Ракување со некој што има псоријаза? Многу луѓе се плашат да го направат тоа, бидејќи мислат дека оваа кожна болест е заразна. Псоријазата не е заразна, но погодените страдаат од стигматизација.
Псоријазата е хронична и болна автоимуна болест која обично се јавува при напади. Имунолошкиот систем погрешно ги напаѓа здравите клетки на кожата. На многу делови од телото се формираат црвеникави дамки на кожата со сребрени лушпи.
Засегнатите не треба само да се справат со силно чешање, воспаление и болка. Многумина се чувствуваат обезличено и стигматизирано.
Колку е честа псоријазата?
Се проценува дека 125 милиони луѓе ширум светот страдаат од псоријаза. Светската здравствена организација објави „Глобален извештај за псоријаза“ во 2016 година во кој се вели дека преваленцата на псоријазата е помеѓу 0,09 и 11,43 проценти во различни земји. Псоријазата се чини дека е најчеста во северна Европа и ретка во источна Азија. Не е јасно зошто е тоа така.
Какви видови на псоријаза постојат?
Најчестиот тип на псоријаза е вулгарна псоријаза. Ги зафаќа надворешните слоеви на кожата и најчесто ги зафаќа лактите, колената, главата и грбот.
„Некои може да имаат лушпи на главата, зад увото и во ушниот канал“, објаснува Томас Розенбах од Германското здружение за псоријаза. Но, има и многу тешки случаи. Се сеќавам на еден пациент чие цело тело беше погодено“. Кожата се лупеше насекаде во дебели лушпи“.
Псоријазата инверзна е друга форма на болеста. Посебно се погодени пределите на препоните, пазувите, пределот под градите и пределот на гениталиите.
„Нема лупење, но кожата е светло црвена. Може да биде влажно во погодените области, а понекогаш дури и да смрди“, вели Томас Розенбах. Ова е голем проблем особено за тинејџерите, бидејќи на таа возраст ја откриваат својата сексуалност.
Ноктите, зглобовите и цревата
Псоријазата често се поврзува со други болести. Еден од нив е артритис, воспаление на зглобовите. Околу 25 проценти од пациентите со псоријаза се погодени. „Секој зглоб има некаква обвивка, епител. Тие се обновуваат исто како нашата кожа“.
Заедно со псоријазата може да се појави и Кронова болест, хронично заболување на цревата, бидејќи и тие се обложени со епител“, објаснува Розенбах. Засега, сепак, нема научни докази за поврзаност помеѓу овие болести и псоријазата.
Сите возрасни групи можат да се разболат. Томас Розенбах открил дека боледува од псоријаза на ноктите кога имал околу 40 години. „Тогаш се формираат мали, неправилни јами.“ Ноктите стануваат порозни. Ова е случај со околу 50 проценти од луѓето кои страдаат од псоријаза.
Како се лекува псоријазата?
Псоријазата е неизлечива, но различните форми на болеста сега можат доста добро да се третираат и контролираат. Научниците претпоставуваат дека псоријазата е генетска, но факторите на околината исто така може да играат важна улога.
Не постојат јасни научни сознанија за причините, ниту пак има препораки за тоа што самите заболени можат да направат за да го спречат развојот на болеста. Здравата исхрана е важна за сите автоимуни болести. Во случај на псоријаза, секојдневното нанесување на креми и лосиони исто така може да даде одредено олеснување.
„Златниот стандард денес е крем кој се состои од витамин Д3 и кортизон“, вели Розенбах.
Во умерени форми, терапијата се надополнува со ултравиолетово зрачење. „Во горниот слој на кожата, епителот, клетките кај псоријазата пребрзо се делат. УВ светлината го активира она што е познато како програмирана клеточна смрт. „Клетките умираат за време на третманот и затоа повеќе не се способни да се делат“, објаснува Розенбах. Третманот може да го намали воспалението и да го ублажи чешањето, но мора да се повторува во редовни интервали.
Високо на листата на понови лекови се таканаречените биолошки лекови. Тие се добиваат со помош на живи клетки од микроорганизми, животни и растенија.
Тие се генетски модифицирани, можат да интервенираат во процесите на развој на псоријаза и, на пример, да го блокираат воспалението. Тие обично се даваат како инфузија или инјекција. Со малку вежбање, пациентите можат сами да ја инјектираат супстанцијата.
Но, покрај лекувањето со лекови, неопходна е и психолошка поддршка. Ова е причината зошто Професионалното здружение на германски дерматолози ја започна кампањата „Ве молиме допрете“ во 2016 година. Намерата е да се биде допирна точка на заболените, но и да се обезбедат општи информации за псоријазата и со тоа да се отфрлат заблудите за оваа болест. Бидејќи псоријазата не е заразна, пренесува DW.
