Помина долг ден, имате уште многу работа пред вас, а батериите ви се при крај… Затоа одлучете се да пиете енергетски пијалок – или два. Дали е тоа безбеден начин да ги подобрите вашите физички и ментални перформанси?
„Ние гледаме критички на маркетиншките тврдења за поголема ефикасност и зголемена будност кога консумирате енергетски пијалоци“, вели Силке Волбрехт, советник за храна и исхрана во Советодавниот центар за потрошувачи во германската покраина Бранденбург (ВЗБ). „Ваквите тврдења на производителот треба да бидат научно докажани и одобрени, но во повеќето случаи тоа не е случај“.
Кофеинот во популарните енергетски пијалоци е главната состојка која треба да не држи будни и да ја продолжи нашата продуктивност.
„Еден децилитар енергетски пијалок обично содржи 32 милиграми кофеин, што е максимално дозволено со закон“, вели Волбрехт.
Во принцип, кофеинот има многу позитивни карактеристики. „Го стимулира кардиоваскуларниот и централниот нервен систем, а во умерени дози може да ја подобри концентрацијата и будноста“, вели Анке Елерс, експерт за безбедност на храна во германскиот Федерален институт за проценка на ризик (BfR).
Во исто време, може да ја зголеми издржливоста за време на спортски активности, но важно е да се истакне дека „овие типови на пијалоци не можат да ја компензираат загубата на течност предизвикана од потење за време на спортски активности“, вели Волбрехт, истакнувајќи дека е многу подобро. да пие многу вода. Покрај тоа, кофеинот има и диуретично дејство.
Придобивките од кофеинот зависат од количината, а во случај на конзумирање на енергетски пијалоци, замката е што тие поттикнуваат внесување на големи количини за кратко време. „Во зависност од организмот, ова може да предизвика несакани нуспојави како што се анксиозност, обилно потење и палпитации на срцето“, предупредува Елерс.
Кофеинот е опасен во комбинација со алкохол или физички напор
„Премногу стимуланси во форма на кофеин може да резултираат со опасно нарушување на срцевиот ритам во комбинација со алкохол, физички напор или во комбинација со недоволно спиење“, предупредува BfR.
Накратко, „здравствените ризици од ефектот на енергетските пијалоци главно се предизвикани од нивното прекумерно консумирање“, потсетува Елерс.
Не е познато дали долгорочното и редовно консумирање на енергетски пијалоци може да предизвика хронично оштетување кога станува збор за здравјето на поединецот, со оглед на тоа дека „се уште има многу малку научни податоци за ова“.
Затоа, целта на заедничката студија на BfR и Универзитетската болница Charite во Берлин е да се добијат конкретни научни податоци.
Колку кофеин е премногу?
Колку кофеин е премногу? Според Европската агенција за безбедност на храната (ЕФСА), внесувањето на единечна доза на кофеин до 200 mg не претставува опасност за здравите возрасни лица, ниту пак внесувањето до 400 mg во текот на денот.
Сепак, бремените жени и доилките треба да го ограничат внесот на 200 mg или помалку. Како упатство може да послужи информацијата дека лименката енергетски пијалок од 500 ml обично содржи 160 mg кофеин.
Адолесцентите, најчестите консументи на енергетски пијалоци, не треба да консумираат повеќе од 3 mg кофеин на килограм телесна тежина дневно, вели ЕФСА.
Затоа, препорачаниот максимум за тинејџер од 50 килограми е 150 мг, количина која веќе е надмината за една голема лименка енергетски пијалок.
Енергетските пијалоци содржат премногу шеќер
Експертите истакнуваат дека високата содржина на кофеин не е единствениот потенцијален проблем кога се во прашање енергетските пијалоци – има и шеќер. ВЗБ истакнува дека во голема лименка има околу 60 грама, што е еквивалент на 20 коцки шеќер.
„Шеќерот му дава на пијалокот примамлив, полн вкус, поради што се додава во големи количини“, вели Волбрехт. Друга причина е да се маскира горчливиот вкус на кофеинот.
„Веќе знаеме дека потрошувачката на големи количини шеќер може да резултира со развој на дебелина, дијабетес и кариес“.
Иако маркетинг експертите се погрижија енергетските пијалоци да изгледаат здраво, а тоа го постигнуваат со слики од овошје на лименки или со истакнување состојки како што се портокал, јаболко, пасионово или манго, тие всушност содржат само синтетички витамини кои „не ги прават овие пијалоци подобро или поздраво“, вели Волбрехт.
VBZ препорачува – редовно кафе како алтернатива на енергетските пијалоци. „Ризикот од внесување прекумерна количина на кофеин преку кафето е релативно мал“, смета Волбрехт и објаснува дека тинејџерите не пијат кафе и еспресо во толку големи количини како што се ладните, слатки енергетски пијалоци.
„За да внесе 150 мг кофеин во телото на ден, адолесцент од 50 килограми треба да испие околу две шолји кафе или три еспреса, во зависност од јачината“, вели таа и укажува на друга позитивна страна на кафето: „Можете да го одредите количеството шеќер што ќе го додадете“ во чаша“.
