Како ќе ги одредат казните? Колку за погрешно фрлено шише, тегла, салата…?
Во Загреб од 1 октомври е во сила нов систем за собирање отпад, а за непочитување се најавени казни. Го прашавме Хрватското здружение за заштита на потрошувачите врз основа на кој закон се објавени казните и како да се заштитат потрошувачите.
Од Хрватското здружение за заштита на потрошувачите велат дека Законот за управување со отпад (Сл. 84/21) предвидува плаќање на договорената казна и дека градот Загреб најверојатно веќе донел Одлука за јавна услуга за собирање комунален отпад во град, кој предвидува одредена казна за лицата кои неправилно ќе го фрлаат отпадот. „За жал, се менаџира со цел да се казнат потрошувачите што им ги ограбиле парите, но не и како да се воведе ред кај поединечните даватели на услуги кои исто така имаат одредени обврски како редовно отстранување на отпадот без прескокнување и одложување на отстранувањето, редовно миење садови за отпад. и други работи“, ни рекоа од здружението.
Кој точно ќе биде казнет?
Посочуваат и дека не им е јасно кој е тој што ќе следи дали во тенкот има нешто што не треба да го има, а посочуваат и на бројни други отворени прашања. „Дали се тоа комунални редари или работници на комуналното претпријатие? Колку треба да биде казната за едно пластично шише во комунален отпад, една тегла, два весници…? Како ќе го документираат и од каде ќе знаат кој го оставил?“, прашуваат од Здружението.
Го проблематизираат и фактот што многу граѓани го одвојуваат отпадот и имаат по четири контејнери во становите „за на крајот да дојде некој друг и да стави во контејнерот тоа што не треба, а не само тој што го направил тоа, туку и тој што тој не”.
Во овој поглед, тие направија и споредба. „Ако видовме сообраќајна несреќа каде виновникот побегнал и не видовме кој ја направил, дали треба да бидеме казнети по таа логика или само виновникот? Ова е еден вид колективна вина која не треба да постои во еден демократски свет, освен ако целта на казнувањето не е само полнење на буџетот!“, велат од Здружението.
Потсетуваат дека граѓаните на Град Загреб купуваа контејнери кои ги користат сите заедно, за според законот исплатата да биде според собраниот отпад, односно литарскиот капацитет на контејнерот. Сега и покрај цистерните мораме да купуваме кеси и според нас, давателот на комуналната услуга треба да наплатува празнење на резервоарите“, ни рекоа од Хрватското здружение за заштита на потрошувачите.
Кој ќе следи што влегува во кантите?
Дополнително го проблематизираат тоа што не се знае кој треба да надгледува што се става во контејнерите, додавајќи дека трошокот за изработка на заштитни кафези за контејнерите им се наметнува на станарите, кои се прескапи и повторно се на товар на граѓаните, без секој што вели дека е за отпадот одговорниот сопственик на имотот ќе се најде надвор од овие кафези. Што е тогаш кафезот?“, прашаа од Здружението.
Го поставуваат и прашањето дали косопствениците на становите во зградата треба да се расправаат со соседите кои во своите контејнери ставаат отпад што не е таму. „Доколку има нарушување на јавниот ред и мир, дали ќе бидат виновни и тие што им ги „чуваат“ тенковите или само тие што прават хаос? Како му е дозволено на Град Загреб и дали може да побара од граѓаните да се грижат за своите контејнери за отпад кога тие не се грижат за градот и сè уште не можат да спречат десетици диви депонии на кои со камиони се носи нелегален отпад, што беше снимено од некои ТВ куќи?“, велат од Здруженијата.
Посочуваат дека во целата приказна има уште проблеми за кои Градот Загреб се уште не е подготвен. Што ќе се случи ако граѓанин жител уредно ја стави во чантата што некој ја искине и ја остави во контејнерот?“, прашуваат тие.
„Ние граѓаните го издвојуваме отпадот на нашиот праг и допрва ќе бидеме казнети за тоа! Каде се сортаторите за кои има пари во ЕУ, само треба да поминат низ проектите?“, се бројните прашања на Хрватското здружение за заштита на потрошувачите.
Кои се правата на потрошувачите?
Ги прашавме и дали постои можност за жалба на потрошувачите во случај на повреда на права или забележани неправилности.
„Доколку потрошувачите се казнети, можат да ја платат казната или да се жалат до давателот на јавната услуга, а потоа до Комисијата за жалби на потрошувачите и на крајот до државните инспектори. Потрошувачите не можат да ја платат сметката, односно да го платат само неспорниот дел и да чекаат давателот на услугата да покрене извршна постапка и со тоа уште еднаш да ги преплави судовите со извршни и судски постапки бидејќи на крајот на краиштата судовите судат според законот и веројатно треба да да не се случи казната да ја плати тој што ја следи наредбата поради колективна вина“, ни рекоа од Хрватското здружение за заштита на потрошувачите.
