Од четврток во Скопје се одржува состанок на министрите за надворешни работи на земјите од Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ). Доста прашина се крена со учеството на рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров и неговите зборови против Западот кој „води хибридна војна против Русија, а за своја следна жртва ја избра Молдавија“. Тој ја обвини Европската унија (ЕУ) дека станува „агресивен политички проект“ и го нарече ОБСЕ додаток на НАТО и ЕУ. Неколку земји-членки – Украина, Полска и балтичките земји – го бојкотираа состанокот поради неговото доаѓање.
Првиот ден од дводневната министерска сесија на Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ) во Северна Македонија, што започна во четвртокот, беше одбележан со присуство на рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров.
Неговата најава за учество ја вознемири Украина и неколку источноевропски земји, кои го бојкотираа состанокот.
Лавров во своето обраќање беше остар кон организацијата која обединува 57 европски, северноамерикански и азиски земји. Тој го критикуваше Западот дека води хибридна војна против Русија и ја обвини Европската унија (ЕУ) дека станува „агресивен политички проект“. Во своето обраќање тој предупреди дека „Западот ја избра Молдавија како следна жртва во хибридната војна“ и ги обвини западните земји дека ги потиснуваат сите руски напори за решавање на конфликтот во Придњестровје, пренесува руската новинска агенција Тас.
Според него, западната политичка елита се одлучила за проширување на НАТО кон исток и со тоа работи против Овса. Неколку министри за надворешни работи и дипломати ја напуштија конференциската сала за време на неговиот говор. „Во моментов нема посебни причини за оптимизам. Овсе во суштина се претвора во додаток на НАТО и на Европската Унија. Организацијата, да се разбереме, е пред колапс. Се поставува едноставно прашање: дали има смисла да се стремиме кон нејзино оживување?“
Лавров ја напушти средбата по неговиот говор. Шефот на руската дипломатија на маргините на седницата разговараше со колеги од повеќе земји во Скопје, меѓу кои и министрите за надворешни работи на Унгарија и Австрија, Петер Сијарт и Александар Шаленберг.
Како што објасни МНР за австриската прес-агенција АПА, Шаленберг и Лавров разговарале за именувања на водечки позиции во ОБСЕ. Двајцата министри се сретнаа на барање на организацијата, бидејќи Австрија – како земја каде што е седиштето на Овсе – има посебна одговорност.
Генералниот секретар на Овсе, Хелга Шмид, на отворањето на седницата зборуваше за предизвиците со кои се соочува Овсе. Притоа таа ги истакна пред се проблемите со финансирањето, што предизвикува организацијата да губи персонал.
Овсе избегна несолвентност оваа година единствено благодарение на донациите на нејзините членови, рече таа. Како што јави германската прес-агенција dpa, организацијата е во криза од почетокот на војната во Украина и како резултат на распадот на односите на повеќето нејзини членки со Русија. Имено, Москва ги блокира одлуките на организацијата, вклучително и усвојувањето на буџетот за нејзиното работење.
Шмид ваквото работење на организацијата го нарече неодржливо, особено во светло на зголемените трошоци поради инфлацијата.
Министерката Фајон: Овсе се најде на раскрсница
Овсе како организација е на крстопат, бидејќи темелите на европската безбедносна архитектура се многу разнишани по руската агресија врз Украина, рече на средбата министерката за надворешни работи Тања Фајон.
„Но, враќањето на довербата по завршувањето на војната ќе биде клучно, и тука Овсе може да игра важна улога. Во сè пополаризираниот свет, платформите за дијалог како Овсе ја заслужуваат нашата целосна поддршка“, убедена е Фајон.
Во однос на Украина, министерот увери дека Словенија ќе продолжи да му помага на Киев во справувањето со последиците од руската агресија и на нејзиниот пат кон ЕУ. Во овој контекст, таа истакна дека најлошите злосторства не смеат да останат неказнето.
„Зад секој геополитички предизвик со кој се соочуваме стојат луѓе и човечки животи. Наша задача е да најдеме политички решенија за решавање на конфликтите наместо воени“, рече министерката во својот говор на средбата.
На маргините на седницата, министерката Фајон накратко се сретна со домаќинот, министерот за надворешни работи на Северна Македонија, Бујар Османи. Фајон во петок ќе престојува во Скопје, кога меѓу другото се очекува да се сретне и со потпретседателот од локалната самоуправа до Бојан Маричик.
Министрите главно зборуваа за последиците од војната во Украина и конфликтите во регионот. Тие ќе се осврнат и на актуелните настани во организацијата и се очекува да донесат одлука за претседавање со организацијата во 2024 година, кога се очекува Малта да ја преземе водечката улога од Северна Македонија.
