Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган е вистинскиот победник во Сирија по падот на сирискиот претседател Башар ал Асад, а не е тајна дека Турција од првиот ден ги поддржуваше бутновниците во својата намера, велат експерти за Дојче Веле.
– Во споредба со ситуацијата од пред две недели, сега може да се каже дека Турција дефинитивно победи во Сирија – вели за Дојче веле Заур Гасимов, експерт за турско-руски односи на германско-турскиот универзитет во Истанбул.
Турција победи, Русија и Иран се губитници, се вели во западните медиуми. Очите на Западот се вперени во Ердоган кој е клучен играч да ги исполни барањата на Западот на Блискиот Исток. Од Турција, која е членка на НАТО, се бара да го спречи новото ширење на Исламска Држава (ИД) во Сирија, но и да ја убеди милитантната група Хамас да се согласи на прекин на огнот во Газа и да го исполни „американското сценарио“.
Турција го бутна Асад, Турција ќе ја изгради новата Сирија
Но, дали Ердоган ќе постапи на тој начин? Врската меѓу Москва и Анкара нема да се откине, туку ќе се продлабочи по руското заминување од Сирија, смета експертот Гасимов.
Колкава беше улогата на Анкара во падот на Асад? Aналитичарот Берк Есен од Универзитетот Сабанџи во Истанбул вели дека земајта одиграла клучна улога во последната офанзива на бунтовниците.
– Легитимно е да се претпостави дека Турција индиректно воено ја поддржува ХТС. Групата неодамна набави ново оружје, вклучувајќи беспилотни летала и ракетни системи. Може да се претпостави дека оружјето доаѓа од Турција – вели експертот за Блискиот Исток Андре Банк од Институтот ГИГА во Хамбург.
Водачот на ХТС е Ал Џулани, можниот нов претседател на Сирија. Сега, кога исламистичката група Хајат Тахрир ал-Шам (ХТС) најавува нова „демократска влада која нема да ги гони малцинствата“, судбината на Курдите останува неизвесна. Тука делумно ќе се прекршат копјата на Анкара и Вашингтон.
Според експертот Бенк, Анкара интензивно ќе биде вклучена во реконструкцијата и ќе остане главен инвеститор во Сирија разурната од војна. Гасимов смета дека Турција и економски ќе профитира од обновата на Сирија, особено преку ангажман на турски градежни компании.
Западот го моли Ердоган да се бори против Исламската држава
Американскиот државен секретар Ентони Блинкен денеска рече дека побарал од Турција да го искористи своето влијание врз Хамас за да го натера палестинското исламистичко движење да се согласи на прекин на огнот во Газа.
– Разговаравме за императивот Хамас да каже „да“ за договорот што е возможен, за конечно да помогне да се заврши ова. И многу ја цениме улогата што Турција може да ја игра во користењето на својот глас со Хамас во обидот да го доведе ова до заклучок – рече тој по разговорите на највисоко ниво во Турција.
Блинкен денеска ѝ кажа на Турција дека е „императив“ да работи против повторното заживување на групата Исламска држава (ИД) во Сирија по падот на Башар ал Асад. САД сакаат стабилна Сирија со „одговорна и инклузивна влада“, а Блинкен го претстави ова како заеднички интерес на САД и на Турција како сојузници во НАТО.
Трамп ќе крене раце од Сирија?
Но, во САД се менува администрацијата. На 20 јануари ќе биде инаугуриран новоизбраниот претседател Доналд Трамп, кој, неодамна напиша дека „Сирија е хаос, но не е наш пријател“.
Според Трамп САД не треба да имаат никаква врска со случувањата во Сирија.
„Ова не е наша борба. Нека се одигра. Не се мешајте“, напиша тој на социјалната мрежа „Вистина“ истиот ден.
Дали Трамп навистина може да нема „никаква врска“ со Сирија сега кога падна владата на претседателот Башар ал Асад. Дали Трамп ќе ги повлече американските сили? Дали неговите политики драстично се разликуваат од оние на претседателот Бајден?
Вашингтон сака транспарентна сириска влада која нема да биде „база за тероризам“ и која ќе мора да ги уништи залихите на хемиско и биолошко оружје.
Но, Мајк Волц, кандидатот на Трамп за советник за национална безбедност, пза Фокс њуз оваа недела истакна дека „претседателот Трамп беше избран со голем мандат да не ги вовлекува САД во војни на Блискиот исток“.
Курдска автономна зона во Сирија, по моделот на Ирак?
Во меѓувреме на северот од Сирија избувнаа судири меѓу проамериканските Курди и протурските бунтовници.
Иако Вашингтон и Анкара ги поддржуваа сириските бунтовници за време на 13-годишната војна во Сирија, нивните интереси често се разминуваа кога станува збор за една од бунтовничките фракции, Сириските демократски сили (СДФ) предводени од Курдите.
СДФ е главниот сојузник во американската коалиција против Исламската држава. Таа е предводена од Единиците за заштита на народот, кои Анкара ги смета за продолжување на радикалната Курдистанска работничка партија (ПКК), која ја смета за терористичка организација и која е во конфликт со Турција 40 години.
И други челници на Западот се обратија за помош до Ердоган. Германскиот министер за одбрана Борис Писториус изјави дека Турција стана важен актер во Сирија по повлекувањето на Иран и Русија од регионот.
Писториус имаше средба со претседателот на Регионалната влада на Ирачки Курдистан (КРГ) Нечирван Барзани во Ербил. Германија ги поддржува КРГ и Ирак во борбата против Исламска држава.
Експертите сметаат дека не е исклучено и во иднина да осамне нова Курдска територија во Сирија како оние во Ирак, но дека на Курдите сега ќе им биде потешко да се борат во раминичарските делови.
Ова може да биде нов предизвик за Ердоган во иднина.
Но, во моментот, Ердоган е тој што ги влече конците на Блискиот Исток.
