За време на летните горештини, еден од начините да се разладите е да се освежите со капење во базени, реки, езера… Но, внимавајте бидејќи ако пливате во нечисти води, тоа може да предизвика воспаление на надворешното уво или отитис.
„Надворешниот отитис (ОЕ) е инфекција на надворешниот ушен канал и е најчеста форма на инфекција на увото. Тоа е предизвикано од промена на природната рамнотежа во надворешниот слушен канал. Во нормални услови, надворешниот слушен канал е заштитен со церумен (ушен восок), кој воспоставува рамнотежа помеѓу кожата на каналот и сапрофитските микроби. Инфекцијата е резултат на микроповреда, мацерација на кожата, егзема или туѓо тело во надворешниот слушен канал“, објаснува за порталот N1 Србија доктор Иван Баљошевиќ, специјалист по оториноларингологија.
Вообичаеното име за оваа болест е „пливачко уво“ бидејќи најчесто се дијагностицира во летните месеци, по пливање во реки и езера. Околу 45 отсто од пациентите се деца на возраст од 5 до 14 години.
Се верува дека зголемената влажност во ушниот канал може да предизвика развој на инфекција.
„Главен симптом е интензивната болка, која е најчеста причина поради која пациентите одат на лекар. Се јавува ненадејно, веќе по 24 часа од почетокот на инфекцијата. Болката се интензивира при притискање на аурикулата, особено на делот од ‘рскавицата што се наоѓа на влезот во ушниот канал. Други симптоми се чешање во увото, оштетен слух, зуење во ушите, а понекогаш и бистар или гноен исцедок од увото. Во потешките случаи инфекцијата може да се прошири напред, кон мускулите на долната вилица, што се манифестира со болно и тешко отворање на устата“, вели д-р Баљошевиќ.
Според него, во 90 отсто од случаите се работи за еднострана инфекција предизвикана од бактерии.
„Најчестите предизвикувачи се Pseudomonas aeruginosa (во 20 до 60 проценти од случаите), потоа Staphylococcus aureus (во 10 до 30 проценти) и многу поретко видовите Escherichia coli, Proteus и Klebsiella. Не толку ретко, неколку различни бактерии можат да се изолираат во исто време. Ретко, причина за воспаление може да бидат габите (Aspergillus spp и Candida albicans), често во случаи на несоодветна системска и локална употреба на антибиотици. Вирусите како што се Херпес симплекс и Херпес зостер се предизвикувачки агенси кај околу пет проценти од пациентите“, вели тој.
Летното време, високите надворешни температури, честото и зголемено мокрење на увото („пливачко уво“), како и потењето, се предуслов за често воспаление на надворешниот слушен канал.
„Кожата на надворешниот слушен канал е тенка и во делот непосредно пред тапанчето има само 2-3 слоја клетки. Доколку надворешните фактори, како што се зголемената температура и влажноста, постојаното надразнување на водата за време на капењето, делуваат подолго време на кожата на ушниот канал, горните слоеви на кожата се згуснуваат. Потоа се затвораат отворите на жлездите во кожата, што предизвикува запирање на производството на церумен и развој на инфекција. Од друга страна, кожата во ушниот канал често е покриена со бактерии и габи, кои нормално живеат таму, така што во погоден момент (на пр. контакт со нечиста вода) може да дојде до секундарна инфекција“, посочува тој.
Доктор Баљошевиќ забележува дека дијагнозата не е тешко да се постави.
„Од пациентите најчесто добиваме информации за пливање во нечиста вода во последните неколку дена или често чистење на увото со неадекватни предмети. Само со притискање на ‘рскавицата пред влезот на ушниот канал предизвикуваме силна болка кај пациентот. Испитувањето на увото открива силен оток на надворешниот ушен канал, со изразено црвенило на кожата. Често е присутен и секрет во ушниот канал и во тој случај треба да се земе брис и да се испрати на микробиолошка анализа. Поради отокот, ушниот канал е целосно затворен, па тешко се гледаат структурите на тапанчето. На таа страна на вратот се дијагностицираат зголемени и болни лимфни жлезди“, објаснува тој.
Лекарот нагласува дека во летните месеци треба да избегнувате пливање во нечиста вода.
„Ризикот е особено зголемен кај луѓето кои често користат стапчиња за уши. Со постојано чистење на увото со стапчиња, тие го отстрануваат заштитниот слој на ушната маст и со тоа стануваат попогодни за развој на инфекција. Со цел да се заштити увото од инфекции, може да се користат различни производи на пазарот кои содржат маслиново или бадемово масло. Со нивно всадување пред да одите на пливање, се намалува ризикот да се разболите. Може да се користат и тампони за уши од восок или силикон“, вели тој.
Тој додава дека основниот принцип на лекување вклучува локална апликација на капки со антибиотици.
„Локалниот третман со антибиотски капки за уши е најефикасен, бидејќи создава концентрација на антибиотици од 100 до 1000 пати поголема на местото на апликација од можната системска антибиотска терапија. Исто така, има предност што не предизвикува системски несакани ефекти или промовира развој на бактериска отпорност на антибиотици. Со оглед на тоа што главен симптом е болката и дека може да биде многу изразена, неопходно е во терапијата да се вклучат аналгетици во форма на таблети или инјекции“, вели д-р Баљошевиќ.
Тој додава дека, кога има силно отекување на увото на каналот и претпоставката дека капките не можат да навлезат низ целата должина на каналот, „можете да ставите газа натопена во капки антибиотик која треба да се замени по 24 часа“.
Третманот со капки трае од 5 до 7 дена, а во терапијата се додаваат аналгетици за намалување на болката, вели д-р Баљошевиќ и нагласува дека системски антибиотици се користат само во случаи кога се појавиле компликации (покачена температура, локален лимфаденит).
Тој предупредува дека надворешниот отитис е сериозна инфекција која не треба да се лекува самостојно.
„Во случај на чешање или болка во увото, треба да избегнувате користење на одредени народни лекови, како што се ставање лук во ушниот канал или влевање сок од растение познато како јаболко крем. Тие само ја маскираат клиничката слика и не водат до заздравување. Како што напоменавме, симптомите на болеста се развиваат многу брзо, затоа треба да се обратите кај лекар кој ќе го исчисти ушниот канал и ќе ви препише соодветна терапија“, вели доктор Иван Баљошевиќ.
