„Следуваат 14 интересни денови“: Огромен „остров“ на сончеви дамки се свртува кон Земјата
Една од најголемите и најгусто „населените“ области на сончеви дамки видена во повеќе од една деценија се појави на делот од Сонцето што наскоро ќе се соочи со Земјата, предупредува Spaceweather.com.
Оваа област на место може да ги направи следните неколку недели на Земјата многу возбудливи, пишува Index.hr.
Првата група, наречена AR3490, го премина североисточниот хоризонт на Сонцето на 18 ноември и се ротира поблиску до Земјата, а наскоро ќе биде проследена со друга група наречена AR349.
Областа влијае на начинот на кој целото Сонце вибрира
Научниците веќе знаеле и порано, кога дамките се зад сончевиот хоризонт, дека доаѓаат затоа што забележале „хелиосеизмички земјотреси“ во таа област, односно бранови на површината на Сонцето. Регионот на Сончевата дамка е „толку голем што влијае на начинот на кој целото Сонце вибрира“, објави Spaceweather.com.
Од нивното појавување, групи сончеви дамки се разделија, раѓајќи нови дамки, вклучувајќи ги AR3492, AR3495, AR3496 и AR3497, создавајќи цел „архипелаг“, објави веб-страницата EarthSky.
Областа зафаќа околу 200.000 километри, што е повеќе од 15 пати поголем од дијаметарот на Земјата.
Веќе се бележат силни ерупции, а може да бидат и најсилни
Во изминатите четири дена, областа веќе емитирала најмалку 16 сончеви блесоци од М-класа и Ц-класа, втора и трета најсилна класа на сончеви ракети. Експертите предупредуваат дека во следните неколку недели може да има уште многу ерупции од овие класи, но и од најсилната класа Х.
Експертот за сонце проф. Бојан Вршнак од опсерваторијата Хвар на Геодезискиот факултет во Загреб вели дека во оваа ситуација може и не мора да се појават ерупции од класа X.
Очигледно, т.н „појавен флукс“, т.е. појавен магнетски тек, процес со кој магнетното поле од внатрешноста на Сонцето излегува на површината, создавајќи сончеви дамки и активни области. Овој процес може да доведе до формирање на соларни ракети и коронални маси кои исфрлаат големи количини на енергија во вселената. „Тоа е поволна почва за сè, вклучително и ерупции од X-класа, но понекогаш преку помали ерупции од C- и M-класа, магнетните тензии можат да се релаксираат, така што блицот од X-класа не мора да се случи“, објасни тој.
Можни прекини на радио врски
Вршнак вели дека развојот на дамки може да доведе до коронални масовни исфрлања (CMEs), или ветрови на наелектризирани соларни честички, кои би можеле да ја погодат Земјата и да предизвикаат силни геомагнетни бури.
„Тие би можеле да предизвикаат прекини во радио комуникациите и спектакуларна поларна светлина. Сепак, силата на овој ефект во голема мера ќе зависи од тоа дали насоката на магнетното поле на сончевите ветрови се совпаѓа со онаа на Земјата или е спротивна. Ако е спротивно, ефектот ќе биде поголем“, вели Вршак, добитник на престижната награда на Европската вселенска агенција (ESA) за соларни истражувања.
Што се соларни ветрови?
Сончевиот ветер е плазма со мала густина што ја емитува Сонцето и се состои главно од електрично наелектризирани честички, главно протони и електрони, со некои алфа честички и јони на кислород.
Брзините на овие честички кога ќе стигнат до магнетосферата на Земјата се помеѓу 250 и 900 километри во секунда, при што густината и брзината на ветерот се зголемуваат при зголемена сончева активност. Сончевиот ветер ги формира Ван Аленовите појаси, области околу Земјата во кои, поради ефектот на магнетното поле на Земјата, електрично наелектризираните честички се движат со голема брзина, формирајќи моќен извор на електромагнетно зрачење. Линиите на магнетното поле на Земјата што се протегаат помеѓу половите ги насочуваат наелектризираните честички во сончевиот ветер кон половите, каде што се судираат со честичките на гасот во атмосферата, што резултира со аурори најдобро видени во поларните региони.
Сончевиот ветер, меѓу другото, создава геомагнетни бури кои можат да ја нарушат работата на радио станиците и сателитите, како и електричните мрежи на Земјата.
Беа забележани и големи плазма лакови
Во последните денови, астрономите забележаа и неколку големи лакови од плазма на Сонцето, т.н. истакнати, кои се издигнуваат над некои сончеви дамки во групата. Најголемиот меѓу нив се издига на повеќе од 64.000 km над површината. Во одреден момент, тие би можеле да се откинат и да летаат во вселената.
Покрај сето горенаведено, на јужната хемисфера на Сонцето се појавија уште три групи на Сончеви дамки.
Знак дека се приближува сончевиот максимум
Појавата на овие големи јата на сончевите дамки е најновиот знак дека Сонцето брзо се приближува до соларниот максимум, врвот на неговиот 11-годишен циклус, за кој се предвидува дека ќе се случи следната година.
За време на сончевиот максимум, магнетните полиња на Сонцето стануваат поинтензивно заплеткани, што овозможува Сончевите дамки полесно да се формираат и растат.
Крис Викланд, метеоролог и фотограф на поларната светлина, на социјалната мрежа „Х“ (поранешен Твитер) напиша дека најновите темни дамките ја сочинуваат веројатно најголемата површина на сончеви дамки видени досега во овој сончев циклус.
„Следните 14 дена би можеле да бидат многу интересни“, додаде тој.
