При гласањето за осмиот пакет санкции на Европската унија против Русија, Хрватска заедно со уште неколку земји постигна дека членките не го прифатија предлогот на Европската комисија, според кој Србија може да продолжи да увезува руска нафта преку Јанаф. Според српските медиуми, српскиот претседател Александар Вучиќ подготвува остар одговор на овој потег на Хрватска.
Во средата земјите-членки на ЕУ постигнаа договор за осмиот пакет санкции против Русија, кој се однесува и на ограничувањето на цената на нафтата што Русија ја извезува во трети земји. Пакетот санкции, меѓу другото, ја вклучува и правната основа за воведување ограничување на цената на руската нафта, но таа треба да важи само за поморскиот транспорт на сурова нафта и одредени деривати до трети земји и сродните услуги.
Нафтената индустрија на Србија увезува руска нафта преку Омишаљ на Крк и Јадранскиот гасовод (Јанаф). Кога ЕУ усвои ембарго за увоз на руска нафта во ЕУ преку поморскиот пат во јуни, што ќе стапи на сила во декември, тоа значеше дека Србија повеќе нема да може да транспортира руска нафта од Омишаљ до рафинеријата во Панчево. преку Џанаф по декември.
Во осмиот пакет санкции, Европската комисија даде исклучок за Србија и предложи ЕУ да и дозволи да продолжи да транспортира руска нафта од Омишаљ и Јанаф до Панчево, бидејќи тоа е прашање на енергетската безбедност на Западен Балкан. Хрватска и некои други земји-членки на ЕУ, сепак, се погрижија овој предлог на комисијата да не биде прифатен, бидејќи нема оправдана причина за тоа.
Според хрватскиот весник „Вечерњи лист“, во расправата за предлогот на Европската комисија, Хрватска изнесе аргументи против овој исклучок откако ги разгледала договорите меѓу Нафтената индустрија на Србија и Јанаф. Според Хрватска, договорите докажуваат дека рафинеријата во Панчево може да ја замени руската нафта што ја увезува преку Омишаљ и Јанаф со неруска нафта и дека има намера да го стори тоа.
Некои други земји-членки беа против предлогот на комисијата бидејќи, кога станува збор за санкциите против Русија, Србија сè уште не ја усогласила својата безбедносна и надворешна политика со европската. Ниту Унгарија, која и понатаму ќе може да увезува руска нафта преку нафтоводот Дружба, не се спротивстави на осмиот пакет санкции. Ако нафтоводот Дружба, кој минува низ Украина, бил оштетен во војната, тој би можел да се увезува и по морски пат преку Омишаљ и Јанаф.
Вучиќ подготвува остар одговор
Според пишувањето на српскиот весник „Новости“, српскиот претседател Александар Вучиќ бил шокиран од одлуката на ЕУ и подготвува остар одговор. Режимските медиуми во Србија предупредуваат дека Србија сега ќе мора да купува скапа нафта поради Хрватска. Од друга страна, посочуваат дека ЕУ усвои исклучок за Бугарија, бидејќи рускиот Лукоил има доминантна улога на пазарот во земјава. Бугарија беше ставена во привилегирана положба, а Србија беше брутално казнета, со што ЕУ се покажа како несигурен партнер, пишуваат тие.
Србија до оваа година увезуваше речиси две третини од нафтата од Ирак. По почетокот на војната во Украина, поради пониската цена го зголеми увозот на нафта од Русија, така што нејзиниот удел од ланските 16 се искачи на 60 отсто, истакнува српскиот весник Блиц.
ЕУ претходно усвои седум пакети санкции против Русија поради нејзината инвазија на Украина, која започна на крајот на февруари. Последната, која, меѓу другото, вклучува и забрана за увоз на руско злато, беше одобрена од членовите во јули.
ЕУ одлучи за нов, осми пакет санкции поради засилувањето на агресијата на Русија врз Украина, откако Москва организираше нелегални референдуми за приклучување кон Русија во украинските региони Доњецк, Луганск, Керсон и Запорожје, и тоа – и покрај противењето и не признавање на меѓународната заедница – дури и еднострано извршено.
