Четири бебиња починаа во Белград поради голема кашлица. Се зголемува бројот на заболени и кај децата и кај возрасните, а сите во Србија си го поставуваат прашањето – „Дали и јас да се вакцинирам?“. Според податоците на Институтот за јавно здравје „Д-р Милан Јовановиќ Батут“, најчести случаи на голема кашлица (пертусис) се децата на возраст од 10 до 14 и од 15 до 19 години, а се повеќе има и возрасни со симптоми на оваа смртоносна болест.
Според последните податоци, во моментов во Србија има 70 заболени деца од оваа опасна респираторна инфекција, а речиси половина од нив се хоспитализирани.
Епидемиолозите предупредуваат дека вакцинацијата е неопходна на секои 10 години. Но кај нашиот северен сосед не се одобрени вакцини за сите постари од шест години, иако болеста зеде замав. Јавноста во Србија беше шокирана од веста за смртта на четири бебиња во Институтот за мајка и дете „Д-р Вукан Чупиќ“, која настанала како последица од заболување со голема кашлица. Според соопштението на Министерството за здравство и Институтот „Батут“, децата биле помали од три месеци, што значи дека не ја примиле ниту првата доза од вакцината ДТП, пишува Мондо.
Во извештаите на „Батут“ се наведува дека најголем број заболени деца има кај децата од основно училиште и постари, а од нивната последна или поточно втора ревакцинација поминале повеќе од 10 години. Овие податоци упатуваат на фактот дека вакцинацијата е неопходна за постарите деца, но и за возрасните, како и за граѓаните кои се над 65 години и спаѓаат во ризичната група.
Новороденчињата во најризичната група
За жал, тие што доброволно сакаат да се вакцинираат и да се заштитат од голема кашлица, моментално во Србија, ја немаат таа опција. „
– Сите или барем мнозинството граѓани ја примиле вакцината против пертусис два месеци по раѓањето, а потоа првата ревакцинација на две години и втората на шестгодишна возраст, пред да се запишат на училиште. Заштитата од тие вакцини слабее по од пет до шест години, па би било добро да се вакцинираат и постарите деца и возрасните. Оваа болест е најопасна за новороденчињата, но ги мачи и постарите. Потребно е на секои 10 години ако сакаме да примаме вакцина против голема кашлица да се заштитиме од оваа сурова болест. Вакцина за жал нема, освен за бебиња и деца од предучилишна возраст, ова се четиривалентни и петвалентни, кои постарите не можат да ги добијат – вели д-р Ивана Беговиќ Лазаревиќ, специјалист по епидемиологија во Институт за јавно здравје во Белград, и додава дека таа прва би се вакцинирала доколку знае каде може да ја купи и да ја земе оваа вакцина.
– Во здравствените домови, како и во установите, нема ваква вакцина за постарите деца и возрасните, а приватните аптеки и да успеат да ги добијат, никој нема да може да ги купи, ниту пак луѓето ќе имаат каде да одат и да земат вакцина. Мора да имаат потврда, пропишана контрола за вакцините, а без документација и одобрение од АЛИМС, ние во Институтот не можеме да даваме вакцини што ги носат пациентите, откако ги купиле „некаде“ во Србија или во странство. Тоа е забрането. Значи потребно е државата, односно РФЗО да обезбеди вакцини бесплатно или да ги дистрибуира во аптеките, за граѓаните кои сакаат да имаат можност да купат и да се вакцинираат во нивниот здравствен дом – објаснува д-р Беговиќ Лазаревиќ.
Од 2025 година во задолжителниот календар за имунизација во Србија што ќе го добијат децата од осмо одделение ќе се додаде и трета ревакцинација против голема кашлица.
– Децата на таа возраст сега добиваат само ревакцинација против дифтерија, но не и пертусис. Од следната година тоа конечно ќе се промени и ќе се воведе задолжителна трета ревакцинација, која очигледно е многу потребна. Се надевам дека кога државата ќе ја воведе оваа ревакцинација за осмоодделенците , кои добиваат повеќе залихи и обезбедуваат аптеки, за возрасните барем да ја купат оваа вакцина и да се вакцинираат – вели епидемиологот.
Заштитата трае до петто одделение
Српскиот епидемиолог Зоран Радовановиќ објаснува кога треба да се вакцинираат децата
– Доколку опфатот со вакцинација е повеќе од 95 проценти, тогаш постигнуваме колективен имунитет и болеста може да се појави спорадично, но никогаш до степен до кој е присутна сега. Децата треба да се вакцинираат од осум недели, а не пред тоа, бидејќи имунолошкиот систем мора да созрее. Подоцна добиваат ревакцинација во втора година, а потоа уште една пред да тргнат на училиште. Заштитени се до петто одделение, можеби уште малку – изјави д-р Зоран Радовановиќ.
Во повеќето земји, возрасните имаат можност да се вакцинираат против голема кашлица.
– Во некои западни земји се практикува бремените жени да се вакцинираат против голема кашлица во третиот месец, како и членовите на нивното домаќинство, пред новороденчето да биде отпуштено од породилиште. Ова е практика во Франција, Германија, Австралија, Америка. Кај нас само малите деца се вакцинираат против пертусис и примаат петвалентна или четиривалентна вакцина, додека на постарите би им била потребна моно вакцината која не е одобрена во Србија, па затоа ја нема во аптеките.Сепак, најважното Работата е да се изврши притисок преку законот, да се вакцинираат сите деца кои мора да се имунизираат, како и да се нападне антивакцинирачкото лоби, што е зло – нагласува д-р Радовановиќ.
