Владејачката Српска напредна партија организира митинг во петок, а опозицијата во сабота. Вучиќ сега има проблем со граѓаните, а не со опозицијата, сметаат аналитичарите со кои разговараше ДВ.
Режимските медиуми со денови го одбројуваат времето до собирот во петок на 26 мај, со задолжителна напомена дека тоа ќе биде „најмасовниот митинг во историјата на Србија“. Собирот на СНС се смета за контра митинг на протестите против насилството, кои собраа импресивен број граѓани на три протести. Надлежните тврдат дека никој под принуда нема да дојде на тој митинг, но опозицијата посочува дека состојбата на терен говори за голем притисок врз вработените во јавните претпријатија да одат во Белград.
Секојдневно пристигнуваат извештаи за големата логистичка вклученост на СНС во организирањето на митингот, а нивно присуство најавуваат и од Република Српска, како и од Македонија, организирани од одредени српски здруженија. Дополнително, владата започна и медиумска кампања која средбата не ја дефинира како митинг, туку како „средба на мирот и надежта“, каде претседателот на Србија, Александар Вучиќ, „ќе разговара со граѓаните за проблемите“. Во продолжение на таа кампања е и акција на јавно членство на неколку познати спортисти-пензионери во СНС пред митингот.
Опозицијата, пак, најавува продолжување на протестот против насилството за сабота, 27 мај.
Вртењата се враќаат назад
„Мислам дека некои ирационални изјави и потези покажуваат дека СНС можеби првпат е во сериозна неволја“, оценува новинарот Недим Сејдиновиќ за ДВ. „Таа контра средба е многу лош одговор на актуелната политичка ситуација, бидејќи досега ги искористија сите можни трикови и граѓаните веќе се здобија со антитела на нивните потези. Нивните спинови и медиумска кампања веќе даваат контраефект. Дури и некои приказни за големи економски успеси во овој контекст добиваат некаква карикатура“, вели Сејдиновиќ.
Зоран Гавриловиќ, извршен директор на Бирото за социјални истражувања (БИРОДИ), истакнува дека „таа контра средба првенствено има функција да се спротивстави на граѓанскиот протест, кој покажа појава на нова јавност во Србија, и да ја исплаши со број на присутни луѓе“. Друг мотив е Вучиќ да објасни зошто ја напушта партијата и основа ново движење, што само покажува дека Србија се оддалечува од демократијата, бидејќи на чело на некакво движење ќе има претседател“, изјави Гавриловиќ за ДВ.
За да ги избегнат обвинувањата дека организираат контрамитинг, лидерите на прогресивците изминатите денови усвоија нова реторика која зборува за таканаречена „средба на мирот и надежта“. Најавата на претседателот на Србија дека на таа средба ќе разговара со граѓаните за Недим Сејдиновиќ е „исто така една од истрошените пароли. Тоа ќе биде митинг за негова лична промоција и обид за враќање на изгубениот легитимитет на власта. Тие граѓани ќе ги има само како некаков украс во политичка театарска претстава“, според нашиот соговорник.
Зоран Гавриловиќ привлекува внимание на тоа дека „Александар Вучиќ не може да зборува пред се“. А таа средба ќе биде можност за уште еден монолог на Александар Вучиќ. Пред еден месец овде имавме известувач на Обединетите нации за слобода на говор кој заклучи дека во Србија има токсичен јавен говор за кој се одговорни јавните службеници и дека РЕМ не си ја врши работата“, забележува Гавриловиќ.
Состанокот на опозицијата беше најавен за еден ден подоцна, во сабота, на 27 мај, а засега е објавен и планот за протести, што е опкружување на Радио телевизија на Србија (РТС). Ако се погледнат барањата што тие протести ги изнесоа до властите, Недим Сејдиновиќ смета дека тие се „изводливи, бидејќи овде институциите и онака не одлучуваат за ништо. И ако Вучиќ одлучи дека Советот на РЕМ ќе поднесе оставка, тоа ќе се случи. Но, во исто време, и овие барања се нереални, бидејќи СНС и Вучиќ нема да се откажат од ниту еден медиум, бидејќи тој е главниот лост на нивната влада. Многу пореално е да се реализираат некои политички барања поврзани со оставка на одредени функционери“, оценува Сејдиновиќ.
А колку Владата е подготвена да ги исполни барањата од медиумската сфера покажува и вчерашната одлука на РЕМ да му даде дозвола на таблоидот „Информер“ за емитување ТВ програми. Според извештаите на Советот за печат, таблоидот „Информер“ за само четири месеци имал дури 512 прекршувања на Кодексот на новинарите на Србија. Порталот „Дебанкинг“ обелодени дека „Информер“ лани бил шампион во манипулации на насловните страници.
„Притоа РЕМ ги исмева граѓаните во знак на протест кои бараат смена на ова регулаторно тело“. Членот на Советот на РЕМ, Јудита Поповиќ, изјавува дека „дозволата е издадена незаконски, бидејќи не е доставен елаборат за ТВ-програмата“, и затоа не се знае каква програма ќе емитува „Информер“.
Зоран Гавриловиќ нагласува дека, според неговото мислење, „тоа се првпат барања на граѓаните, а не на опозицијата. Овој голем број на луѓе кои излегуваат на улица е пред сè еден вид самопомош. Дури и претставниците на власта во своите настапи се обидуваат да ги раздвојат опозицијата и граѓаните и тврдат дека немаат ништо лошо да кажат за граѓаните на улица. Сега Вучиќ има проблем со граѓаните, не со опозицијата“, вели извршниот директор на БИРОДИ.
Избори: можеби опозицијата сега има поголеми шанси?
Колку што може да се заклучи врз основа на неговите јавни настапи, претседателот на Србија го гледа распишувањето на предвремени избори како најдобро решение за актуелната криза. Целиот врв на Напредњак покажува подготвеност за избори, а засега, би рекол, тоа е единствената понуда на српската опозиција.
Недим Сејдиновиќ забележува дека „досега реакцијата на опозицијата покажува дека не е подготвена да го прифати“, и додава: „Ако се одлучи да ги објави, тоа значи дека анкетите на јавното мислење покажуваат дека СНС може повторно да победи“. Но, овде се враќаме на она што постојано го кажуваме: овие избори мора строго да се контролираат. Можеби опозицијата има подобра можност сега кога граѓаните се мобилизираа, а тоа може да значи поуспешно спречување на разни злоупотреби. Тоа е голем ризик за опозицијата, но мислам дека не е помал за власта“, вели Сејдиновиќ.
Секако, таа понуда доаѓа, истакнува Зоран Гавриловиќ, „бидејќи неговата понуда се недемократски избори“. Условите за изборите секоја година се се полоши. Опозицијата може да прифати, но мислам дека граѓаните нема да прифатат, бидејќи протестите се одраз на социјална, а не на политичка или партиска криза“, заклучува Гавриловиќ.
