Многумина од нас доживеале чувство на вознемиреност, било да е тоа поради важни испити, неочекувани лоши вести или лош прв состанок. За луѓето кои страдаат од анксиозно растројство, овие чувства може да се развијат во повторливи мисли или грижи кои влијаат на секојдневниот живот.
Од Американската психолошка асоцијација, анксиозноста може да се манифестира и во физички симптоми.
д-р. Саи Ачутан, психијатар во Cygnet Health Care во Велика Британија, изјави за Live Science дека повеќето од овие симптоми се предизвикани од прекумерно производство на хормони на стрес, вклучувајќи кортизол, адреналин, норадреналин и вазопресин. Овие хормони ја активираат состојбата на телото на подготвеност за борба и бегство, што предизвикува забрзан пулс, потење и забрзано дишење.
Експертите ги носат најчестите физички симптоми на анксиозност и објаснуваат што ги предизвикува.
Главоболки
Мигрените и хроничните дневни главоболки се чести кај луѓето кои страдаат од анксиозно растројство, според Здружението за анксиозност и депресија на Америка. Најчеста форма на главоболка е таканаречената тензиска главоболка, кога поединецот се чувствува како да му е цврсто врзана лента околу главата, вели Ачутан.
Главоболката може да предизвика ослободување на хормони на стрес, кои ги стегаат крвните садови во мозокот, објаснува д-р Ануп Метју, главен психијатар во британската клиника Cantourage.
Сепак, понекогаш е тешко да се каже што е прво: анксиозноста или главоболката.
„Главоболките можат да бидат дел од симптомите на анксиозност, но главоболките може да доведат и до анксиозност“, вели Ачутан.
Кардиоваскуларни симптоми
Луѓето кои страдаат од анксиозност често пријавуваат дека имаат кардиоваскуларни симптоми како што се стегање во градите или палпитации. Тоа е затоа што хормоните на стрес предизвикуваат стеснување на крвните садови, што предизвикува висок крвен притисок и забрзан пулс, вели Метју.
Анксиозните растројства се исто така поврзани со намалена функција на вагусот, нервот кој носи информации помеѓу мозокот и внатрешните органи, како и намалена варијабилност на отчукувањата на срцето, според прегледот од 2014 година објавен во списанието Frontiers in Psychiatry. Вагус игра клучна улога во регулирањето на активноста на срцето: ако не функционира правилно, срцето не се собира ефикасно. Ниската варијација на отчукувањата на срцето значи дека поединецот е помалку способен да се справи со стресните фактори.
Дигестивни симптоми
Кога сме вознемирени, повеќе хормони на стрес влегуваат во нашиот дигестивен систем, вели Ачутан. Ова доведува до дигестивни проблеми како што се надуеност, болки во стомакот, гадење и запек.
Поврзаноста помеѓу анксиозноста и висцералната хиперсензитивност (низок праг на толеранција на болка во внатрешните органи) може да биде предизвикана од комбинација на генетски фактори и раните животни искуства, објавени во 2017 година во списанието Frontiers in Systems Neuroscience. Раното детство е од витално значење за развојот на мозочните мрежи кои го регулираат стресот и болката.
Ако поединецот со генетска предиспозиција доживее трауматски настани во раниот период од животот, на пример насилство, нивните мрежи може да се развијат на начин што ги зголемува чувствата на болка и вознемиреност во зрелоста.
Хормоните на стресот исто така можат да го нарушат балансот на бактериите во дигестивниот тракт, предизвикувајќи воспаление и други дигестивни нарушувања, вели Метју. Студијата објавена во 2021 година во списанието Clinical Psychology Review покажа дека луѓето со анксиозно растројство во дигестивниот тракт имаат повеќе бактерии кои предизвикуваат воспаление и помалку од корисните.
Слаб имунитет
Кортизолот, хормон кој се ослободува повеќе за време на периоди на анксиозност, може да влијае на имунолошкиот систем со попречување на производството на бели крвни зрнца кои се борат против инфекциите, вели Ачутан. „Ослободувањето на кортизол во подолг временски период доведува до зголемени шанси за инфекција“, додава тој.
Проблеми со дишењето и вртоглавица
Брзо, плитко дишење и вртоглавица се вообичаени симптоми на анксиозност, вели Ангел Енрике, клинички психолог во SilverCloud.
„Чувствуваме вознемиреност кога очекуваме или предвидуваме дека нешто лошо ќе се случи, а нашето тело реагира за да ни помогне да се справиме со интензивна или стресна ситуација“, објаснува тој. „Ова го активира активирањето на состојбата на борба или бегање, а телото ќе реагира со забрзување на дишењето за нашите бели дробови да добијат повеќе кислород, во случај да треба да избегаме“.
Меѓутоа, таквата реакција може да направи луѓето да се чувствуваат како да им снемува воздух, што доведува до уште поголема вознемиреност или паника, додава Енрике.
Брзото дишење може да предизвика и вртоглавица.
„Кога сме вознемирени, почнуваме да дишеме брзо и длабоко“, вели Енрике. „Ова доведува до намалување на нивото на јаглерод диоксид во крвта, што предизвикува гадење, вртоглавица или печење во рацете или нозете.
