Нова контроверзна приказна за хаваријата под гасоводот „Северен тек“, која се случи минатиот септември, само што исплива во медиумите, а беше демантирана од Белата куќа. Американскиот истражувачки новинар и добитник на Пулицерова награда, Сејмур Херш, на својот личен блог напиша сторија во која тврди дека поставувањето на експлозиви под цевката наводно била директна наредба на претседателот Џо Бајден кон нуркачи од американската морнарица кои инаку биле на вежба на НАТО, именувана БАЛТОПС 22, пишува Њузвик.
Два дена со тајмер или три месеци со далечинско
Херш, цитирајќи извор за кој вели дека директно ја познавал операцијата, вели дека првично експлозивот требало да има 48-часовен тајмер и да биде поставен до крајот на вежбата. Потоа Белата куќа се предомислила. Сметајќи дека два дена пред детонацијата се премногу блиску тие пробале да најдат друг метод на детонација, а тоа било преку далечински управувач. Сигналот од далечинското бил испратен од мала пловечка направа во Балтичкото море. Оваа пловка претходно на површината ја спуштил норвешкиот авион П8 кој се користи за надгледување на морето.
Експлозивите биле поставени во јуни, а експлозијата се случи три месеци подоцна, во септември. Цели девет месеци се воделе остри дебати во Националниот совет за безбедност на САД. Штетата која беше направена до денес го парализираше протокот на руски гас кон Европа.
Што и да е сторено, мора да биде прикриено
Според Херш целата операција била планирана уште во декември 2021 година, кога официјалните лица се фокусирале на тоа како да не остават траги од американска вмешаност во нападот. Во групата директно учествувал и американскиот советник за национална безбедност Џејк Саливан.
„Морнарицата предложи да се користи новонарачана подморница за директен напад на гасоводот. Воздухопловните сили разговараа за фрлање бомби со задоцнети осигурувачи што може да се активираат од далечина. ЦИА тврдеше дека што и да е направено, ќе мора да биде прикриено. Сите луѓе кои беа вклучени разбраа каков е овој влог “, се вели во извештајот.
Не е ова детска работа
Изворот му рекол на Херш дека сите инволвирани сфатиле дека операцијата не е некаква „детска работа“, туку дека всушност била „акт на војна“.
Истовремено одредени функционери ја повикале Белата куќа целосно да се откаже од идејата.
– Некои вработени во ЦИА и Стејт департментот велеа: „Немој да го правиш ова. Тоа е глупаво и ќе биде политички кошмар ако излезе“ – изјавил изворот.
Зошто САД би прибегнале кон физичко уништување на гасоводот? Херш вели дека тоа САД го сметале како клучно за да ја придвижат Европа кон својата кауза во врска со Украина. Претходно, администрацијата на Бајден сакал да го саботира гасоводот преку санкции.
„Сè додека Европа остануваше зависна од гасоводите за евтин природен гас, Вашингтон се плашеше дека земји како Германија нема да бидат подготвени да ѝ дадат на Украина пари и оружје потребни за да ја порази Русија“, напишал истражувачкиот новинар Херш.
Белата куќа негира, Кремљ бара објаснување
Белата куќа ја оспори приказната веднаш откако Херш ја објави во средата, нарекувајќи ја „крајно лажна“. Меѓутоа, Русија ги повика САД да дадат подетално објаснување.
– Ова е крајно лажна, тотална фикција – рече портпаролот на Советот за национална безбедност на Белата куќа, Адриен Вотсон, според Ројтерс.
Портпаролите на ЦИА и Стејт департментот на САД ја негирале сметката на Херш.
Портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова, ја повика Белата куќа да се осврне на „фактите“ презентирани од Херш.
„Постојано ја искажавме позицијата на Русија за вмешаноста на САД и НАТО. Белата куќа сега мора да ги коментира сите овие факти“, напиша портпаролката.
Што се случи со цевководите?
На 26 септември 2022 година, цевководите беа цел на серија подводни бомбардирања што предизвикаа големи истекувања на гас. Во тоа време, гасоводите не работеа поради тековните спорови меѓу Русија и Европската унија што започнаа поради војната во Украина.
Експлозиите се случија во економските зони на Шведска и Данска, а лидерите од двете земји подоцна изјавија дека експлозиите се чини дека се случиле како резултат на намерен напад. Генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг, и европските претставници, исто така, ги нарекоа експлозиите чин на шпионажа , но не кажаа кој е одговорен.
Во претходните години, поранешниот американски претседател Доналд Трамп, а потоа и Џо Бајден беа отворени во своето противење на изградбата на Северен тек 2, за кој сметаа дека ќе му даде премногу економска моќ на рускиот претседател Владимир Путин.
Некои аналитичари велат дека можно е и Русија намерно да ги саботирала сопствените гасоводи.Сејмур Херш пак, останува на тезата дека Западот го стори тоа. Кој е Херш?
Во текот на неговата кариера, Херш известувал за бројни „експлозивни“ приказни. Пулицерот го добил за откривањето на масакрот во Мој Лаи од страна на американските војници во Виетнам. Објавувал и за скандалот Вотергејт, за нелегалното домашно шпионирање на ЦИА, како и за тортурата и злоупотребата на затворениците од страна на американската војска во Абу Затворот Граиб во Ирак. Работел за Асошиејтед Прес, Њујорк Тајмс и за Њујоркер.
