Во литванскиот главен град Вилнус започна дводневниот самит на НАТО алијансата. Меѓу другото, лидерите на земјите членки на оваа алијанса разговарале и за членството на Украина во НАТО. Што вели украинскиот претседател Володимир Зеленски за тоа?
Лидерите на земјите од НАТО се собраа во главниот град на Литванија на дводневен состанок. Непосредно пред официјалниот почеток на седницата, вчера, од Вилна стигна вест, охрабрувачка за Шведска: турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган по долги дискусии се согласи да ја укине блокадата за членство на таа земја во НАТО. На тој начин Шведска ќе се приклучи на НАТО за Финска, која во април стана 31-ва членка на алијансата.
На дневен ред на првиот ден, лидерите го имаат зајакнувањето на одбранбената и застрашувачка положба на алијансата, при што тема на разговор е континуираната поддршка за Украина, како и зголемувањето на трошоците за одбрана.
Лидерите на НАТО за Украина
Лидерите, вклучително и премиерот Роберт Голоб, разговараа за три аспекти за понатамошна поддршка на Украина. Меѓу другото, тие треба да ја одобрат повеќегодишната програма за несмртоносна помош за Украина. Дополнително, тие треба да ја потврдат заложбата дека Украина ќе стане членка на алијансата, додека треба да се договорат дека нема да мора да го исполнува акцискиот план за членство, во кој политичките, воените и економските услови за влез Се утврдува НАТО и нивната верификација.
Иако членките на НАТО се обединети дека Украина не може да се приклучи на Алијансата се додека војската продолжува на територијата на земјата, тие сè уште не се целосно договорени за тоа колку брзо или под кои услови Украина би можела да стане членка на таа алијанса, според новинската агенција Ројтерс. . Да потсетиме, Џо Бајден пред неколку дена за време на своето интервју истакна дека Украина се уште не е подготвена за членство, напротив, земјите од источна Европа се повеќе наклонети кон тоа Украина што побрзо да се приближи до алијансата.
Генералниот секретар на НАТО Јенс Столтенберг денеска во Киев даде охрабрувачки зборови за регионот, најавувајќи дека НАТО ќе испрати „силна и позитивна порака“ до Украина. И тоа, како што сите велат, не е доволно за Киев. Украинскиот претседател Володимир Зеленски денеска излезе доста остро против НАТО. „Невидено и апсурдно е ниту часовникот, ниту поканата, ниту членството на Украина“, напиша тој на социјалната мрежа Твитер. „Се чини дека нема подготвеност ниту за покана на Украина во НАТО, ниту земјата да стане членка на алијансата.
Зеленски, кој во објава на Твитер исто така изрази уверување дека „Украина заслужува почит“, објави дека на пат кон Вилнус добил сигнали дека разговара за Украина без присуство на нејзини претставници. Дискусиите би требало да се однесуваат на поканата за Украина да стане членка на НАТО, а не за членството на таа земја во НАТО.
На врвот на алијансата, тие имаат намера да ги зајакнат политичките врски со Украина, особено со формирањето на Светото НАТО-Украина. Инаугуративната седница е закажана за в среда, а на неа се очекува да присуствува и украинскиот претседател Зеленски.
Зајакнувањето на одбранбената и застрашувачка положба на НАТО е поврзано и со руската агресија врз Украина. Лидерите најверојатно ќе одобрат нова заложба за трошоците за одбраната, според која два отсто од бруто домашниот производ (БДП) ќе бидат долната граница, а не повеќе горната граница. Тие, исто така, треба да ги поддржат новите регионални одбранбени планови, во рамките на кои 300.000 војници на НАТО ќе бидат во состојба на готовност.
Премиерот Роберт Голоб денеска ќе има средба со финскиот претседател Саули Ниинисто. Министерката за надворешни работи Тања Фајон, која исто така присуствува на самитот заедно со министерот за одбрана Марјан Шарц и со нејзиниот романски колега Ницуј Попеску.
Нови обврски за воена помош за Украина
Некои лидери веќе ја најавија помошта што нивните земји ќе и ја пружат на Украина во иднина. Францускиот претседател Емануел Макрон најави дека Франција ќе испорача ракети со долг дострел скалп во Киев (со дострел од 250 километри).
Уште поголема заложба за нова помош даде Германија, која, според германскиот министер за одбрана Борис Писториус, ќе и даде на Украина воена опрема вредна 700 милиони евра. Министерството за одбрана во Берлин потврди дека украинската армија ќе добие од Бундесверот дополнителни 40 пешадиски борбени возила од типот Мардер, 25 тенкови од типот Леопард, уште пет оклопни возила и два фрлачи за ракетниот систем Патриот. Во исто време, Украина можеше да и вети на Германија уште 20.000 косови артилериска муниција, беспилотни летала и средства за одбрана од нагазни мини, според новинската агенција АФП.
Исто како германските тенкови и оклопни возила, француските ракети за скалп нема да бидат новина за украинските сили, бидејќи ќе користат ракети од типот што им ги доставува Велика Британија. Ова оружје, кое заеднички го развија Лондон и Париз, на островот е познато како storm shadow.
Ратификацијата од Унгарија на влезот на Шведска во НАТО останува техничко прашање
Унгарската ратификација на влезот на Шведска во НАТО сега е чисто техничко прашање, изјави денеска унгарскиот министер за надворешни работи Петер Сијарто по укинувањето на турската блокада на Шведска на нејзиниот пат кон НАТО во понеделникот. Покрај Турција, Унгарија е единствената членка на НАТО која сè уште го нема ратификувано шведскиот протокол за пристапување.
„Нашиот став во однос на Шведска е сосема јасен. Владата го поддржува нејзиниот прием во НАТО, затоа пред неколку месеци поднесовме предлог до парламентот за тоа. Заклучокот на ратификацијата е само техничко прашање“, напиша Сијарто на Фејсбук.
