Рускиот претседател Владимир Путин во последните недели посочи дека е отворен за мировни преговори со Украина, но со одредени услови. Документ од април 2022 година, изготвен од руски и украински преговарачи, покажува што имал на ум Путин во тоа време. Преговорите пропаднаа.
Западните функционери и аналитичари сметаат дека по две години борби, Кремљ се уште се држи до своите првични цели, имено дека сака да ја претвори Украина во „кастрирана“ држава која е немоќна пред руската воена моќ. Условите кои Русија сега ги бара најверојатно ќе бидат уште построги, пишува Wall Street Journal.
Иако се објавени „грубите контури“ на неуспешните мировни преговори, целиот документ од 17 страници не е објавен. WSJ доби увид во тоа и наведува дека преговарачите од двете страни се обиделе да го прекинат конфликтот со претворање на Украина во „трајно неутрална држава која не учествува во воени сојузи“.
Многу отстапки
Според документот, Украина не треба да ја обновува својата војска со помош на Западот, а Крим де факто би бил под контрола на Русија. Киев денеска инсистира на повлекување на руските војници од територијата на Украина пред почетокот на какви било преговори. Володимир Зеленски верува дека секој прекин на огнот всушност ќе и овозможи на Русија повторно да се вооружи, да ги обнови своите сили и да изврши нови напади.
Меѓутоа, во 2022 година, ставовите на двете страни беа различни. Документот покажува дека руските и украинските преговарачи размислувале за различни отстапки во првите недели од војната. Во нацрт-договорот се наведува дека, иако на Украина и е дозволено да се стреми кон членство во Европската унија, таа не треба да се приклучува на воени сојузи како што е НАТО.
На нејзина територија не треба да има странско оружје, а воените сили на земјата би биле сведени на минимум. За време на преговорите, Русија се обиде да ги ограничи сите одбранбени фактори на Киев, од бројот на војници и тенкови до максималниот дострел на украинските ракети.
Нацртот вклучува забрана за странско оружје, вклучително и ракетно оружје од секаков вид. Москва сакаше да ги ограничи украинските вооружени сили на 85.000 војници и 342 тенкови. Украинските преговарачи бараа 250.000 војници, 800 тенкови и 1.900 артилериски парчиња. Русија, од друга страна, сакаше дострелот на украинските ракети да биде ограничен на 40 километри.
Полуостровот Крим, веќе окупиран од Русија, според документот, би останал под влијание на Москва и нема да се смета за неутрален. Москва, исто така, се залагаше рускиот јазик да функционира на еднаква основа со украинскиот во владата и судовите, но Киев не ја потпиша таа клаузула. Документот не се однесува на иднината на делови од источна Украина окупирани од Русија во 2014 година. Тоа беше оставено за понатамошни преговори.
Што во случај на напад на Украина?
Нацрт-мировниот договор требаше да го гарантираат странските сили; во кој беа вклучени САД, ОК, Кина, Франција и Русија. Во случај на прекршување на договорот, овие земји имаа задача да ја бранат неутралноста на Украина. Од друга страна, од гарантите се бараше, додека договорот беше на сила, да ги раскинат меѓународните договори и договори некомпатибилни со постојаната неутралност на Украина.
Меѓународните безбедносни гаранции не важеа за Крим и Севастопол. Откако првичниот обид на Путин да ја преземе контролата врз Киев не успеа, документот го предложи рускиот план Б – крај на поддршката на Западот за Украина.
За време на преговорите во април 2022 година, многу прашања останаа нерешени, како што се случува во случај на напад на Украина. Русија сакаше сите земји гаранти да се договорат за одговор, што значи дека нема да има вистинска реакција доколку Русија е агресор. Украинските преговарачи сакаа воздушниот простор да биде затворен во случај на напад, но Русија не ја одобри таа клаузула. Преговорите беа прекинати во мај 2022 година.
Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган понуди да биде домаќин на нови разговори претходно оваа недела, по неодамнешните коментари на Путин за прекинот на огнот. Сепак, аналитичарите сметаат дека нема големи шанси за обновување на ваквите разговори во блиска иднина.
