Албанија се придружува на зголемениот број земји кои поставуваат ограничувања на TikTok. На крајот на декември, премиерот Еди Рама најави едногодишна забрана на платформата, што би можело да го привлече вниманието на Европската унија додека Албанија работи на исполнување на критериумите за заштита на човековите права како дел од нејзиниот пат кон членство во ЕУ.
Рама ја донел одлуката откако 14-годишно момче беше смртно избодено со нож во ноември по конфликт на социјалните мрежи. Набргу по инцидентот, на TikTok се појавија видеа на кои некои млади луѓе ја изразуваат својата поддршка за убиството.
„Тоа е многу вознемирувачка шема на TikTok“, рече Рама за Politico, додавајќи дека забраната ја одразува зголемената загриженост за влијанието на социјалните медиуми врз менталното здравје и безбедноста на младите луѓе.
Сепак, опозицијата и активистите за човекови права сметаат дека потегот е политички мотивиран.
„Тоа е чист изборен трик и злоупотреба на власта да се потисне слободата на говорот во Албанија“, рече Ина Жупа, претставник на опозицијата.
Руслан Стефановлан, програмски директор во Центарот за проучување на демократијата во Софија, ја опиша забраната како популистички потег, нагласувајќи дека одлуката ја одразува системската корупција и институционалните слабости во земјата.
Од друга страна, „ТикТок“ соопшти дека нема докази дека сторителот или жртвата имале профили на нивната платформа и дека станува збор за видеа објавени на друга социјална мрежа.
Најавената забрана најверојатно ќе го привлече вниманието на Брисел, каде претставниците на ЕУ проценуваат колку Албанија ги почитува европските стандарди за владеење на правото и основните слободи.
Портпаролот на Европската комисија изјави дека одлуката за забрана на TikTok е суверена одлука на Албанија, но посочи дека во ЕУ забраната за дигитални услуги може да се спроведе само како последно средство и со почитување на законските обврски на транспарентност.
Европската комисија моментално спроведува сопствена истрага според Законот за дигитални услуги, фокусирајќи се на проценка на ризиците за физичкото и менталното здравје на корисниците.
Албанија, која е кандидат за членство во ЕУ од 2014 година, формално ги започна преговорите во октомври минатата година, а Рама се надева на полноправно членство до 2030 година.
Премиерот тврди дека забраната за TikTok не е резултат на изолиран инцидент, туку дел од поширок план за зголемување на безбедноста во училиштата, развиен во соработка со училиштата, наставниците и родителите.
Техничките детали за спроведувањето на забраната се уште не се познати. Рама изјави дека за шест до осум недели владата ќе го направи TikTok недостапен во Албанија.
„Слободата на говорот и можностите за рекламирање нема да исчезнат без TikTok“, заклучи Рама.
