Напредокот во разбирањето на сериозноста на ХПВ инфекцијата се случи во моментот кога таа беше доведена во директна врска со ракот на грлото на матката.
„Со текот на времето се дозна дека ХПВ вирусот е и причина за рак на вагината, пенисот, анусот, како и многу видови на рак на усната шуплина“, вели д-р Игор Јеремиќ за порталот N1.
ХПВ се пренесува исклучиво преку секс, додава докторката, напоменувајќи дека само еден незаштитен контакт со ХПВ позитивно лице е доволен за да дојде до инфекција.
„Се разбира, кога нешто е многу застапено кај нашата популација и во исто време носи ризик од сериозни последици (рак), станува нормално да се носат со себе погрешни толкувања поврзани со самиот пренос – што дополнително ја усложнува ситуацијата на нас гинеколозите кои се занимаваме сериозно со оваа патологија“, истакнува д-р Јеремиќ.
Најчестите заблуди и фреквенција на преносот
ХПВ вирусот не се пренесува преку крпи, базени и алишта, туку преку микротрауми на мукозната мембрана и кожата на генито-аналниот регион кои се јавуваат при сексуален однос, објаснува д-р Јеремиќ.
„Сепак, ХПВ вирусот може да се пренесе од мајка на дете за време на породувањето, што може многу да влијае на подоцнежната појава на ларингеални полипи кај децата. Затоа е важно да се третира ХПВ инфекцијата и кај трудниците“, нагласува тој.
Тој предупредува дека „од година во година се зголемува фреквенцијата на патолошки состојби предизвикани од ХПВ инфекција и дека старосната граница со сликата на тешка ХПВ инфекција (тешка предканцерогена – ЦИН II, III) се повеќе се движи кон помладата популација“.
„Мораме да разбереме дека младоста никого не ослободува од болеста, а во случај на ХПВ инфекција, таа ја прави многу почувствителна и опасна. Ова е поткрепено со фактот дека мојот најмлад пациент со тежок преканцер на грлото на матката (CIN III) имаше само 14 години. „Уште пострашно е што мојот најмлад пациент со рак на грлото на матката имаше само 17 години“, вели докторот.
Тој додава дека секој месец имаат во просек по пет женски пациенти на возраст под 20 години „дијагностицирани со тежок предканцер (CIN II, III), што во практична смисла значи дека секоја од нив би имала рак додека да се 25 години да не им била дијагностицирана навреме и да се отстрани промената на грлото на матката“.
Повеќе од 150 типови на ХПВ вирус
Денес има повеќе од 150 типови на ХПВ вируси, а од нив, повеќе од 100 „напаѓаат и предизвикуваат болести на генито-аналниот регион“. Сепак, 20 од нив денес се најзастапени и најмногу се откриваат со ХПВ типизација, посочува докторката.
Според него, ХПВ инфекцијата е поделена на оние предизвикани од нискоризични типови – кои се одговорни за кондиломи (генитални брадавици) и средно и високоризични типови кои се одговорни за предканцер на грлото на матката (CIN I, II, III. ), како и самиот рак на грлото на матката.mterice.
„На конгресот на гинеколози EUROGIN 2022 во Дизелдорф одржав предавање за поврзаноста помеѓу типовите на ХПВ и сериозноста на ХПВ инфекцијата, како и фактот дека зачестеноста на одредени типови варира од земја до земја, па дури и постои разлика во типовите на ХПВ кои предизвикуваат инфекција од регион до регион во Србија. На пример, во Србија се намали фреквенцијата на типовите 16 и 18, а зголемена е зачестеноста на типовите 31, 33, 35, 52, 58 и 66, кои ги немаше ниту пред 10 години“, наведува тој.
Д-р Јеремиќ вели дека токму тоа е информацијата која предизвикува уште поголем страв, „бидејќи на секои неколку години сме изненадени од појавата на нов високоризичен тип на ХПВ инфекција“.
Грешки во толкувањето на симптомите и времето на инкубација
Лекарот наведува дека периодот на инкубација може да се движи од три недели до три години или повеќе.
„Тоа е многу пократко кај младите девојки – особено ако е првиот контакт со ХПВ позитивно лице (губење на невиноста). Понекогаш се потребни само шест месеци за една млада девојка да развие тежок предканцер (CIN II, III) од првиот контакт со ХПВ вирусот (среден и висок ризик). Поточно, ова е се почест случај во мојата ординација“, истакнува д-р Јеремиќ.
Тој додава дека единствен симптом е инфекција со нискоризични типови на ХПВ и тоа се манифестира како кондиломи (генитални брадавици), додека инфекцијата со високоризичните типови не дава никакви симптоми, што според него е сериозен проблем и за двајцата. пациентот и неискусниот гинеколог.
„Најчестите грешки во толкувањето на симптомите на ХПВ инфекцијата на грлото на матката се зголемени секрети, нарушување на крварењето, болка во долниот дел на стомакот, печење и чешање. Овие симптоми обично го носат пациентот на гинеколог, но не се симптоми на ХПВ инфекција“, забележува тој.
Тој додава дека мажите имаат само симптоми на нискоризична ХПВ инфекција (кондиломи), но во помалку од 50 проценти од случаите.
„Многу поважни информации се дека повеќе од 80 проценти од мажите се носители и носители на средно-ризични и високоризични типови на ХПВ, кои се директни причинители за предканцерогени и рак на грлото на матката, рак на пенисот и анусот“, посочува д-р Јеремиќ.
Дијагноза на ХПВ инфекција
Дијагнозата на ХПВ инфекцијата се поставува на два начина – колпоскопски преглед и ХПВ типизација.
„Најчестите грешката е кога гинекологот се потпира на ПАПА тестот, кој не само што не открива рана ХПВ инфекција, туку е нормален кај повеќе од 70 проценти од тешките предканцери, а често и кај самиот рак на грлото на матката. „Со оглед на долгогодишното искуство, веќе можам да и кажам на пациентка со колпоскопски преглед дали има ХПВ инфекција на грлото на матката и колку е сериозна“, вели тој.
Д-р Јеремиќ истакнува дека често женските пациенти укажуваат дека имаат рана на грлото на матката, но вели дека „нема рана на грлото на матката, туку се менува со знаци на ХПВ инфекција (патолошки колпоскопски слики) или без знаци на ХПВ инфекција .
Тој оценува дека избегнувањето на колпоскопијата како златен стандард во дијагнозата на ХПВ инфекцијата е показател за незнаење, како и дека чекањето да се појават симптоми кај партнерите (мажите) е губење драгоцено време.
Третман на ХПВ инфекција
Кога станува збор за терапии за третман на ХПВ инфекција, д-р Јеремиќ (кој е член на Американската асоцијација за колпоскопија и патологија на грлото на матката – ASCCP) вели дека ова е поле со најмногу нејаснотии и грешки. Тој додава дека ставот за лекување на ХПВ инфекцијата се уште е далеку од заеднички став од кој првенствено би користеле пациентите.
Често се слуша дека Србија е на врвот во Европа по бројот на заболени од рак на грлото на матката.
„Како некој кој секоја година држи предавање на светските и европските конгреси посветени на ХПВ патологијата, како и некој на кого доаѓаат пациенти од цела Европа и светот, можам со сигурност да кажам дека реалната состојба не е ни блиску до онаа со која Европа и Америка се претставуваат во врска со ХПВ инфекции“, тврди тој.
Тој повторува дека клучот за дијагнозата на ХПВ е колпоскопскиот преглед и дека ПАПА тестот не открива почетна, а кај повеќе од 70 отсто, напредната ХПВ инфекција.
„Главниот проблем во развиените европски земји е што жените не знаат ни што е колпоскопија затоа што се е базирано на ПАПА тест, евентуална ХПВ типизација и класичен гинеколошки преглед. Како резултат на таквиот пристап се појавува привидна слика за здрави жени и голем број на оние кои не ни знаат дека имаат сериозни промени во грлото на матката“, вели д-р Јеремиќ.
Тој додава дека во Србија секоја жена може да направи колпоскопија, така што бројот на дијагностицирани сериозни состојби предизвикани од ХПВ инфекција се зголемува во споредба со Европа.
„Сепак, тоа не е причина за поголемото присуство и промискуитет кај нас, туку напротив за подобар дијагностички пристап, колку и да звучи чудно“, вели тој.
Тој тврди дека европските земји наметнуваат протоколи за лекување кои не одговараат на реалната состојба.
„Суштината на денешните протоколи, кои постојат од пред 15 или повеќе години, е да се следат промените, особено кај младите девојчиња кои не родиле. Ако се знае дека младите девојки се најчувствителни на ХПВ инфекција и дека кај нив може да се појави тежок предканцер за само шест месеци, можеме да заклучиме дека споменатите протоколи апсолутно не соодветствуваат на реалната состојба“, вели д-р Јеремиќ.
Според него, првата и основна причина е стравот дека грлото на матката на една млада девојка ќе биде оштетено до тој степен што подоцна може да влијае на нејзиниот репродуктивен капацитет.
„Дополнително, се повеќе се туркаат разни суплементи и разни креми, кои се чини дека ќе имаат позитивен ефект врз текот и повлекувањето на ХПВ инфекцијата, без воопшто да знаеме колку е сериозна оваа промена на грлото на матката“, наведува тој.
Зборувајќи за најчестите терапевтски грешки, д-р Јеремиќ посочува дека ХПВ инфекцијата на грлото на матката е вирусна инфекција и дека не може да се лекува со вагинални таблети и антибиотици бидејќи не е бактериска или габична инфекција.
„Исто така, ХПВ инфекцијата не се лекува со суплементи за зајакнување на имунитетот, бидејќи повеќето од нив се млади девојки кои имаат брз живот со малку сон, нередовна исхрана и стрес, што резултира со сузбивање на имунитетот и влошување на клиничката слика на ХПВ. инфекција“, додава тој.
Тој објаснува дека главна карактеристика на ХПВ инфекцијата е тоа што е „инфекција со скок“.
„Што значи тоа терапевтски? Можеме да имаме нормален наод во еден милиметар цервикално ткиво, а неколку милиметри подалеку или подлабоко може да биде тежок предканцер или рак на грлото на матката. Токму тоа е причината зошто ПАПА тестот е нормален дури и за рак, бидејќи со овој тест се засегнати само површинските клетки. Токму тоа е причината зошто горењето без хистопатолошка поддршка не е добра терапија. Ќе изгорите површни клетки до одредена длабочина, а може да биде и милиметар подлабоко.
