Руската армија го објави своето повлекување од Херсон, единствениот регионален главен град што го окупираа од почетокот на февруари 2022 година. Веста за повлекувањето ја соопшти министерот за одбрана Сергеј Шојгу, придружуван од Сергеј Суровикин, најновиот руски командант во војната во Украина.
Рускиот претседател Владимир Путин беше отсутен, како и обично кога се објавуваат лоши вести за Русија. А сепак, појавата на нејзините воени лидери пред камерите е значаен потег. Ова ги стави во центарот на вниманието, со што беше јасно кој ќе биде одговорен за понатамошни неуспеси. Покрај тоа, тоа беше и редок потег на искреност кон руското население, бидејќи за прв пат на телевизија беше пренесена веста за воен пораз.
Дали загубата на Керсон ќе ја реши иднината на војната?
За можното повлекување на Русија од Херсон, кој беше заземен од руските војници во март оваа година, се разговараше подолго време. Москва го празнеше градот во последните неколку недели, заменувајќи ги своите елитни воздушни трупи со регрути, пишува The Conversation.
Самиот Суровикин призна дека станало невозможно да се задржи градот поради силните украински напади, а повлекувањето на западниот брег на Днепар пред зимата се покажало како единствена остварлива опција.
Постојат три причини зошто руската загуба на Херсон е клучна – ако тврдењата на Москва се точни – и тоа може да испадне одлучувачка ситуација за иднината на војната, а можеби дури и за самиот Путин.
1. Целите на Русија сега изгледаат невозможни
Керсон е стратешки важен. Тоа е големо пристаниште кое е транзитна точка од деловите под контрола на Русија на регионите Луганск и Доњецк, преку полуостровот Крим и крајбрежните градови на Црното Море под контрола на Украина, како Одеса.
Откако не успеа да го заземе Киев и насилно да го смени режимот, Москва ги промени своите воени цели, нагласувајќи дека новата е ослободување на Донбас и врската со „кримскиот коридор“, притоа блокирајќи го пристапот на Украина до Црното Море.
Но, губењето на Керсон значи дека руските сили повеќе немаат упориште западно од реката Днепар од каде што можат да спроведуваат офанзивни операции. Тие, исто така, продолжуваат да се повлекуваат кон брзо изградените одбранбени линии кај Мариупол и Каховка.
Како природни одбранбени бариери, реките работат во двете насоки: оставањето на територијата преку Днепар го забавува украинското напредување. Од друга страна, тоа им оневозможува на руските сили да напредуваат долж брегот на Црното Море, освен ако бранот на војната не се сврти драстично во корист на Русија – многу неверојатна перспектива.
2. Крим сега е во опасност
Ако Украина ја врати контролата во Херсон, патиштата кон Крим ќе станат ранливи на удари на украинската артилерија со долг дострел и беспилотни летала, а способноста на украинските сили да го нападнат Крим ќе биде уште посилна и позначајна. „Конверзација“ пишува дека таков напад на Крим би бил уште позначаен од нападот на мостот на Крим во октомври.
Контролата на Херсон, исто така, им дозволува на украинските сили да се прераспоредат околу Запорожје кон Мелитопол, што би му се заканувало на Крим од исток.
Што е уште поважно, украинската контрола на реките Днепар околу Херсон ја поништи една од ретките победи на Путин во Украина: обезбедување свежа вода за граѓаните на Крим. Украина одговори на руското заземање на регионот во 2014 година со изградба на брана за забарикадирање на Северен Кримски Канал, кој го снабдуваше Крим со околу 85% од неговата вода.
Руските сили ја уништија браната два дена по инвазијата на 24 февруари, а Украина сега има можност уште еднаш да го загрози водоснабдувањето на Крим и, на долг рок, да го контролира. Таа, исто така, станува моќна карта на преговарачката маса во секој иден обид за решавање на конфликтот.
3. Поразот во Керсон е лично понижувачки за Путин
Серијата воени порази и оваа загуба на Керсон ги одразуваат слабостите на самиот Путин. За Русија контролата на Херсонската област е клучна за заштита на Крим, но и за евентуално започнување на руските офанзивни операции.
Овој пораз ги исмева руските претензии за моќ. Иако самата Русија се обидува да ја обвини армијата за воените порази пред се, поразите на Путин продолжуваат да се спојуваат и стануваат не само неодбранливи, туку и политички опасни. Вродената ранливост на автократите како Путин е тоа што тие можат само да го обвинуваат вооружениот дел од општеството за одреден временски период.
Без внимателно управување или барем некоја успешна приказна за да се спротивстави на неуспесите, опасно е да се прават непријатели од оние кои имаат најефикасни средства за предизвикување или испрашување на лидерот.
Промената на наративот од неуспех во успех е она што Кремљ најверојатно ќе го испроба следно, а наскоро Путин би можел да се предвиди – со насилство. Ова повлекува неселективни напади врз центрите на украинското население, врз струјата и водата, како и врз друга цивилна инфраструктура.
