Темните џуџиња можеби се кријат во космосот, велат научниците. Овие хипотетички, практично вечни небесни тела би биле напојувани од уништувањето на темната материја. И покрај нивниот слаб сјај, постои начин да се забележат.
Се очекува темната материја да го исполнува универзумот, но бидејќи е темна, тешко е да се открие. Таа ниту рефлектира ниту емитува светлина – нејзиното постоење се заклучува исклучиво од ефектот што го има врз обичната материја преку гравитацијата. Директни докази за тоа сè уште не постојат, и покрај децениите пребарување, објавува РТС.
Сега астрофизичари од Велика Британија и САД предлагаат ново место каде што би можеле да најдеме темна материја – скриена во срцата на кафеавите џуџиња.
Поголеми од гасните џинови како Јупитер, но помали од ѕвездите, овие вселенски објекти никогаш не акумулираат доволно маса за да го започнат процесот на нуклеарна фузија што ги напојува ѕвездите. Наместо тоа, тие талкаат низ вселената како големи, темни и ладни тела.
Но, во некои случаи, нова студија сугерира дека кафеавите џуџиња би можеле да станат нешто многу поинтересно. Во региони каде што темната материја е погуста, оваа чудна супстанца може да се акумулира во јадрото на кафеаво џуџе. И ако станува збор за одреден вид темна материја, нејзините честички можат да комуницираат едни со други и да произведуваат енергија што ќе го напојува кафеаво џуџе.
Истражувачите ги нарекуваат овие хипотетички тела „темни џуџиња“.
„Овие објекти собираат темна материја, што им помага да станат „темни џуџиња“. Колку повеќе темна материја има во околината, толку повеќе ќе ја заробите. И колку повеќе темна материја завршува во ѕвездата, толку повеќе енергија ќе се создаде со нејзиното уништување“, вели Џереми Сакштајн, астрофизичар на Универзитетот на Хаваи.
Истражувачите предлагаат начин астрономите да го тестираат постоењето на „темни џуџиња“: со барање на изотопот литиум-7.
Овој изотоп брзо се троши во ѕвездите поради нивната интензивна топлина. Но, во постудени тела како кафеавите џуџиња, литиум-7 може да преживее. Астрономите веќе го користат присуството на литиум-7 како индикатор дека објектот е кафеаво џуџе.
Меѓутоа, ако дополнителната енергија генерирана од уништувањето на темната материја го напојува кафеавото џуџе, тоа би можело да изгледа поголемо и посветло дури и од црвените џуџиња со иста маса. Значи, ако најдете нешто што изгледа како црвено џуџе, но има потпис на литиум-7, можеби сте откриле „темно џуџе“ – и доказ за постоењето на темната материја.
Секако, постојат многу „ако“. Прво, темната материја би морала да постои во специфична, теоретски хипотетизирана форма – како слабо интерактивни масивни честички (WIMP). Ова се водечките кандидати за честички на темната материја, кои едвај комуницираат со обичната материја освен преку гравитација, но можат да комуницираат едни со други.
WIMP би биле свои античестички, што значи дека кога две честички ќе дојдат во контакт, тие би ги уништале и би ослободиле енергија.
Кога ќе се натрупаат во мал простор – како јадрото на кафеаво џуџе – енергијата ослободена од сите тие судири би можела да го напојува објектот. Не толку колку ѕвездите, но повеќе отколку што произведува типично кафеаво џуџе.
Бидејќи овој процес му дава на објектот стабилна големина, температура и луминозност, тимот вели дека „темните џуџиња“ би биле практично вечни.
Меѓутоа, ако се покаже дека темната материја е во некоја друга форма – како што се аксиони или темни фотони – тогаш нема да можеме да го откриеме нејзиното присуство во кафеавите џуџиња однадвор.
Ако темната материја воопшто постои – секогаш постои можност ефектите што ѝ ги припишуваме да се должат на некоја друга, сè уште непозната физика.
Сепак, важно е да се развијат различни идеи за тоа што може да биде темната материја и како би можеле да ја детектираме. Различни опсерватории и експерименти можат да бараат различни потенцијални потписи на темната материја, овозможувајќи ни истовремено да испитаме широк спектар на можности.
Во овој случај, истражувачите тврдат дека најдоброто место за барање потписи на „темни џуџиња“ би било кон центарот на нашата галаксија, каде што темната материја е најгусто акумулирана.
