Болестите на непцата се меѓу најчестите хронични заболувања на луѓето, тие зафаќаат помеѓу 20 и 50 проценти од населението ширум светот.
Болестите на непцата во најраните фази се излечиви. Но, некои луѓе развиваат хронична, деструктивна форма на заболување на непцата што напредува до губење на забите.
Сè поголем број докази покажуваат дека заболувањето на непцата исто така може да ја зголеми веројатноста за развој на други сериозни здравствени состојби.
Постојат неколку вообичаени медицински состојби поврзани со заболување на непцата.
Алцхајмерова болест
Неколку големи студии и мета-анализи се согласуваат дека умерената или тешка болест на непцата е значително поврзана со деменција.
На пример, една студија покажа дека присуството на хронична болест на непцата во текот на десет или повеќе години е поврзано со 70 отсто поголем ризик од развој на Алцхајмерова болест.
Истражувањата покажаа и врска помеѓу заболувањето на непцата и шесткратното намалување на когнитивните способности.
На почетокот се сметаше дека бактериите се директно одговорни за оваа врска. Порфиромонас гингивалис, бактерија честа кај хроничните заболувања на непцата, е пронајдена во мозокот на луѓето кои умреле и имале Алцхајмерова болест.
Пронајдени се и токсични бактериски ензими наречени гингиболки, за кои се смета дека ја влошуваат болеста на непцата со тоа што спречуваат исклучување на имунолошкиот одговор и со тоа продолжување на воспалението.
Сепак, не е сигурно дали бактериите во мозокот, модифицираниот имунолошки одговор или други фактори како што е нарушено системско воспаление ја објаснуваат врската.
Но, грижата за вашето орално здравје може да биде еден начин да го намалите ризикот од Алцхајмерова болест.
Кардиоваскуларни заболувања
Кардиоваскуларните болести се исто така силно поврзани со заболување на непцата.
Во голема студија на над 1.600 луѓе на возраст над 60 години, болеста на непцата беше поврзана со речиси 30 отсто поголем ризик од прв срцев удар.
Оваа врска опстојуваше дури и откако истражувачите се приспособија на други состојби (како што се дијабетес и астма) или животни навики (како што се статусот на пушење, образование и брак) за кои е познато дека го зголемуваат ризикот од срцев удар.
Во поново време, студиите исто така покажаа дека системското воспаление предизвикано од хронично заболување на непцата предизвикува матичните клетки на телото да произведуваат хипер-реактивна група на неутрофили (еден вид на рани одбранбени бели крвни клетки).
Овие клетки можат да ја оштетат слузницата на артериите со оштетување на клетките што ги обложуваат артериите, предизвикувајќи таложење на наслаги.
Дијабетес тип 2
Болеста на непцата е позната компликација на дијабетес тип 2, а хроничната болест на непцата го зголемува ризикот од развој на дијабетес тип 2.
Процесите што ги поврзуваат овие две болести се во фокусот на многу истражувања и веројатно е дека воспалението предизвикано од секоја состојба влијае на другото.
На пример, дијабетес тип 2 го зголемува ризикот од заболување на непцата со зголемување на воспалението на непцата.
Исто така, се покажа дека болеста на непцата придонесува за нарушена инсулинска сигнализација и отпорност на инсулин, што може да го влоши дијабетесот тип 2.
Неколку клинички испитувања покажаа дека интензивното чистење на забите може да ја подобри контролата на шеќерот во крвта кај пациенти со дијабетес за неколку месеци, дополнително покажувајќи ја врската помеѓу двете болести.
Различни форми на рак
Болеста на непцата е исто така поврзана со поголем ризик од развој на многу форми на рак. На пример, пациентите кои пријавиле историја на заболување на непцата имаат 43 отсто поголем ризик од рак на хранопроводникот и 52 отсто поголем ризик од рак на желудникот.
Други истражувања, исто така, објавија дека луѓето со хронично заболување на непцата имале помеѓу 14 и 20 проценти поголем ризик од развој на било кој тип на рак. Истата студија покажала и 54 отсто поголем ризик од рак на панкреасот.
Не е јасно зошто постои оваа врска. Некои мислат дека тоа е поврзано со воспаление, кое е фактор и за заболување на непцата и за рак.
Воспалението ја нарушува околината во која клетките треба да останат здрави и да функционираат правилно и е фактор за прогресијата на заболувањето на непцата и растот на туморот.
Подобрување на здравјето на непцата
Болеста на непцата може да се спречи во раните фази. Иако некои фактори на ризик за заболување на непцата не можат да се променат, како што е вашата генетика, можете да го промените вашиот животен стил за да го намалите севкупниот ризик.
На пример, намалувањето на внесот на шеќер, избегнување на тутун и алкохол и намалување на стресот може да биде корисно. Исто така, важно е да се знае дека одредени лекови, како што се некои антидепресиви и лекови за хипертензија, може да го намалат производството на плунка, што може да го зголеми ризикот од заболување на непцата.
Луѓето кои ги земаат овие лекови треба да преземат дополнителни мерки на претпазливост, како што се употреба на специјални гелови или спрејови за да се зголеми производството на плунка или да се погрижат да бидат дополнително внимателни кога ги мијат забите.
Се разбира, најважното нешто што можете да го направите за да се заштитите од болести на непцата е да ги четкате забите два пати на ден со флуор и избегнување употреба на средство за плакнење уста по миењето на забите за да се дозволи флуоридот да остане на вашите заби.
Интерденталната четка е важна и за одржување на доброто орално здравје и секако редовните посети на стоматолог ќе ви помогнат да го држите оралното здравје под контрола, пишува The Conversation.
