Епидемиологот Бранко Колариќ во Ново дан разговараше со нашата Машенка Вукадиновиќ за ширењето на големата кашлица во Хрватска. Тој посочи дека епидемијата избувна бидејќи опфатот со вакцинација е намален во последните десет години. Иако нема причина за паника, тој предупредува дека големата кашлица заедно со сипаниците е најлесно преносливата заразна болест, а поради падот на вакцините има простор за ширење и на други заразни болести.
„Во последните неколку децении опфатот на вакцинирани деца паѓа. Имаме 88 проценти од доенчињата вакцинирани против голема кашлица, а против осум болести во првата година опадна опфатот. Треба да биде 96 проценти за да се спречи ширење на епидемијата. Падот е во последните 10 до 15 години. Што се однесува до вакцинирањето, за време на пандемијата имаше дополнителна недоверба, така што се уште очекуваме пад“, рече Бранко Колариќ.
Зборувајќи за недовербата кон вакцината како проблем на јавното здравство, епидемиологот посочи дека смета оти кај нас се зголемува општата недоверба во институциите, која потоа се пренесува во здравствениот систем. „За да го вратиме опфатот со вакцинација потребни ни се неколку години едукација и унапредување. За жал, голема штета е бидејќи кога немаме доволно вакцинирани деца, ќе се појават болести против кои можеме да се вакцинираме, кои одамна ги немаме, а само кога има тешко болни и починати лица, тогаш интересот за вакцинација наеднаш ќе се зголеми. Имавме голема епидемија на морбили во Дубровник пред шест-седум години, имаше и една во Србија каде починаа две деца и потоа сите беа брзо вакцинирани. Штета е што мора да се случи. Вакцинацијата е задолжителна“, забележува тој.
Тој рече дека со години се спроведуваат кампањи, се работи со здравствени работници, се одржуваат предавања во основните училишта, но се работи за родителски страв за здравјето на детето, на кој тешко се влијае.
„Кога некој ќе спомне дека нешто лошо може да се случи од вакцините, тешко е да се потисне тој страв. Емотивниот дел на стравот е силен мотиватор, но рационалниот треба да го надмине“, рече Колариќ и додаде:
„Невакцинирано дете да не се запишува во градинка, има и парична казна од 300 евра, но тоа не се практикува затоа што го казнуваш родителот и тој пак не го вакцинира детето. Затоа е важно образованието“.
Тој открива дека стапката на вакцинација на доенчињата во Загреб е 95 отсто, но веќе на петгодишна возраст процентот паѓа на 85. Казните во пракса не функционираат. „Тие постојат на хартија, но прашање е што добиваме со тоа ако детето се уште не е вакцинирано“, повторува Колариќ.
Измамнички симптоми
Од вчера имаме 1.200 откриени заразени лица во Хрватска, но сигурно има повеќе заболени. Не треба да заборавиме дека е сезона на респираторни инфекции, се очекува грип, има и ковид, кашламе и врнеме многу, па инфекциите се шират. Зборувајќи за симптомите, тој истакна дека на почетокот се појавуваат само висока температура и симптоми на настинка, а лицето е заразно, поради што постои и поголем ризик од ширење.
„Карактеристични се нападите на кашлица кои траат по една минута, кашлицата е исцрпувачка бидејќи е силна, но првите денови наликува на настинка, а личноста е заразна. Дополнително, вчера испративме порака до училиштата дека децата со треска и настинка треба да останат дома“, рече Колариќ и додаде дека најголем дел од болните (80 проценти) се од повисоките основни училишта. „За среќа, големата кашлица ретко предизвикува компликации на таа возраст, особено е опасна за новороденчињата. Ние ги вакцинираме и трудниците во последното тромесечје за да го заштитиме бебето“, додаде тој.
Но, тој изрази загриженост од падот на вакцините: „Показателот за падот на вакцините е загрижувачки бидејќи тоа значи дека може да се појават и други заразни болести. За среќа, нема хоспитализации или смртни случаи од голема кашлица, така што нема причина за паника, но може да очекуваме појава на други болести против кои се вакцинираат доколку падне опфатот со вакцинација“.
Инаку, големата кашлица не исчезнала и во нормални услови Хрватска бележи од 50 до 100 случаи годишно. Тоа е болест која заедно со сипаниците е најзаразна, односно најлесно се пренесува. Затоа од следната недела НЗЈЗ Андрија Штампар ќе започне со спроведување на тестови во сабота се додека има зголемена потреба.
