Очигледно е дека пандемијата не е завршена, ниту ќе биде наскоро, вели вирусологот проф. д-р Ана Банко.
Во текстот за Големи приказни таа се прашува дали некој што ја разбира суштината ќе чита текстови со наслови како „Корона повторно пламнува во Србија“, „Корона се врати“, „Корона во нападот“ и слично.
„По три години од пандемијата, колку созреавме колективно да ги обработуваме фактите од друг агол, од безбедно растојание, со „ладна глава“? Само фактите. Без „зачин“ и драматизација“, се прашува таа.
Банко додава дека од таа „безбедна дистанца“ на гледање на фактите, јасно е дека нема „враќање“ на короната бидејќи, како што вели, „никогаш не заминала“.
„Ништо не се промени драстично кога станува збор за промени во вирусот, бидејќи тој продолжува да се развива во рамките на истата варијанта на омикрон. „Иако се очекува зголемување на бројот на заболени во есен, тоа не е придружено со толку драматично зголемување на болничката нега поради компликации од инфекцијата“, посочи таа.
Укажува дека актуелизирањето на оваа тема не треба да биде резултат на хир, ниту на недостиг на теми за јавноста, туку на неопходност од навремени одлуки со кои ќе се спречи загрозување на здравјето на пациентите.
„Затоа е лицемерно да се игнорира циркулацијата на вирусот и постоењето на епидемија од позиција на оние кои се здрави. Тоа е индиректно, понекогаш несвесно, потценување на положбата на оние кои не се. А за нив претпазливоста и заштитата се суштински елемент на секојдневието“, вели Ана Банко.
Вирологот посочува дека извештаите укажуваат на зголемена активност на вирусот во следните месеци и дека, на пример, трендовите од САД се во видлив пораст (потребата од хоспитализација поради компликации е 7,7 отсто, а зголемувањето на регистрирани смртни случаи е 4,5 проценти).
„Иако во мај оваа година беше прогласена вонредна состојба во јавното здравство предизвикана од Ковид, очигледно е дека пандемијата ниту е завршена ниту наскоро ќе биде. Ова значи дека СОВИД-19 не е приоритет на јавното здравје, туку е јавно здравствен проблем кој сè уште редовно се следи. Покрај само некои подваријанти на омикрон кои се споменуваат во јавноста, како што е „пирол“, многу други активно се следат според критериумите на СЗО – XBB.1.9.1, XBB.1.9.2, XBB.2.3, XBB.1.16, XBB 1.5, CH.1.1, BA.2.74. За тоа време доминацијата ја преземаа и EG.5.1 (eris) и FL.1.5.1“, истакна таа.
Таа објасни дека мутациите што вирусот ги добива преку еволуцијата му овозможуваат да преживее и дека нема компромис.
„Единствениот начин да се преживее е да се избегне имунолошкиот одговор и способноста за полесно и побрзо пренесување. Така, со секој нов еволутивен чекор, подваријантите се оградуваат од можноста нашиот имунолошки систем да ги препознае, бидејќи неговото препознавање се заснова на претходни контакти со САРС-КоВ-2 или со вакцината. Фигуративно кажано, дрвото се дели, а омикронската гранка останува најмоќна во давањето бројни нови, помали гранки, кои растат сè подалеку од оригиналниот вирус“, рече таа.
Тој посочува дека тоа природно води до прашањето за падот на ефективноста на претходните и постоечките вакцини и дека ова прашање е во фокусот на интересот по јули, кога пиролот за прв пат беше регистриран во Израел. Тој додава дека причината поради која оваа подваријанта го привлече вниманието лежи во бројот на мутации создадени на патот до формирањето на пиролот, од кои ги има повеќе од 30.
„ФДА (Администрацијата за храна и лекови на САД) одобри итна употреба на адаптирани вакцини против СОВИД-19, поконкретно насочени кон тековните циркулирачки подваријанти на вирусот. Целта на апликацијата е да обезбеди подобра заштита од тешки последици од COVID-19, вклучувајќи хоспитализација и смрт. Поточно, ова одобрение се однесува на mRNA вакцините за 2023-2024 година. произведени од компаниите Модерна и Фајзер. Во согласност со препораките, овие вакцини вклучуваат едновалентна (единечна) компонента, која одговара на омикронската подваријанта XBB.1.5. „Три дена по оваа одлука, на 15 септември, ЦДЦ (Центарот за контрола и превенција на болести) ги ажурираше клиничките критериуми за лицата на кои им се препорачува вакцинација како приоритет“, рече таа.
„Сите поединци на возраст над 5 години, без оглед на претходната вакцинација, имаат право да примат една доза од адаптирана mRNA вакцина за COVID-19 најмалку два месеци по последната доза од која било вакцина COVID-19. Поединци на возраст од шест месеци до четири години кои претходно биле вакцинирани против СОВИД-19 имаат право да примат една или две дози од адаптираната mRNA вакцина COVID-19 (времето и бројот на дози што треба да се администрираат зависи од претходната вакцина против КОВИД-19 ). Невакцинираните деца на иста возраст имаат право да примат две или три дози од адаптираната вакцина, во зависност од производителот. Бивалентната mRNA вакцина COVID-19 повеќе не се користи во Соединетите држави“.
„Се уште е рано
за проценки во кој правец ќе се движи епидемијата оваа есен и зима. Меѓутоа, доколку во текот на претстојната сезона би било можно да се дефинира како, кога и колку често ќе ги приспособиме вакцините, кои критични групи на пациенти ќе претставуваат приоритет за сезонска имунизација и дали постои оптимален тип на постоечки или идни платформи за вакцини кои би се администрирал против КОВИД- и, но и комбинации на најчестите респираторни патогени, би бил значаен пресврт во решавањето на проблемот со јавното здравје и во поконкретна стандардизација на глобалните препораки. За тоа време кај нас, како и во светот, коронавирусот се пренесува целосно непречено од човек на човек, „под радар“, со драстично намален интерес за лабораториско тестирање и потврда на инфекција, достигнувајќи број на новозаразени лица. далеку повисоко од официјално потврдено и објавено“, заклучува Ана.Банката.
