Според резултатите од епидемиолошката студија за оралното здравје спроведена минатата година од Хрватската стоматолошка комора, нашите 12-годишници се на самото дно на европската скала кога станува збор за оралното здравје. Имаат повеќе од четири кариес, извадени или наполнети заби.
Дури 11 отсто од возрасните на возраст од 35 до 45 години не одржуваат дентална хигиена.
Како да се подобри оралното здравје?
Оралното здравје на 12-годишниците, како и на другите возрасни групи, не би било во толку лоша состојба доколку едукацијата за оралното здравје беше поцелосна и навремена. Односно, кога децата би биле подучени за соодветна орална хигиена уште од мали нозе, бројките и процентите не би биле толку поразителни. Секако, за пофалба и пожелно е децата веќе во градинка да научат како правилно да ги мијат забите, но подоцна во текот на школувањето оралната хигиена постепено се повеќе се занемарува или останува на она што се учело во градинка.
Резултатот е, на пример, голем број пациенти кои никогаш не слушнале за интердентални четки, вода за плакнење и орален туш. Затоа, за да се подобри општото орално здравје, потребно е преку едукација да се опфатат сите компоненти на оралното здравје: редовна и правилна орална хигиена, правилна исхрана и редовни прегледи кај стоматолог најмалку два пати годишно.
Како да ги убедите децата да одат на стоматолог, а тоа да не биде траума за нив?
Одењето на стоматолог навистина не треба да биде трауматично за детето. За жал, понекогаш дури и родителите кои самите се плашат од стоматологот несвесно го пренесуваат тој страв на своето дете. Потребно е родителот да му биде пример на своето дете во начинот на кој се грижи за оралното здравје и во начинот на кој му пристапува на одењето на стоматолог. Ако постои страв и покрај сите напори на родителите, родителот мора да разговара со детето за да му објасни што прави стоматологот и колку е тоа важно за целокупното здравје.
Важно е стоматологот да се прикаже како добронамерна и благородна личност, како и секој лекар. Секако, подеднакво е важно стоматологот да биде топол и трпелив и сочувствителен со детето за да ја освои довербата на детето. По прегледот или процедурата, не е на место да се награди детето доколку и покрај стравот соработувало и покажало храброст.
Кои се најголемите проблеми со забите кај децата, а кои кај возрасните?
Сите пациенти, без разлика на возраста, се борат со истите проблеми. Најчестиот проблем со кој се соочуваат децата е кариесот и повредите на забите. Кариесот кај децата најчесто е предизвикан од миењето заби без родителски надзор и од тоа што децата сакаат храна богата со шеќер. Повредите на забите кај децата се почести отколку кај возрасните, додека возрасните често имаат проблем со гингивитис и периодонтитис. Бруксизмот, односно чкртањето на забите, исто така е проблем што ги погодува луѓето во позрела возраст, што е разбирливо со оглед на тоа што најчест предизвикувач е стресот.
Како да спречиме расипување на забите?
Основниот метод на превенција е „познај го својот непријател“, односно едукација. Имајќи предвид дека кариесот е болест предизвикана од бактерии од денталниот плак, односно наслаги, целта е да се спречи акумулација на денталниот плак. Неопходно е да се едуцира пациентот за правилна орална хигиена и превенција. Притоа, од клучно значење е да се научи пациентот како правилно да ги мие забите, која паста за заби да користи, како правилно да користи конец и интердентални четки, како да користи вода за плакнење и да го запознае со употребата на орален туш. Исто така, не смееме да ја игнорираме важноста на здравата исхрана. На пример, намалениот внес на шеќер може позитивно да влијае на превенцијата од кариес, пишува Ordinacija.hr.
Како се губат забите?
Губењето на забите првенствено се јавува поради кариес, но и поради системска болест или траума. Доколку кариесот не се открие навреме и не се санира, тоа доведува до големо оштетување на темето на забот и до инфекција на врвот на коренот, што доведува до екстракција. Затоа, важно е пациентот да го спречи развојот на кариес со лична орална хигиена и редовни стоматолошки прегледи. Покрај тоа, периодонтитисот може да биде причина за губење на забите.
Како да ги замените?
Постојат три начини за замена на еден или повеќе исчезнати заби. Еден од најчестите е забен мост – протетска работа што ни дава можност да го замениме изгубениот заб со чкртање на соседните здрави заби. Се состои од фиксно поврзани круни. Може да биде направен од метал-керамичко соединение или од керамика без метал и циркон. Има и забен имплант кој е вграден во коската, а соседните заби не се мелени.
Имплантите, откако ќе се спојат со коската, функционираат слично како и вистинските заби, а главно се направени од титаниум. Мобилните протези се исто така еден од начините за замена на забите. Најчесто се прават за вилици без заби (тотални протези) или кога недостасуваат голем број заби (делумни протези). Тие обично се направени од акрилат, посебен вид пластика. Делумните протези може да се направат и како Wironit протези, кои содржат метален скелет и затоа се поцврсти.
Кои се предностите и недостатоците на мостовите и имплантите?
И мостовите и импланти се одлично решение за замена на забите. Од аспект на естетиката, разликите се минимални, но има разлики во конструкцијата, работниот век и цената. Предноста на забните мостови лежи во нивната достапност и брзина на производство. Тие се поприфатливи за пациентите од финансиска гледна точка бидејќи се многу поевтини од импланти. Покрај тоа, нивното производство трае многу помалку време од инсталацијата на импланти. Најголемите недостатоци на забните мостови се: мелење на околните здрави заби и работен век од приближно 10 години).
Премногу чувствителни заби: Зошто имате болки иако немате кариес?
Од друга страна, имплантите се поскапо решение, а нивната инсталација бара повеќекратни посети во подолг временски период. Во зависност од ситуацијата, процесот може да бара процедури како што се зголемување на коските или подигнување на синусите. Најголемата предност на имплантот е што не се допираат околните здрави заби, тие се лесни за одржување и имплантот се однесува слично како вистински заб. Времетраењето на импланти со одлична орална хигиена може да биде доживотно.
Што предизвикува гингивитис, како може да се лекува и спречи?
Гингивитис, или гингивитис, е воспаление на гингивата предизвикано од бактерии од денталниот плак. Колку е распространет гингивитисот покажува податокот дека околу 47 отсто од луѓето постари од 30 години имаат некаква болест на непцата, додека процентот се искачува на 70 отсто кај лицата постари од 65 години. Причината за гингивитис е првенствено несоодветната орална хигиена, но некои од причините може да бидат и пушење, хормонални промени, одредени лекови и автоимуни болести.
Лекувањето и превенцијата на гингивитисот започнува со правилна орална хигиена, која важи за сите болести на усната шуплина. Сето горенаведено: редовна посета на стоматолог, чистење на забен камен, четкање со мека четка, користење забен конец и интердентални четки и течност за плакнење е рецепт за успешно решавање на гингивитис.
Кога е опција давање антибиотици?
Мораме секогаш да им пристапуваме на антибиотиците претпазливо и одговорно за да спречиме антимикробна отпорност. Тие се препишуваат строго според индикациите за одредени пациенти во одредени ситуации. Антибиотиците се даваат само во случај на третман на акутно одонтогено воспаление во усната шуплина, односно во случај на ширење на воспаление, оток и висока телесна температура. Тие се препишуваат и со цел да се заштити пациент со намален одбранбен механизам, односно висок ризик од инфекција како одредена антибиотска профилакса. Тие се даваат и за намалување на бактериите во денталниот плак при третман на пародонтални заболувања. Важно е антибиотикот да се користи според упатствата на стоматологот и фармацевтот.
