Студијата покажа дека астероид ги збришал диносаурусите на нивниот врв
Ерата на диносаурусите заврши со катаклизма еден пролетен ден пред 66 милиони години, кога астероид широк 12 километри удри во мексиканскиот полуостров Јукатан, предизвикувајќи изумирање на овие извонредни ѕверови и околу три четвртини од видовите на Земјата.
Но, дали диносаурусите, со забавувањето на диверзификацијата и стапката на еволуција, веќе биле на излез, како што мислат некои научници? Одговорот е дефинитивно не, според новата студија која ги моделира синџирите на исхрана и еколошките живеалишта во Северна Америка, делот од светот со најдобрите фосилни остатоци од тоа време.
Научниците разгледувале период кој опфаќа 18 милиони години пред ударот на астероидот што го завршил периодот на Креда и четири милиони години потоа на почетокот на палеогенот, кога цицачите ја потврдиле својата доминација по истребувањето на диносаурусите – освен нивната птичји лоза.
Врз основа на повеќе од 1.600 фосили, тие ги реконструираа синџирите на исхрана и живеалиштата што ги претпочитаат копнените и слатководните ‘рбетници. Меѓу нив имало џиновски месојаден Т-рекс, трикератопи со три рога, анкилосауруси, крокодили, желки, жаби, риби и разни мали цицачи кои живееле под нозете на диносаурусите.
Диносаурусите живееле во стабилни еколошки ниши за кои биле добро приспособени, открија научниците.
„Со други зборови, диносаурусите беа избришани на својот врв“, рече екологот Хорхе Гарсија-Жирон од Универзитетот во Оулу во Финска и Универзитетот во Леон во Шпанија, главен автор на студијата објавена во списанието Science Advances.
Цицачите потоа почнаа да ја поставуваат основата за нивниот последователен пораст, диверзифицирајќи ги нивните еколошки ниши и развивајќи поразновидни диети, однесувања и толеранција кон климата, додаде Гарсија-Жирон.
Диносаурусите продолжија да се развиваат и да се прилагодуваат за време на самракот на нивното владеење на Земјата, при што се појавуваат нови видови, а старите исчезнуваат, покажа истражувањето.
Некои од големите тревопасни животни, како што се диносаурусите со рогови и патки, беа заменети со поголем број тревопасни видови со средна големина.
Некои претходни истражувања сугерираат дека биолошката разновидност на диносаурусите значително се намалила пред ударот на астероидот, врз основа на фосилните записи од различни семејства на диносауруси.
„Постоеше оваа загрижувачка мисла дека диносаурусите сепак се на пат да излезат, со оглед на долгата линија на спуштање, кога астероидот ги извади од нивната беда“, рече палеонтологот и коавторот на студијата Стив Брусат од Универзитетот во Единбург.
„Сега можеме со сигурност да кажеме – диносаурусите беа силни, со стабилни екосистеми, додека астероидот ненадејно не ги уби.
Фактот дека диносаурусите биле толку добро приспособени на нивната клима и околина можеби ги уништил.
„Кога астероидот удри, настана хаос и диносаурусите не можеа да се справат со ненадејната промена во светот на која беа толку навикнати“, рече Брусате.
„Нашата студија сугерира дека веројатната интеракција на многу други еколошки фактори, вклучувајќи ја големината на телото, исхраната, однесувањето и пластичноста на екосистемот, подготви одредени помали животни за подобар преживување по ударот на астероидот“, рече палеонтологот и ко-автор на студијата Алфио Алесандро Кјаренца од Универзитетот во Виго во Шпанија.
Предастероидните цицачи вклучуваа сега веќе изумрена група на глодари наречена мултитуберкули, како и роднини на денешните торбари.
По масовното истребување, се појавија нови цицачи, група која раѓа добро развиени млади, а во која спаѓаат повеќето денешни цицачи од китови до лилјаци и од африкански мравојади до луѓе.
Големината на телото на пост-апокалиптичните цицачи брзо се зголеми како и еколошката разновидност.
„Цицачите и диносаурусите ја делат истата приказна за потеклото – и двата настанале и почнале да се диверзифицираат уште во периодот на Тријас, пред околу 230 милиони години, на суперконтинентот Пангеа“, рече Брусате.
„Оттаму тие тргнаа по својот пат, диносаурусите станаа огромни, а цицачите поради нивната помала големина во нивната сенка“, додаде Брусате.
„Но, нивните судбини се засекогаш испреплетени. Во моментот на ударот на астероидот имало цицачи. Тие успеаја да преживеат. Имавме предци кои зјапаа во астероид“.
