.
