Украина ќе претрпи економски пад од 45,1 отсто во 2022 година поради руската инвазија, а значајните негативни ефекти од војната и санкциите врз Русија ќе влијаат на новите и земјите во развој во Европа и Централна Азија, според проценките на Светска банка.
„Војната ја продлабочи загриженоста за нагло забавување на светската економија, вртоглавиот раст на инфлацијата и долговите и зголемената сиромаштија. Економските последици се чувствуваат во многу економски текови, од стоковите и финансиските пазари, трговските и миграциските врски до негативен ефект врз довербата“, се вели во најновото издание на извештајот на Светска банка за економските случувања во Европа и Централна Азија.
Земјите во развој и земјите во развој во Европа и Централна Азија се очекува да претрпат најголем дел од негативните ефекти, при што економијата во регионот се намали за 4,1 отсто оваа година, наместо да порасне за три отсто според предвоените прогнози.
Шок на пазарите
Светска банка забележува дека на регионот му се заканува забавување на економскиот раст оваа година поради сè уште присутните последици од пандемијата. Покрај Русија и Украина, Белорусија, Киргистанската Република, Молдавија и Таџикистан се очекува да влезат во рецесија оваа година, додека другите земји забележаа пад на нивната проектирана стапка на раст поради ширењето на војната преку границите на Украина. од прогнозата и шоковите на меѓународната трговија и на стоковните и финансиските пазари, соопшти Банката.
Имено, Русија и Украина учествуваат во вкупниот увоз на пченица на земјите од регионот со околу 40 отсто, што во некои централноазиски и јужнокавкаски земји се искачува на повеќе од 75 отсто. Русија е исто така важна извозна дестинација за многу од овие земји, а девизните дознаки од Русија сочинуваат речиси 30 отсто од БДП на некои земји од Централна Азија, како што се Република Киргистан и Таџикистан.
„Економските шокови предизвикани од војната ќе ги влошат сè уште присутните последици од пандемијата на Ковид-19. Ова ќе биде втора контракција за две години, двојно поголема од онаа предизвикана од пандемијата во 2020 година“, проценува Светска банка.
Се проценува дека Украина ќе претрпи економски пад од 45,1 отсто, при што конечната скала на економскиот пад ќе зависи од времетраењето и интензитетот на војната, додека руската економија, погодена од невидени санкции, веќе падна во длабока рецесија од 11,2 отсто во 2022 година, според Светската банка.
„Размерите на хуманитарната криза предизвикана од војната се незамисливи. Руската инвазија имаше разурнувачки ефект врз украинската економија и предизвика огромни штети на инфраструктурата“, рече во изјавата Ана Бјерде, потпретседател на Светската банка за Европа и Централна Азија.
„На Украина и треба итна финансиска поддршка во нејзините напори да го одржи функционирањето на економијата и владата да им помогне на настраданите граѓани кои треба да се справат со оваа екстремна ситуација“, рече таа.
Главниот економист на Светска банка Асли Демиргуч-Кунт рече дека војната во Украина и пандемијата уште еднаш докажаа дека кризите можат да предизвикаат сеопфатна економска штета и да уназадат години на напредок во однос на растот и развојот на БДП.
„Владите на земјите од регионот треба да ги зајакнат своите макроекономски резерви и кредибилитетот на нивните политики со цел да ги ограничат ризиците и да ја надминат можната фрагментација на трговските и инвестициските канали; тие мора да ги зајакнат своите социјални програми за да ги заштитат најранливите, вклучително и бегалците, и да не го одвлекуваат вниманието од мерките за енергетска ефикасност кои обезбедуваат одржлива иднина“, вели Демиргуч-Кунт.
Пакет од 3 милијарди долари за поддршка на Украина
Светска банка посочува дека длабоката хуманитарна криза најверојатно ќе остане едно од најтрајните наследства на конфликтот, при што бранот украински бегалци кои ги преплавија соседните земји се очекува да ги надмине сите претходни кризи.
Затоа, помошта за земјите приматели и бегалски е клучна и за таа цел Светска банка подготвува оперативни програми за да им помогне на соседните земји да одговорат на зголемената потреба од финансиски средства поради приливот на бегалци, забележуваат оттаму.
Тие исто така посочуваат дека Групацијата на Светска банка презела итни мерки за поддршка на народот на Украина, активирајќи пакет итни финансиски мерки во вредност од 925 милиони долари.
Итно доделените средства ќе помогнат во исплата на платите на болничкиот персонал, пензиите за старите лица и социјалните бенефиции за ранливите популации, и се дел од пакетот од 3 милијарди американски долари што Групацијата се подготвува да ја поддржи Украина во наредните месеци.
Банката исто така наведува дека скокот на цената на нафтата на светските берзи предизвикан од војната, исто така, ја нагласува потребата од зајакнување на безбедноста на снабдувањето со енергија преку зголемено снабдување од обновливи извори и дизајнирање и спроведување на сеопфатни мерки за енергетска ефикасност.
