Ниту чекањето во долга редица за билет, ниту гужвите кога се качуваат во возот, не можат да одвратат илјадници туристи дневно да ја посетат пештерата Постојна, една од најголемите и најпознатите пештери во светот. За разлика од првите посетители, кои уште во 13 век, љубопитно и претпазливо ѕиркаа внатре, додека пламенот на факелот не го осветли патот, денешните гости возбудени се собираат во карстот. Целиот свет сега знае што се крие таму: раскошни сали, украсни шпагети, добро чуван дијамант… и, се разбира, бебе змеј – и тоа не една, туку шест илјади.
Огромен бел облак кој се движи како дух низ влезот во пештерата беше „јасен знак“ дека внатре живее некое чудно суштество. Така дише змејот – верувале мештаните пред неколку векови, пренесува РТС.
Науката тогаш ја разби илузијата – станува збор за магла, која се создава поради разликата во температурата. Додека во зимските месеци надворешната температура во Словенија може да оди во длабок минус, температурата во пештерата е секогаш иста, 10 степени.
Па, еве еден аргумент кој не можеше да се побие – додека не излета бебе змеј пред очите на светот.
„Дене змеј, човечка риба или протеус – има многу имиња – живее и во други пештери во Словенија. Сепак, ова животно прво беше истражено во нашата пештера и брзо стана симбол на нашиот град и нашата пештера. Имаме најголема популација, повеќе од шест илјади риби“, објаснува туристичкиот водич Кевин Клун Валенчиќ.
Од 2016 година, кога овој опашест водоземец се роди за прв пат во аквариум, наместо во темната кал на пештерската река, туристите од целиот свет, особено Италијанците, Германците и Хрватите, доаѓаат во Словенија за да го видат ова необично младенче. .
„Имаме меѓу 800.000 и 900.000 посетители годишно. Туристи доаѓаат од целиот свет, бидејќи Пештерата Постојна е најпознатата пештера во светот. Но, повеќето од нашите гости доаѓаат од Италија, а сè повеќе доаѓаат и од Србија“, вели Матеја Роса, публицист на „Парк Постојна Јама“.
Качување во воз среде пештерата
За да се дојде до местото каде што може да се види Протеј како се лута во реката Пивка, која тече низ пештерата, потребно е да се поминат пет километри добро изгазени патеки подземни ходници, галерии и сали, од вкупно 24. кои се долги колку јамата.
„Можете да замислите како на самиот почеток, во 1819 година кога пештерата била отворена за туристи, било тешко да се прошета низ новооткриените тунели. Посетите траеја дури десет часа и за тоа време стигнавме на половина пат, а потоа моравме да се вратиме назад“, вели Кевин.
Поради оваа причина, веќе во 1872 година, беше одлучено да се изгради железница во пештерата.
„На почетокот по шините се движеа железни колички, туркани, се разбира, од водичи“, вели Кевин со насмевка.
За негова среќа, денешните водичи не мора да туркаат колички со туристи. Шест модерни возила се движат под земја на рута од речиси четири километри.
На патот нема постојки, само панорамско разгледување, проследено со пешачка тура.
„Искуството е неверојатно. Никогаш не сум видел толку величествена, пространа и убава пештера. Додека се вози низ тие тесни ходници, имаш впечаток дека главата ќе ти лежи на некој пештерски украс“, на шега вели еден од посетителите.
Сепак, колку и да изгледа дека таванот на некои делови не е доволно висок, сите патници се симнуваат од возот со главите на рамениците, блескави очи и насмевки.
„Ако Арвидас Сабонис, висок 2,20 може да го направи тоа, тогаш е безбедно за сите“, се пошегува Кевин, кој ни откри дека на истата рута биле и многу други видени гости, на пример браќата Зоран и Горан Драгиќ.
Лука Дончиќ, велат, го немало – барем не како ВИП гостин. Сепак, мали се шансите за време на неговото растење барем еднаш да не ја посетил Постојна, колевката на спелеологијата, геолошки скапоцен камен и прва на листата на места за посета во Словенија.
Мали се шансите тие што пораснале во времето на Тито да не го посетиле. Одењето во една од најголемите пештери во светот (во однос на неговиот волумен, големината на салите, раскошот, уредените патеки) беше екскурзија која не се пропушта.
Логично, еден од највидливите гости беше самиот Тито. Кевин е роден многу подоцна, па не бил сведок на таа посета. Но, како ВИП водич на овој природен парк, тој имаше задача да му ги претстави убавините на словенечките пештери на ненајавен висок гостин – поранешниот британски премиер Борис Џонсон.
Пештерата била откриена при посетата на царот
Сепак, првиот и најважен гостин виден бил никој друг туку австроунгарскиот император, при чија посета беше откриено дека преку реката, во близина на влезот, има варовнички бисер со формации, од кои некои се стари 90 милиони години. .
„Еден ден во април овде дојде австроунгарскиот император Франциско Први од Австрија, кој сакаше да ја види пештерата на чиј влез се откриени потписи на посетители од 13 век. И додека го подготвуваа осветлувањето ги подигнаа лустерите со со свеќи и факели Словенецот од Постојна, Лука Чен, преминал од другата страна на реката и се качил на карпата. Меѓутоа, тогаш виде дека тоа не е карпа, туку карпа на која има влез во подземјето“, вели Кевин.
Поминаа шестотини години откако луѓето почнаа да влегуваат во пештерата, т.е. во нејзиниот „ходник“, за да не се види што се крие во таа дупка.
„Не беа свесни дека во мракот има влез во подземниот дел, бидејќи со факелите не можеа да видат толку далеку“, објаснува водичот.
Струјата во јамата пристигнала порано отколку во Љубљана
Факелите и свеќите набрзо биле решени, бидејќи пештерата добила струја во 1883 година, кога Франц Јозеф по втор пат ја посетил пештерата.
„Го шокираа со струја, а освен тоа запалија и повеќе од 10.000 свеќи. „Значи, јамата Постојна доби струја десет години пред Љубљана да почне да користи електрично осветлување и околу три години пред Лондон да воведе улично осветлување“, објаснува Кевин.
Денес, пештерата користи т.н паметно осветлување, кое се вклучува локално и го следи ритамот на организираните тури.
Погледнете ја оваа објава на Инстаграм
Објава споделена од Postojna Cave-Grotte-Höhle (@postojnacave)
„Штом туристите одат од една во друга сала, светлината се гаси, бидејќи светлината не ја радува пештерата и може значително да влијае на промените во неа“, вели Кевин и објаснува дека е забрането и допирање на украсите во пештерите, бидејќи допирањето на украсите потемнува и ја губи нивната природна боја.
Иако трагите од човечка рака се видливи во Постојната пештера, поради љубопитноста на туристите да ги почувствуваат столбовите кои станаа стаклени, поради инфраструктурните работи кои се искористени за создавање патеки за тури, се што може да се види во пештера денес – постоела во 13 век.
„Ништо не се промени многу од времето кога беше откриена пештерата, бидејќи на сталактитите и сталагмитите им требаат околу 100 години за да пораснат еден сантиметар“, објаснува Кевин.
Сметката за струја може да се плати во пештерата
Во самата пештера се уште има пошта. Можеби тоа не е првиот избор на филијала во која некој ќе оди за да плати сметки (иако и тоа е можно), но секако е единствена локација од која можете да испратите разгледница.
Освен разгледници, во паркот може да се купат сувенири, магнети, играчки… Омилени секако се кадифен пештерски автомобил и меко бебе змеј.
Но, обиколката на паркот на пештерата Постојна не завршува со посета на пештерата и шопинг во продавниците за сувенири.
По паузата во еден од рестораните и кафулињата, каде што можете да пиете кафе или да јадете винерска шницла по белградски цени, посетителите имаат можност да го видат Карстната пештера Експо (најголемата изложба за карстот и Пештерата Постојна), како и Вивариум, каде живеат мистериозни пештерски суштества.
За авантуристите постои посебна рута која води до тајните соби на хотелот „Јама“, кој ги пречекал првите гости во 1971 година. Од самиот почеток хотелот, велат, имал „двоен живот“. Тоа го потврдуваат и тајните соби, кои биле пронајдени речиси 50 години подоцна, при реновирањето на хотелот.
Длабоко во таа зграда има, зачувана во првобитната состојба, опрема за слушање – комуникациски системи, машини за пишување, шифрирани телефони, кои сведочат за добро чуваната тајна на комунистичката тајна служба.
Трка до најголемиот пештерски замок во светот
А оние кои доаѓаат на овие простори имаат можност да ги откријат тајните на средновековните господари, бидејќи на само девет километри од Постојна пештера се наоѓа замокот Предјам, запишан во Гинисовата книга на рекорди како најголемиот пештерски замок во светот.
Зградата малтена издлабена во карпа се наоѓа на влезот на малку помала пештера, во која присуството на луѓе е забележано уште од каменото време. Од 12 век, тоа место е рај за грофови, витези и хајдуци.
Автентичниот приказ, со човечки фигури и оригинални садови, открива како во тоа време владееле, се бореле и живееле – некогаш во мир, некогаш под непријателска опсада.
Денес, во замокот не живеат потомци на тогашните благородници, бидејќи бил национализиран и претворен во музеј.
Во пештерата под замокот, велат водичите, има неколку различни витези – бестрашни лилјаци кои можете да ги видите ако ги посетите во лето.
Ако вашиот пат до овој регион ве води во зимските денови, кога снегот и мразот ги покриваат врвовите на високите камени кули, витезите не се неопходни.
На прв поглед, додека возите по кривулестиот асфалт до градот Предџам, ќе имате впечаток дека сте залутале во една од бајките на Грим.
Доволна причина да ја посетите Постојна ако сè уште не сте ја посетиле. Ако сте во можност.
