Целијакија е хронична автоимуна болест која предизвикува хиперсензитивност на глутен кај заболените. Има реакција на глутен поради воспаление и оштетена слузница на тенкото црево, а првите симптоми на оваа болест може да се појават веќе кај децата.
Ако вашето дете страда од хронична дијареа, надуеност и слабо зголемување на телесната тежина, тоа може да значи дека има целијачна болест. Станува збор за хронична автоимуна болест кај која доаѓа до воспаление и оштетување на слузокожата на тенкото црево поради внесување на глутен во организмот.
Која храна содржи глутен?
Луѓето кои страдаат од целијачна болест, во овој случај децата, имаат потешкотии во дигестивниот систем после јадење глутен.
Глутенот е всушност протеин кој се наоѓа во пченицата, но и во јачменот и ‘ржта. Затоа го има во сите тестенини, брашно и пекарски производи како и колачи.
Треба да се напомене дека глутенот може да се најде и во други непрехранбени производи како што се некои креми, шампони за туширање, паста за заби и слично. Затоа, важно е да се внимава на декларациите на производите, бидејќи реакција може да предизвика и глутенот кој директно не се внесува во дигестивниот систем.
Симптоми на целијачна болест кај деца
Целијачната болест кај децата може да доведе до застој во растот бидејќи дигестивниот тракт не се развива правилно. Имунолошкиот систем кај децата со целијачна болест се обидува да ги уништи глутенските клетки не дозволувајќи им да се апсорбираат нормално.
Треба да се напомене дека симптомите на целијачна болест кај возрасните не се исти како симптомите на оваа болест кај децата, кои можат да бидат како што следува:
– хронична дијареа
– надуеност на стомакот
– слабо зголемување на телесната тежина
– стомачни болки
– повраќање
– прекумерно ослободување на гас
– затвор
– слаб раст
Појавата на симптомите варира од дете до дете. Кај некои се појавува неколку часа по јадење, а кај други после ден или два. Симптомите не се со ист интензитет кај сите деца, така што некои деца може да имаат многу благи, речиси незабележливи симптоми.
Причини за целијачна болест кај децата
Оваа болест погодува околу еден процент од луѓето во светот, но податоците покажуваат дека фреквенцијата се зголемува во последните години.
Иако не се знае точно како и зошто се развива целијачната болест, се верува дека, како и речиси секоја автоимуна болест, таа е делумно поврзана со гените што децата ги наследуваат од нивните родители.
Сепак, тоа не мора да значи дека болеста е наследна, таа може да се развие и поради други фактори. Децата може да ги имаат првите симптоми дури и откако ќе престанат да консумираат млеко како новороденчиња и ќе се сретнат со глутен во некоја форма за прв пат. Некои деца добиваат целијачна болест порано, некои подоцна.
Кога целијачната болест се појавува во тинејџерските години, симптомите не се нужно поврзани со дигестивниот систем. Потоа симптомите се рефлектираат со хроничен замор, анемија, болести на коските, промени во кожата и усната шуплина, чести главоболки или мигрени, губење на тежината, низок раст и одложен пубертет може да се појави.
Како се третира целијачната болест кај децата?
Важно е дијагнозата да се постави правилно бидејќи целијачната болест често може да се помеша со синдром на нервозно дебело црево, нетолеранција на лактоза и воспаление на цревата. Доколку не се открие навреме и не се лекува правилно, може да настанат несакани компликации.
Ова може да доведе до опасна по живот акутна компликација, која најмногу ги погодува децата, имено целијачна криза, која се јавува поради обилна дијареа и метаболички нарушувања. Понатаму, може да има воспаление на мукозната мембрана на тенкото црево, намалена функција на панкреасот и намалено производство на дигестивни сокови.
Неуспехот да се третира целијачната болест може да доведе до малигни заболувања и ненадејни фрактури на коските. Во иднина, луѓето може да имаат потешкотии со бременоста, како и психолошки проблеми.
Единствениот „лек“ против целијачна болест е исхраната без глутен. Глутенот не е неопходен за раст и развој, а може да се компензира со некоја друга храна. Кога глутенот целосно ќе се отстрани од исхраната, состојбата треба да се врати во нормала во рок од 10 до 15 дена.
Заклучок
Целијачната болест кај децата не е болест која може да се излечи, но нејзините симптоми можат целосно да се отстранат и да имаат нормален квалитет на живот. За да го постигнете ова, важно е да се придржувате до диета без глутен. Истото важи и за децата на кои лекар им била дијагностицирана оваа болест.
