Замор, палпитации, отежнато дишење… се само дел од можните несакани ефекти наведени во упатството за лекот кои можат да бидат вознемирувачки. Предоперативната консултација, кога хирургот ќе ве информира за сите ризици, исто така може да биде вознемирувачка.
Проблемот е што многу пациенти се фиксираат на можни компликации или несакани ефекти кои потоа може да се појават без физиолошка причина – само поради негативните очекувања. Лекарите ова го нарекуваат ноцебо ефект, спротивно од плацебо ефектот кога очекувањето за позитивен исход ја зголемува ефикасноста на лекот или третманот.
Ефектите се очигледно многу поголеми отколку што се мислеше, заклучија експертите кои неодамна се собраа на 4-та меѓународна конференција на Друштвото за интердисциплинарни плацебо студии (SIPS) во Дуизбург, Германија. Нивните наоди може да помогнат да се подобри медицинската нега со тоа што ќе им овозможи на лекарите да комуницираат поинаку со пациентите.
„Плацебо и ноцебо ефектите не се само имагинарни. Знаеме дека се случуваат многу сложени невробиолошки феномени“, вели д-р Улрике Бингел, професор по неврологија и раководител на Центарот за медицина против болки во Универзитетската болница во Есен, Германија.
Проблематични инструкции
Затоа, вели таа, се проблематични предоперативните консултации и упатствата во пакувањето на лековите, кои главно се фокусираат на ризиците.
„Упатствата за лекот се резиме на три страници за „смрт и распаѓање“, вели Бингел. „Но, насочените терапевтски ефекти… воопшто не се споменати.
Во студија предводена од Бен Колагиури, професор и раководител на Факултетот за психологија на Универзитетот во Сиднеј, пациентите биле информирани за можните несакани ефекти од хемотерапијата. На едната група ѝ било кажано дека 30 отсто од пациентите имаат гадење, а на другата дека 70 отсто не. Резултатот? Помалку пациенти од втората група развиле гадење.
Надоврзувајќи се на плацебо истражувањето, лекарите сега може да се научат како да го подобрат третманот преку емпатично однесување и позитивна комуникација, рече Андреа Еверс, професорка по психологија на Универзитетот Лајден во Холандија.
Смирувачки зборови
„Земајќи ги предвид ефектите на плацебо и ноцебо може брзо да се научи“, смета таа. Кога медицинско лице ќе ви каже пред да дадете инјекција: „Ова ќе боли само за момент“, тогаш навистина ќе боли. Неколку смирувачки зборови можат да направат голема разлика, верува Еверс.
„На овој начин можеме да ја подобриме здравствената заштита, да им помогнеме на пациентите, но и да ги намалиме трошоците преку поефективен третман.
Употребата на плацебо ефектот во конвенционалната медицина, нагласуваат истражувачите, секогаш треба да биде само корисен додаток на лекувањето базирано на наука. Овој дополнителен аспект е она што тие го гледаат како клучна разлика помеѓу конвенционалната медицина и алтернативната медицина.
Оние кои практикуваат алтернативна медицина несомнено прават многу работи правилно во односот со пациентите. На пример, тие одвојуваат доволно време, вклучуваат ритуали и даваат добри информации, признава Бингел.
Сепак, тој додава дека, на пример, „хомеопатијата се заснова на модел на механизмот на дејствување кој не постои во сегашните научни сознанија. Пациентите се измамени. И тоа е нешто што дефинитивно не го сакаме кога го користиме плацебо ефектот во медицината базирана на наука“.
Комуникација со пациенти
Бингел би сакал соодветниот тип на комуникација со пациентите да биде составен дел од медицинската обука, како што е кардиопулмоналната реанимација. Напредокот во оваа област е сè уште бавен, вели таа.
„Финансиски е поисплатливо лекарот да спроведе дополнителна инструментална дијагностика отколку да разговара со пациентот без брзање.
Ова мора да се промени, посочува таа.
Кога станува збор за лекови, Бингел препорачува да се дополни законски задолжителниот додаток на пакетот со брошура со информации за пациентот што на едноставен јазик објаснува како делува лекот и што е најважно, ги наведува неговите придобивки.
