Со низа активности утре ќе се одбележи Светскиот ден на Паркинсоновата болест. Зборуваше за методите за борба против него и за претстојната пандемија на невродегенеративни болести. прим. Владимира Вулетиќ, раководител на Одделот за неврологија, Универзитетскиот болнички центар Риека и претседател на Здружението за Паркинсонова и Ми.
Знаци на Паркинсонова болест
Вулетиќ наведе по кои знаци може да се препознае Паркинсоновата болест, а објасни и која популација е болна.
„Првото нешто што треба да се забележи е тремор на одмор на едната рака или нога што може да се прошири на другата страна и бавност, тешкотии при започнување движења, вкочанетост, свиткана положба, мал чекор, мал ракопис, блокирачки движења. Покрај тоа, заболените имаат проблеми со спиењето, мирисот, анксиозноста, анксиозноста, запек. Најчесто е заболена популацијата над 60 години, меѓу кои зачестеноста е 1,5%, а 3% кај популацијата над 80 години. Сепак, секој 10 нов случај е помлад од 40 години“, рече таа.
Таа објасни кои се кандидатите за длабока мозочна стимулација и за каква процедура се работи.
Длабоката мозочна стимулација (ДБС) е еден од методите за инвазивен третман на Паркинсоновата болест во која медицински уред како пејсмејкер прецизно поставува електроди на целните места во мозокот и се поврзува со генератор на граден пулс кој генерира електростимулација со висока фреквенција за да обезбеди подобра контрола на движењето, ги намалува симптомите и го подобрува квалитетот на животот. Овој метод не е индициран за сите пациенти, но можната придобивка се проценува врз основа на строги критериуми“, рече Вулетиќ и продолжи:
„Пациентите не смеат да бидат когнитивно сиромашни, односно дементирани и тешко депресивни и мора да бидат ослободени од тешки коморбидитети. Тоа треба да биде реално бидејќи ДБС не запира болест која е прогресивна, ниту една метода не ја спречува, а сепак е неизлечива. Поддршката од семејството е исто така важна. На овој начин се третирани повеќе од 160.000 пациенти ширум светот. Овие сигнали можат да овозможат подобро функционирање на мозочните кола кои го контролираат движењето и блокираат некои од мозочните пораки кои предизвикуваат хендикепирани моторни симптоми. Резултатот е дека пациентот е подвижен и може да чувствува поголема контрола над движењата на телото, што значи дека може полесно да ги извршува секојдневните задачи“.
Ковид и невродегенеративни заболувања
Лекарот коментираше и за тоа како Ковид-19 влијае на луѓето со невродегенеративни заболувања.
„Изолацијата и социјалното дистанцирање на однесување не придонесуваат за добра состојба на пациентите со хронични невродегенеративни заболувања, како и недостаток на физичка активност. „Паркинсоновата болест може да предизвика респираторни проблеми, особено во напредната фаза, а, меѓу другото, поради свиткано држење и мускулна строгост, намален респираторен капацитет на белите дробови“, рече тој.
„Според некои студии, продолжениот стрес може да открие многу латентни клинички слики на Паркинсоновата болест, па постои можност по пандемијата да бидеме сведоци на поголем број заболени. Направивме истражување на Клиниката и откривме дека има моторни и немоторни влошувања во пандемијата, особено анксиозност, депресија, апатија итн. Многу од нашите пациенти мораа да ги зголемат дозите на лекови поради влошувањето. Оние кои имале вирусна инфекција САРС-КоВ-2 напредувале различно во зависност од возраста, тежината и должината на болеста. „Пациентите со деменција и други невродегенеративни болести немаат поголем ризик од болест, но имаат полоши исходи, потешки клинички слики“, рече таа.
Вулетиќ се осврна и на пост-ковид синдромот и спомна некои од невролошките последици од КОВИД.
„Невролошкиот синдром пост-ковид е присутен кај околу 40% од пациентите долго по надминување на инфекцијата, без оглед на тежината на клиничката слика. Кај некои, тој е опишан 12 месеци по акутна инфекција. Тоа е пост-вирусен синдром предизвикан од одговорот на мозокот и телото на инфекција со вирусот САРС-КоВ-2. Општо земено, медицинската професија има забележано пост-ковид синдром, кој вклучува многу специјалистички активности (срцеви, пулмонални, психијатриски, психолошки, невролошки итн.). Не се знае со сигурност, но се чини дека пост-Ковид невролошкиот синдром е резултат на абнормалности во нервниот, метаболичкиот и имунолошкиот систем“, рече Вулетиќ.
Невролошки симптоми
Се карактеризира со продолжена депресија, разни невромускулни заболувања, мускулна слабост и миопатија и понатаму, анксиозност, замор, нарушувања на спиењето, разни когнитивни проблеми, проблеми со концентрација, внимание, меморија и друго, „мозочна магла“, вртоглавица, главоболка, губење на мирис, болест на движење, епилепсија, цереброваскуларни заболувања итн. Тешки симптоми беа присутни кај потешки акутни инфекции (механичка вентилација, престој во ICU, енцефалопатија итн.). Најмалку еден невролошки симптом е пријавен од 87,4% од пациентите, а квалитетот на животот бил засегнат кај 44,1% од пациентите. Воспоставивме амбулантна клиника за пост-ковид на Клиниката за неврологија при Универзитетскиот болнички центар Риека.
