Многу луѓе ширум светот се соочуваат со осаменост, но тоа е тема за која за жал често се зборува во тишина. Често се мисли дека осаменоста е резервирана само за постарите луѓе или за оние кои немаат никој во близина.
Сепак, вистината е дека осаменоста може да влијае на секого, без разлика на возраста, полот или социјалниот статус. Тоа може да биде резултат на физичка оддалеченост од саканите, губење на пријатели или семејство или недостаток на длабоки емоционални врски. Но, дали знаевте која земја е најосамената на светот? Според најновите истражувања, тоа е Шведска, а дури 47 отсто од нејзиното население живее во самохрани домаќинства, што резултира со недостаток на подлабоки меѓучовечки врски и чувство на осаменост.
На самиот врв на листата на најосамени земји во светот во 2023 година е Шведска, но немојте веднаш да помислите на меланхолија или тага. Причината за овие изненадувачки податоци лежи длабоко во темелите на шведското општество – стабилен систем на социјална заштита. Оваа скандинавска земја со години напредува благодарение на неверојатно достапните станови за едно лице, пренесува Путникофер.
Иако становите често стануваат недостижен луксуз во денешното модерно општество, истражувањата покажуваат дека тие се достапни за повеќето луѓе во Шведска. Со многу достапни опции, речиси половина од населението живее сама. Според податоците на Statistics Brain, дури 47 отсто од шведските домаќинства се состојат од само едно лице, што е за 20 поени повеќе од Канада, која е на второто место меѓу најосамените земји во светот.
Овој феномен не е само статистичка аномалија, туку одраз на длабоко вкоренетите вредности на шведското општество. Индивидуалноста, автономијата и независноста се доблести кои се вреднуваат и поддржуваат во општествениот систем. Затоа, самиот живот во оваа скандинавска земја не е стигматизиран и често е избор и резултат на слободната волја на поединецот.
Сепак, резултатите од ова истражување ги загрижија шведските власти, кои во последните години го воведоа концептот на колективно домување поради зголемената изолација на граѓаните. Еден од неговите клучни елементи се таканаречените „kollektivhus“ или заеднички куќи. Овие згради обично содржат неколку станови, но имаат заеднички простории како кујна, дневна соба, фитнес, перална, градина или дури и работилница. Идејата е да им се овозможи на жителите да споделуваат ресурси и простор, што придонесува за создавање заедница која е поврзана и каде луѓето се поддржуваат едни со други.
Луѓето кои живеат во такви заедници често се вклучуваат меѓу себе во активности како што се заеднички вечери, работилници или волонтерски проекти. Ова ги зајакнува врските меѓу луѓето и придонесува за чувство на заедница. Покрај тоа, колективното домување во Шведска често има еколошка димензија. Споделувањето ресурси како простор, електрични апарати или возила ја намалува потрошувачката и придонесува за одржлив начин на живот. Исто така, комуналните градини им овозможуваат на станарите одржливо да ја одгледуваат сопствената храна.
Невообичаена кампања против осаменоста: „Поздрав до соседите, обична честитка може некому да му го разубави денот“
На северот на Шведска зимите се многу студени, а дневната светлина е намалена на само неколку часа, што го зголемува чувството на осаменост кај многу жители. Токму затоа градските власти во градот Лулеа започнаа кампања за борба против осаменоста во студените и темни месеци. Тие ги охрабруваат луѓето да си кажат „здраво“ и со овој мал поздрав им го разубавуваат денот и на себе и на непознатиот. Кампања Säg еј! (во превод „поздрав“) се рекламира на плакати, во автобуси и се одржуваат работилници во училиштата. Неговата цел е да ја ублажи социјалната изолација.
За разлика од земјите од Медитеранот или Америка, Швеѓаните не се грижат премногу за обичните разговори со странците. Додека во многу култури муабетот, лежерниот разговор за неважни теми со луѓе кои површно ги познаваме е дел од нормалното однесување, Швеѓаните не го сакаат таканаречениот „мал разговор“.
Згора на тоа, тие го презираат. Тие веруваат дека целта на разговорот е размена на корисни информации, а бидејќи разговорот не е тоа, не гледаат смисла во тоа. Дотолку поневообичаена е кампањата што беше започната во Лулео. Охрабрувањето на луѓето да си кажат „здраво“ или „добро утро“ би било излишно и исмејувано во некои земји, но Швеѓаните навистина треба да се охрабруваат да го сторат тоа.
Кампањата Sag Hey!, пишува The Guardian, има за цел да создаде попријателски град преку охрабрување на луѓето да имаат мали, но значајни социјални интеракции. Неодамнешното истражување покажа дека дури 45 отсто од луѓето на возраст од 16 до 29 години во Лулеј се чувствуваат осамено. Кај оние на возраст од 85 и повеќе години, таа бројка е помала, 39 отсто кај жените и 26 отсто кај мажите. Алармот го вклучи тоа што младите најмногу се борат со осаменоста и зимската сезона кога има помала активност и на отворено и социјални настани и собири, тоа беше идеална можност да се започне кампања која може да им помогне на луѓето.
