Растот на вредноста на доларот во однос на еврото и динарот од речиси 20 проценти во последните десет месеци влијаеше на растот на јавниот долг на Србија деноминиран во долари, објави порталот Нова економија. Економистот Горан Радосављевиќ оцени дека долгот што државата го враќа во долари изнесува околу 3,4 милијарди и дека тоа може да доведе до зголемување на јавниот долг за околу 65 милијарди динари или околу 580 милиони евра.
„Долгот во долари изнесува околу 11 отсто од вкупниот јавен долг и тоа во моментов не носи толку висок ризик. Но, загрижува фактот што во буџетот за 2022 година се планирани околу 1,6 милијарди долари гаранции за нов долг, што кога ќе се реализира значително би го зголемило учеството на долгот во долари. Ова значително би го зголемило и валутниот ризик“, изјави Радосављевиќ, цитирана од Нова Економика.
Очекуваната стагнација на растот во еврозоната во наредниот период, високата инфлација, војната во Украина и санкциите кон Русија, како и многу високиот јавен долг на земјите-членки, се само дел од факторите кои доведоа до пад на вредноста на еврото во однос на американскиот долар, се наведува во текстот.
„Европската економија е цврсто поврзана со енергетските производи од Русија (јаглен, нафта, гас, нуклеарно гориво), а санкциите доведоа до зголемување на цените, отежнат увоз и, следствено, пад на економскиот раст и општ пораст на цените. Радосављевиќ.
Тој потсети дека инфлацискиот притисок ја принуди Европската централна банка (ЕЦБ) да ја прекине практиката на евтини пари во еврозоната и да најави зголемување на референтните стапки.
„Сепак, ЕЦБ почнува да ја заострува монетарната политика во услови кога инфлацијата веќе достигна 8,6 отсто во јуни 2022 година. Растот на цената на парите, во услови на висок јавен долг на земјите-членки, доведе до ризик од нова должничка криза. Од друга страна, побарувачката за долари е стабилна, а ФЕД многу порано почна да интервенира на пазарот. Тешко е да се каже какво ќе биде движењето во наредните години, но до крајот на 2022 година се очекува дополнителен пад или стагнација на еврото во однос на доларот“, рече Радосављевиќ.
Според податоците на Министерството за финансии, вкупниот јавен долг на Србија на крајот на мај годинава изнесува 30,7 милијарди евра, што е 52,3 отсто од БДП.
