Оралниот лек на Фајзерr против коронавирус – „paxlovid“, кој се покажа како најдобра одбрана на организмот од оваа инфекција во однос на сите достапни антикоагуланси, пристигна во Србија. Првиот контингент беше доставен во оваа земја само десет дена откако ЕМА (Европска агенција за лекови) одобри употреба и ставање во промет на овој лек.
Ова е првиот орален антивирусен лек, одобрен во Европската Унија, против болест со која светот се бори веќе две години, а Србија е првата земја во континентална Европа која го доби овој лек (само Велика Британија го доби во Европа).
Антивирусниот лек „paxlovid“ содржи две компоненти ритонавир и нирматрелвир и е наменет за орална употреба. Индициран е за третман на инфекција со ковид-19 кај возрасни на кои не им е потребен дополнителен кислород и за кои постои ризик од прогресија на болеста.
Пациентите кои ќе примаат „paxlovid“ мора да имаат барем еден од факторите на ризик за развој на потешки форми на болеста. Тие мора да бидат постари од 60 или 18 години, но исто така имаат некои од придружните болести како што се дијабетес, дебелина, срцеви заболувања, тешка опструктивна белодробна болест или активен малигнитет. Исто така, „paxlovid“ се дава само на оние со лесна или умерена клиничка слика, а целта на лекот е да се спречи појава на компликации, потешки симптоми и смрт.
Лекот се зема во првите пет дена по појавата на симптомите, така што ќе се препишува во клиниките за ковид-19, а можно е да биде дел од терапијата на хоспитализираните пациенти.
– „Рaxlovid“ не може да се даде на некој кој има тешка клиничка слика и има потреба од кислород. Се дава само ако сликата е блага до умерена, со најмалку еден фактор на ризик за прогресија на сериозна болест. Ова ги вклучува лицата над 60 години или на сите над 18, но со дебелина или малигнитет, срцеви заболувања или дијабетичари. Целта на лекот е пациентите да се лекуваат дома, па да ги добијат во првите пет дена од боледувањето – објаснува за Нова проф. д-р Радан Стојановиќ, клинички фармаколог.
Во српските клиники и болници лекарите веќе ги препишуваат антивирусните лекови фавипиравир и молнупиравир, кои сѐ уште не се одобрени од ЕМА, а „paxlovid“ е многу поефикасен, нагласува д-р Стојановиќ.
– Овој лек покажа одлични резултати во клиничките испитувања. Единствениот недостаток на лекот е тоа што не може да комуницира со одредени други лекови. Лекарите ќе треба да проценат дали пациентите кои веќе земаат други терапии за хронични болести може да добијат „paxlovid“, само во зависност од лековите што веќе ги земаат и дали овој лек може да има интеракција со нив во телото. Важно е да се нагласи дека „paxlovid“ никогаш не смеат да го земаат трудници или доилки – вели проф. д-р Стојановиќ.
Комисијата на Министерството за здравство на Србија, со која претседава професор д-р Горан Стевановиќ, директор на Клиниката за инфективни болести, направи список за дистрибуција, врз основа на кој лекот ќе се дистрибуира меѓу здравствените установи.
Србија на крајот на минатата година беше меѓу првите кои заедно со САД и Велика Британија потпишаа договор со претставниците на Фајзер за купување на најдобриот лек против коронавирусот кој го намалува ризикот од хоспитализација и тешки болести кај пациентите и до 89 проценти.
Министерот за здравство на Србија, д-р Златибор Лончар, тогаш посочи дека вакцината останува основно оружје во борбата против вирусот, а дека лекот „paxlovid“ е дополнителен напор на државата за зачувување на здравјето на граѓаните.
Овој тип на лек може да означи чекор кон крајот на пандемијата бидејќи терапијата е лесна за употреба, се зема дома со чаша вода, а студиите покажаа дека значително ги намалува хоспитализирањата и смртноста кај пациентите кои се изложени на ризик од тешка болест и се очекува да бидат ефективни против сите подваријанти на омикрон.
Нема смртни случаи
За време на испитувањето, пилулата „paxlovid“ им била дадена на пациенти пет дена по почетокот на симптомите на ковид-19, а во текот на следниот месец само 0,8 отсто од пријавените 1.039 случаи завршиле во болница, во споредба со 6,3 отсто кај примателите на плацебо. Немало смртни случаи во групата која примала „paxlovid“, додека имаше девет смртни случаи во групата која примала плацебо, соопшти ЕМА.
Лек кој го блокира вирусот
Според Фајзер, „paxlovid“ го намалува ризикот од хоспитализација и смрт кај пациенти чие здравје е веќе загрозено за 89 отсто, покажаа клиничките испитувања. Овој лек го блокира ензимот што му е потребен на коронавирусот за да се размножи, и како резултат на тоа ја намалува смртноста и хоспитализацијата. САД, Канада и Израел се меѓу првите земји кои ја одобрија употребата на оваа антивирусна пилула на Фајзер.
