Д-р Игор Лазиќ, специјалист по анестезиологија со реанимација и интензивна нега, Клиника за неврохирургија, за порталот N1 истакнува дека оваа специјалност главно се поврзува со „заспивање и будење“ за време на операцијата и дека само за време на пандемијата предизвикана од КОВИД- 19 е свесност за сеопфатноста на покренатата работа.со која се занимаваат анестезиолозите.
„Имено, покрај воведувањето на пациентот во општа ендотрахеална анестезија или примената на некоја од техниките на регионална анестезија, анестезиологот претходно учествуваше и во подготовката на пациентот за операција. Предоперативната подготовка на пациентите понекогаш е сложена и бара неколку дена, па дури и недели работа на неа. Сепак, постојат ситуации кога вашата можност за идеална предоперативна подготовка на пациентот е ограничена. Ова обично се случува кога пациентите поради некоја причина треба да бидат оперирани што е можно поскоро, кога користа од интервенцијата го надминува ризикот од неа, односно кога пациентот е во животно загрозувачка состојба и операцијата мора да се изврши во најкраток можен временски период“, наведува тој.
Според него, во неврохирургијата најчесто се работи за трауматизирани пациенти и пациенти со спонтано мозочно крварење. Исто така, има инвазивни тумори на централниот нервен систем и инфективни збирки кои треба што поскоро да се отстранат за да се избегне понатамошно оштетување на мозочното ткиво и други компликации, додава нашиот соговорник.
„Улогата на анестезиологот во операционата сала е да ја избере најдобрата техника за анестезија за пациентот, да ја обезбеди потребната мониторинг и вентилаторна поддршка, да ги одржува оптималните кардиоваскуларни функции на пациентот и за време на операцијата и на крајот, доколку нема непредвидени настани, спроведете го планот да ја „одведете“ анестезијата до најидеалниот крај. Потоа продолжува со постоперативно следење и понатамошно лекување на пациентот. „Исто така, анестезиологот е обучен да ги препознава и регулира здравствените проблеми кои можат да настанат во текот на периоперативниот период“, нагласува д-р Лазиќ.
Во одделението за интензивна нега, познато како Шок соба, не се само оперирани пациенти, посочува тој и додава дека има сите оние на кои им е потребен континуиран надзор и нега од лекар специјалист, најчесто анестезиолог.
„За пациентите кои се во тешка општа состојба ја избираме целата потребна терапија, обезбедуваме вентилаторна поддршка доколку е потребно со претходно воспоставување на дишните патишта и оптимизација на хемодинамските функции кај нестабилните пациенти. Во случаите кога поради статусот и процедурите кои ги применуваме потребно е пациентот да спие и анестезира, анестезиологот ги избира соодветните лекови според состојбата и патологијата за која се лекува пациентот. Исто така, интензивецот работи на поставување централни венски линии, инвазивен мониторинг, а по потреба применува дијагностички процедури, пред се со методот на ултразвук, но и терапевтски во форма на бронхоаспирација, замена на бубрежната функција итн. Обезбедува и превоз на пациентот во или надвор од здравствената установа“, наведува тој.
Д-р Лазиќ за порталот N1 посочува дека специфичноста на анестезиологијата на неврохируршката клиника на Универзитетскиот клинички центар на Србија се огледа во хетерогеноста на пациентите, пред се во однос на возраста.
„Имено, најмладиот пациент во чија грижа учествував имаше само 16 часа, а најстариот 99 години и двајцата ја напуштија болницата во стабилна и задоволителна состојба. Тоа што обезбедуваме и детска невро-онкологија и невротрауматизирани пациенти не прави покомплетни, но носи и високо ниво на стрес, особено кога се справуваме со итни случаи на најмладата популација“, нагласува тој.
Тој додава дека невроанестезијата е специфична и поради положбата на пациентите во која се оперирани.
„Во однос на локализацијата на промената, покрај „стандардната“ положба на грбот, често правиме општа анестезија кај пациенти кои се во абдоминална, латерална, генопекторална (клекната) положба за операција на ‘рбетот или седечка положба за операција. за промени во задната кранијална јама. Секоја од овие пози носи одредени промени во вентилацијата и хемодинамиката на пациентот, на кои мора да се прилагодиме и да направиме најадекватен избор на нашата анестезија соодветно на положбата и статусот на пациентот, но и на операцијата“, објаснува нашиот соговорник.
Дополнително, додава д-р Лазиќ, невроендокрините тумори или промени и крварења кои ја компромитираат работата на централните ендокрини жлезди, хипоталамусот и хипофизата, доведуваат до хормонална нерамнотежа и промени во речиси сите органски системи, а имаме и многу сложен пациент кој има потреба од да се подложи на тешка операција.
„Тесно специфичните процедури кои се изведуваат во нашата клиника вклучуваат процедури на мозокот каде што пациентот мора да биде или буден или минимално да се смири за време на целата или дел од операцијата.
Пациентот се буди, му се отстранува трахеалната цевка преку која беше обезбедена вентилација додека беше под анестезија и го тераме да соработува. Целта ни е тој да биде што е можно поудобен, да не се движи затоа што главата му е фиксирана, да биде совршено анестезиран и што е можно покооперативен затоа што неговите моторни дејствија што му ги доделуваме да ги изврши и говорот се единствениот начин хирургот да знае на која линија не смее да оперира. Одржувањето состојба на свест, како што велиме „ниту на небо, ниту на земја“, без да се загрозат респираторните и кардиоваскуларните функции, бара стручност, искуство и до одреден степен креативност на анестезиологот во комбинирањето техники, анестетици и опиоиди“, тој. објаснува.
И покрај се, стресот и големиот ризик од условите што ги овозможуваме, не недостасува ентузијазам и желба за надградба во форма на учење и усовршување на нови процедури кои ги следат светските стандарди, бидејќи токму тоа не прави посилни во претстојните предизвици и поуспешни во нашата примарна цел – лекување на пациентот, заклучува д-р Игор Лазиќ.
