Во 20 часот имал сообраќајна незгода. Во болница стигнал дури во еден по полноќ. Правилото на златниот час – минутите што живот значат, изгледа не важи во Ластово, Хрватска.
Настраданиот Невен лежел имобилизиран и чекал со часови додека неговите лекари се обидувале да организираат транспорт до болницата. Хеликоптерот на итната медицинска помош работи само во текот на денот, заменскиот хеликоптер на Министерството за одбрана го немаше.
Следната опција е брз брод со брза помош, но тој е во Дубровник и се потребни повеќе од два часа за да се стигне до Ластово. И што сега? Што ако доживеете несреќа на Ластово? Беше потврдено дека отишол на еден од најоддалечените хрватски острови и проверил како всушност функционира итната медицинска помош таму.
Замислете дека сте во Ластово. Еден од најоддалечените хрватски острови. На остров со магична убавина и недопрена природа. Сега замислете дека имате несреќа на истиот остров. Исто како што му се случи на Невен пред една недела. Беше свесен, во шок, страв, болка.
Мораше итно да оди во болница. Во тој момент, хеликоптер е единствената опција. Сепак, хеликоптерот возел до 19 часот, пилотот си отишол дома. Не беа достапни ниту хеликоптери за замена, а глисерот беше повеќе од два часа.
„Не знам во каква состојба е, дали се пукнало, дали нешто пукнало, дали ништо не пукнало, воопшто не знам што се случува“, вели повредениот Невен Барбиќ. Златниот час – 60 минути кои значат животот одамна ги нема. А Невен уште лежеше имобилизиран и чекаше превоз.
„Пациентот лежеше, веќе имаше многу луѓе наоколу“, објасни медицинската сестра Емили Буковиќ Кенѓел.
„Кога веќе се знае дека се работи за сообраќајна несреќа, тоа е веќе посериозна состојба.
„Завива, се жали на болки во кичмата, родители кои проверуваат дали детето ги мрда нозете или и тоа поминало“, се сеќава докторката Ема Миловиќ. Таткото на Невен, Зденко Барбиќ, признава дека најлошото му поминало низ глава.
Брзиот брод за итна медицинска помош на морето е премногу далеку. Хеликоптерот за цивилна итна помош и хеликоптерот МУП работат само преку ден. Хеликоптерот на Министерството за одбрана, кој исто така оперира ноќе, не беше достапен. И што сега?
Докторката вели дека пожарникарот и рекол дека за 20 минути ќе пристигне глисер од пожарникарите од Смоквица. „Секоја чест за нив, капата на подот и дојдоа најбрзо што можеа“, вели таткото.
И така, по повеќе од два часа, Невен тргна кон болница. Во тој момент тоа беше единствената и најбрза опција, но и целосно несоодветна за лице со повреда на кичмата, за кое секој удар на глисерот беше критичен поради силните бранови.
„Драгиот Господ го спаси затоа што не беше нешто посилно, затоа што да беше нешто полошо, тој денеска немаше да биде овде, а ние ќе раскажувавме друга приказна“, вели таткото на Невен.
Докторката вели дека во тој случај повеќе не би можела да ја работи оваа работа. Мислам дека овде не би можел да ги гледам луѓето во очи“.
Точно во 20 часот имал несреќа. Во болница стигнал дури во еден по полноќ. Итен транспорт со хеликоптер за овие пациенти е неопходност. Неодамнешната сообраќајна несреќа ги покажа недостатоците на системот.
„Прво се јавив на нашиот диспечер од Дубровник да им кажам дека не ни е одобрено за хеликоптер од Сплит. Потоа ме советуваа да се обидам повторно со Сплит“, вели Миловиќ.
„Таа го зема телефонот и гледам дека плаче! Плаче докторката која не му е ништо во животот оти знае што се случува… викам на едната, другата, третата… како и да ги викавме, да го имав бројот на горе. ќе му се јавеше и него“, вели Зденко Барбиќ, татко на жртвата.
Хрватска во моментов има на располагање најголем број хеликоптери досега. Од април годинава е формирана итна медицинска помош со хеликоптер на четири локации – на островот Крк, во Загреб, Осиек и Сплит, но тие во моментов летаат само од 7 наутро до 7 навечер.
„Изнајмија хеликоптери за да стојат во хангари? За кого е тој хеликоптер? По 7 не може да вози!“, очајно се прашува таткото и продолжува. „Го купивме Рафалес за милион нешто и не можеме да спасиме човечки живот. Каква корист ќе има сето ова, водовод и куќа и клиника, ако немаме човек во Ластова?“, прашува Зденко.
Хрватскиот институт за итна медицина одговори дека давателот на услугата е должен да обезбеди заменски хеликоптер со еквивалентни или подобри карактеристики и дека хеликоптерите на МО од базите на островот Дивуља и Крк се достапни за ноќни интервенции. Но, тие не беа испратени.
Друга опција би требало да биде брзиот брод на поморската итна медицинска помош, но тој е стациониран во Дубровник, а за да стигне до Ластово потребни се повеќе од два часа.
Лука Лулиќ, директор на Институтот за итна медицина на Дубровничко-неретванската жупанија, се согласува дека ова е предолго. „Физбилити студијата, кога се спроведуваше процесот на набавка на чамците, утврди дека оваа прва што ја доби нашата жупанија најверојатно ќе дојде во Дубровник поради поголем број итни интервенции, поголем број туристи, население и слично. .
Воспоставувањето на шест брзи чамци е проект вреден 10 милиони евра. Еден таков брод треба да има во Ластово, ни велат, бидејќи хеликоптерот е поради временските услови, понекогаш не може да слета на Ластово.
Окружниот институт потврди за Провјерено дека ќе бидат преземени одредени чекори за да се осигура дека Ластово добива соодветна итна медицинска помош.
„Ние не сме на другата страна на планетата. Сè уште сме сите во иста земја. Овде луѓето живеат многу убаво, овде луѓето одлично се грижат еден за друг затоа што се навикнати да мора да бидат доволни еден за друг, но мислам дека во овој случај и со оваа количина на туристи што ќе дојдат кај нас, мислам дека тоа е многу лоша реклама за ние воопшто да мислиме дека тука нема соодветна медицинска нега“, предупреди Миловиќ.
Има итна хеликоптерска служба, има хеликоптери МУП и МО, има брод за итни случаи, чамци од капетанијата на пристаништето, полиција… Па како може во реалноста да се случи судбина како на Невен? МО во четвртокот попладне го информираше Провјерен дека нивниот хеликоптер не функционирал истата вечер. Дали можеби тоа беше единствената опција?
За среќа, Невен е добро, но не мораше да биде. Оваа приказна тогаш би изгледала поинаку, а прашање е кој тогаш би одговарал, пишува Дневник.хр.
