Администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп ја одобри првата продажба на воена опрема на Украина откако тој ја презеде функцијата, што укажува дека договорот за минерали што САД и Украина го потпишаа вчера би можел да го отвори патот за обновени испораки на оружје.
Стејт департментот одобри издавање лиценца за извоз на одбранбена опрема и услуги во Украина во вредност од 50 милиони долари (или повеќе), според документ доставен до Комитетот за надворешни односи на американскиот Сенат. Тоа би било прво одобрување од ваков вид откако Трамп ја запре целата воена помош поврзана со Украина кратко време по преземањето на функцијата, објави „Гардијан“.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека потпишувањето на долго дискутираниот договор за минерали – под многу поповолни услови за Украина отколку што се очекуваше – е резултат на неговата средба со Трамп на маргините на погребот на папата Франциск.
Зеленски го опиша договорот како рамноправен, велејќи дека создава можност за значителни инвестиции во Украина.
Висок советник рече дека Киев очекува испораките на оружје брзо да продолжат.
„Нема директна врска што вели „ќе го добиете токму ова оружје“, но се отвора можноста за паралелни преговори за купување оружје. Американската страна сега е отворена за овие разговори“, рече Михајло Подољак, советник на Володимир Зеленски.
По неколку недели во кои Трамп беше мек кон Русија, а строг кон Украина, властите во Киев се надеваат дека ќе ја променат таа динамика.
Особено е важно што договорот ги исклучува средствата претходно испратени во Украина како воена и хуманитарна помош, за кои Трамп постојано повторува дека сака да ги врати. Исто така, беше наведено дека договорот треба да се спроведе на начин што нема да го попречи интегрирањето на Украина во Европската Унија и дека американските компании нема да имаат монопол врз работните места во Украина, туку само право да учествуваат во фер и еднакви тендери. Конечниот документ е резултат на речиси тримесечни преговори.
На прашањето како Киев успеал да ги подобри условите на минералниот договор, Подољак рекол дека самите разговори имале сосема поинаков тон од јавните изјави на Трамп.
„Тоа е стилот на оваа администрација, тие се многу агресивни во комуникацијата. Ќе дозволат да протекуваат информации за најлошите можни услови и слични работи, но всушност тие преговараат нормално и може да се постигне резултат. Тие ја користат таа агресија за да ја подобрат својата почетна позиција“, додаде тој.
Подољак, исто така, рече дека бидејќи сега мора да се купи американско оружје, Киев ќе мора повнимателно да избере што ќе бара.
„Внимателно ќе го избереме уникатното оружје што го имаат САД. Бидејќи ако можеме сами да ги направиме своите дронови, тогаш тоа ќе го направиме тука. Но, постојат некои клучни видови оружје што ги произведуваат само САД и никој друг“, рече тој.
Зеленски претходно изрази интерес за купување на системот за воздушна одбрана „Патриот“ вреден десетици милијарди долари од САД, предлагајќи тој да биде финансиран или преку европски сојузници или преку планиран фонд за минерали. Не беше веднаш јасно кое конкретно оружје и услуги беа опфатени со поскромниот пакет помош од 50 милиони долари. Според Законот за контрола на извозот на оружје, Стејт департментот е должен да го извести Конгресот за значителна продажба на оружје и воени услуги.
Барањето беше за директна комерцијална продажба, што овозможува пренос на одбранбени производи или услуги произведени под лиценца на Стејт департментот директно од американската индустрија до странски купувач.
Најновиот пакет помош за Украина дојде за време на администрацијата на Џо Бајден, кога Конгресот одобри трошење од 1 милијарда долари во обид да се забрза воената помош пред Трамп да ја преземе функцијата.
Реакциите на Русија на договорот за минерали беа во голема мера воздржани, со исклучок на воинствениот поранешен претседател Дмитриј Медведев, кој тврдеше дека тоа е катастрофа за Зеленски.
