Трговската војна меѓу Соединетите Американски Држави и Кина повторно се разгорува – и тоа во најжестока форма досега.
Директна конфронтација со Пекинг
Американскиот претседател Доналд Трамп најави тримесечно одложување на новите царини за повеќето земји, но Кина остана исклучок, испраќајќи јасна порака: Вашингтон сака директна пресметка со Пекинг.
За само една недела, тарифите за кинескиот увоз во САД скокнаа од 54% на 125%, на врвот на постоечките царини од првиот мандат на Трамп. Кина не остана рамнодушна – таа одговори со контрамерки кои ги зголемија вкупните царини за американските стоки на 84%.
Експертите проценуваат дека ваквата ескалација би можела да доведе до „тешка разделба“ – односно комплетен прекин на трговската и инвестициската поврзаност на двете најголеми светски економии. „Ова е најјасен знак дека одиме кон економска дивергенција“, вели Ник Маро од Economist Intelligence Unit, пренесува CNN.
Кина е подготвена за ова.
Додека Трамп тврди дека Кина „сака договор, но не знае како“, од Пекинг доаѓа сосема поинаков тон. Претседателот Си Џинпинг, најмоќниот кинески лидер во последните децении, верува дека Кина нема друг избор освен да се спротивстави на американскиот „едностран притисок“. Реториката во официјалните кинески медиуми е сè понационалистичка, а пораките се јасни: Пекинг со години се подготвува за ова сценарио.
Уште од првиот мандат на Трамп и наметнувањето санкции за кинеската технолошка компанија Хуавеи, Кина развива стратегија на издржливост – од зајакнување на домашната потрошувачка до преместување на производството во земји како Виетнам и Камбоџа за да се избегнат американските царини. Истовремено, инвестира во технологии како вештачка интелигенција, автоматизација и развој на домашно производство на полупроводници.
САД, од друга страна, ризикуваат зголемување на цените за потрошувачите бидејќи не можат брзо да заменат многу кинески производи. Според проценките на аналитичарите на JPMorgan, штрајкот на тарифите може да ги чини американските граѓани до 860 милијарди долари, пред да обезбеди замена од други земји.
Целта се средните и малите производители
Во Кина може да пропаднат голем број мали и средни производители, што може да предизвика бран банкротства и невработеност. Но, политичкиот систем во кој владејачката Комунистичка партија не одговара пред гласачите, му дава на Пекинг поголема флексибилност да донесува тешки одлуки без политички трошоци.
„Кина е многу поотпорна на овој вид притисок отколку што сакаат да признаат американските политичари“, вели Виктор Ших од Универзитетот во Калифорнија, Сан Диего. „За време на пандемијата, тие ја затворија целата економија, претрпеа огромни штети – и сè уште продолжија.
Економска војна на трошење
Кинеските државни медиуми инсистираат на тоа дека земјата е подготвена за долгорочна „економска војна на трошење“. Во коментарот на „Пиплс дејли“, главниот весник на Комунистичката партија, се наведува дека Пекинг има „богато искуство“ во трговските конфликти и дека „одговорите се добро подготвени и доволни“.
Додека Трамп потенцијално ја губи поддршката од сојузниците ширум светот поради неговата непредвидлива трговска политика, Кина ја зајакнува соработката со Европа и Југоисточна Азија – не само за да го замени американскиот пазар, туку и да ја потврди својата позиција како глобален економски лидер.
Како што заклучува аналитичарот Скот Кенеди од Американскиот центар за стратешки и меѓународни студии: „Кина има свои слабости, но ако има отворен економски конфликт – САД нема да можат да го уништат. Кога Кина велат дека не може да се запре економски, тие се донекаде во право“.
