Нуклеарната централа во Кршко (НЕК) која ни обезбедува петтина од електричната енергија, запре пред една недела поради дупка на заварот на цевководот. Од компанијата предвидуваат дека неправилноста треба да се санира за неколку недели, но можно е поправката да трае подолго. По исклучувањето на НЕК, Словенија увезува повеќе струја. „Прекинот на ТЕШ или НЕК е секогаш можен, без проблем го заменуваме од увоз. Но, тогаш проблем се деловните резултати на пропаднатите производители“, велат од Министерството за животна средина, клима и енергетика, каде што не се загрижени. за безбедноста на снабдувањето дури и во случај на неколкумесечно исклучување на НЕК.
Нуклеарната централа Кршко (НЕК) произведува добра третина од електричната енергија произведена во Словенија. Половина е на Хрватска, која е половина сопственик на централата. Ако ја погледнеме само потрошувачката во Словенија, НЕК покрива околу една петтина.
А овој удел го немаме во моментов, затоа што нуклеарната централа е стопирана кај НЕК пред една недела поради протекување. Сега ја бараат причината за истекувањето и подготвуваат акциски план за отстранување на отстапувањето, за што веројатно ќе бидат потребни неколку недели, но не можат да предвидат кога повторно ќе се приклучи електраната.
Изток Тишељ, нуклеарен физичар во реакторскиот центар во Подгорица, за РТВ Словенија изјави дека искуството од Белгија пред неколку години покажува дека биле потребни неколку месеци за да се поправи слична грешка.
ТЕШ не го зголеми значително производството
Иако Словенија има уште два извора, термоцентрала и хидроцентрала, од Министерството за животна средина, клима и енергетика велат дека Словенија го заменува прекинот на АЕЦ со увоз.
Како што покажуваат податоците на Елес, по исклучувањето на НЕК, производството од термоелектраната Шоштањ (ТЕШ) не (значително) се зголемило. Залихите на јаглен годинава се доволни, според неодамнешните уверувања на шефот на ХСЕ Томаж Штокље, но тоа не е единствениот услов за зголемување на производството во термоцентралата. „Дали термоцентралата ќе работи со полн капацитет зависи, покрај расположливиот јаглен, главно од условите на пазарот и по која цена може да се продаде преостанатото можно производство на поактуелниот пазар“, велат од Министерството.
Со други зборови, производната цена на струјата од јаглен е релативно висока, така што при ниски цени на струјата на берзата, производството нема смисла.
Така, вкупното производство на електрична енергија во Словенија е значително намалено. Ако минатиот четврток во периодот од 8 до 9 часот произведовме околу две илјади мегават часови електрична енергија, вчера во истиот период произведовме околу 1.200. Но, во четвртокот, пред исклучувањето на нуклеарната централа, извезовме многу струја.
Различни услови
Од министерството посочуваат дека со оглед на моменталната состојба на пазарот на електрична енергија, без проблем можеме да ги замениме прекините на НЕК со увоз. И во зимските месеци не очекуваат ризици од снабдувањето.
Да потсетиме, пред точно една година беше стопирана и нуклеарната централа (поради редовен ремонт во тоа време), а токму во тоа време шефот на Елес, Александар Мервар, предложи и затворање на шестиот блок на Термоелектраната Шоштањ (ТЕШ) поради состојбата на пазарот на електрична енергија и недостигот на јаглен. Словенија помина добар дел од минатата зима без два од трите важни извори на електрична енергија (третиот се хидроцентралите).
„Годинава ситуацијата е сосема поинаква за другите домашни производители како и на европскиот пазар, а има и многу повеќе новопоставени соларни централи од лани“, велат од Министерството со кое раководи Бојан Кумер. Тие, сепак, додаваат дека во случај на затворање ќе „страдаат“ деловните резултати на прекинатите производители. За да им обезбеди на клиентите договорни количини, „Ген енергија“, која е сопственик на НЕК, сега мора да купува струја на берзата.