Нова варијанта на коронавирусот, т.н кракен, за многу краток временски период стана доминантен во САД. Зошто се вика кракен, по што се разликува од претходните варијанти и што знаеме за него досега?
XBB.1.5 е подваријанта на сојот омикрон, неформално наречен кракен. Тоа е најзаразната верзија на коронавирусот досега. Но, зошто се нарекува кракен? И претходните варијанти имаа свои неформални имиња, па во англиското говорно подрачје јавноста зборуваше за варијантите „кошмар“ и „скрабл“.
Некои прекари на вирусот потоа се воспоставија во јазикот, а некои не. Бидејќи минатата година СЗО не даде позвучни имиња на новите подваријанти на коронавирусот, некои сами се погрижија за тоа. Името кракен првпат на Твитер го употребил еволутивниот биолог Рајан Грегори, мислејќи на скандинавско митолошко суштество, морски неман со неколку моќни краци кои според легендата убиле многу морнари и уништиле многу бродови, пишува SkyNews.
Што е XBB.1.5 и како се разликува од другите варијанти на коронавирусот?
Омикронската подваријанта XBB.1.5 е многу заразна „рекомбинантна“ мутација, што значи дека содржи генетски материјал од различни подваријанти на коронавирусот, во неговиот случај од две омикронски подваријанти BA.2, пишува NBCChicago.
За само еден месец, кракен стана доминантен вид во САД. На почетокот на декември, само два отсто од заразените во САД биле предизвикани од оваа подваријанта, а веќе на почетокот на јануари над 50 отсто од нив.
Научниците досега претпоставуваат дека оваа варијанта е поотпорна на имунолошкиот систем од другите подваријанти на омикрон. Тој е позаразен од другите видови бидејќи има дополнителна мутација што го прави подобро да се врзува за клетките.
Каде првпат се појави и каде е најраспространета?
Се уште не е познато каде се појавил кракенот. Како што пишува CTVNews, досега е пронајден во 29 земји, но се претпоставува дека всушност е присутен во многу повеќе. Секвенционирањето на геномот сега се спроведува многу помалку ширум светот, што го прави потешко да се следи колку е распространета една варијанта. Досега кракенот е најраспространет во САД, особено на североистокот на земјата, каде што е причина за повеќе од 75 проценти од случаите на инфекција. Во Велика Британија четири отсто од новозаразените се заразени со него, а во Германија се појавил уште во октомври. Таму, како што прогнозираат експертите, во текот на јануари неговото присуство меѓу заразените треба да се зголеми на шест проценти. Како што рече германскиот епидемиолог Хајо Зи, речиси е сигурно дека кракенот ќе стане доминантна варијанта и во Европа.
Кои симптоми предизвикува кракен?
Симптомите на инфекција со кракен не треба да се разликуваат од инфекциите со претходните подваријанти на омикрон, но се чини дека оние слични на грип стануваат се поретки, особено кај вакцинирани и ревакцинирани лица. Се поголем е бројот на оние кои имаат симптоми слични на настинка – течење и затнат нос, болки во грлото и кашлица. Покрај тоа, постојат симптоми карактеристични за Ковид, како што се губење на вкус и мирис, треска, главоболка, замор, болки во телото, но и гадење и дијареа.
Колку е опасен овој вид?
И покрај фактот што овој вид толку брзо стана доминантен во САД и што се зголемува бројот на хоспитализирани поради инфекција со Ковид во таа земја, експертите засега велат дека нема причина за страв. Имено, Кракен не треба да предизвикува потешки инфекции од претходните омикронски подваријанти. Бидејќи вирусот постојано мутира, научниците утврдиле дека т.н Моноклоналните антитела, создадени со клонирање на матични клетки, не се многу ефикасни во борбата против најновите подваријанти на Ковид.
Дали бивалентни бустери ефикасни против кракен?
Експертите велат дека бивалентните бустери нудат одредена заштита од поновите соеви, а особено штитат од посериозни болести. Оние кои никогаш претходно не биле заразени и кои не биле вакцинирани со бивалентен бустер најверојатно имаат значително помала заштита од инфекција со овој вид.
