Во пресрет на екстремните временски услови и разорните шумски пожари, американските и меѓународните научници издадоа предупредувања за рекордни температури и влошување на ефектите од климатските промени во последните недели.
Август оваа година беше најтоплиот август досега на планетата, а северната хемисфера го доживеа најтоплото метеоролошко лето, објави американската Национална океанска и атмосферска администрација (NOAA).
„Глобалните топлотни бранови на морето и растечкиот Ел Нињо доведуваат до дополнително затоплување оваа година, но се додека емисиите на стакленички гасови продолжуваат да го поттикнуваат постојаниот марш на затоплување во позадина, очекуваме натамошни рекорди да бидат срушени во наредните години“, соопшти НОАА. Главниот научник Сара Капник..
Предупредувањето доаѓа откако студијата објавена во списанието Science Advances покажа дека планетата надминала 6 од 9 прагови за процеси кои се сметаат за клучни за одржување на стабилноста и еластичноста на Земјиниот систем како целина.
Границите го вклучуваат интегритетот на биосферата, промените во свежата вода и климатските промени. Две граници – загадувањето на воздухот и закиселувањето на океаните – се блиску до пробивање, додека само една, атмосферскиот озон, малку се опорави.
„Земјата сега е далеку од безбедниот оперативен простор за човештвото“, се вели во студијата.
Според истражувачите на NOAA, температурите на глобалната површина во август биле 2,25 степени над просекот од 20 век од 15,6 степени Целзиусови, со што го надминале претходниот рекорд, поставен во август 2016 година, за повеќе од половина степен.
„Тоа е навистина голем скок од еден рекорд на друг за мене“, рече Елен Бартоу-Гилис, физички научник во Националниот центар за информации за животната средина на NOAA. Таа забележа дека графиконите на температурните записи кои датираат од 1850-тите покажуваат постојан пораст – забрзувајќи во текот на индустриската ера – но дека август 2023 година бил „суштински одделен“.
Покрај тоа што беше најтоплиот август во 174-годишните рекорди на NOAA, месецот имаше трета највисока температурна аномалија од било кој месец досега, што е трето највисоко од просекот.
Топлиот месец го продолжи трендот што започна неколку недели порано, при што јуни и јули поставија месечни температурни рекорди.
Заедно, јуни до август – периодот дефиниран како метеолошко лето на северната хемисфера и метеоролошка зима на јужната хемисфера – беа најтоплите досега. Во тој период северната хемисфера била 2,59 степени над просекот.
Покрај тоа, последните 10 периоди од јуни до август се 10-те најтопли такви периоди досега. Глобалната температура на површината од почетокот на годината – од јануари до август – е рангирана како втора најтопла досега.
Извештајот го потврди она што го доживеаја милиони луѓе во последните месеци, вклучувајќи ги и рекордните топлотни бранови кои го допреа речиси секој агол на планетата. Азија, Африка, Северна и Јужна Америка го имаа најтоплиот август досега, како и Арктикот. Европа и Океанија – регион кој ја вклучува Австралија – го имаа вториот најтопол август досега, се вели во извештајот.
Не зовре само копното: август постави рекорд за најголема месечна аномалија на температурата на површината на морето – 1,85 степени над просекот. Затоплувањето на океаните придонесе за намалување на морскиот мраз, а Антарктикот го доживеа четвртиот месец по ред со најниско ниво на морски мраз досега. На глобално ниво, обемот на морскиот мраз во август беше околу 550.000 квадратни милји помалку од претходниот рекорден минимум, поставен во август 2019 година.
Навистина, извештајот доаѓа во време на серија брутални природни катастрофи што ја зафатија светот.
Медитеранската бура на 10 септември предизвика катастрофални поплави во Либија, при што загинаа повеќе од 11.000 луѓе. Во Канада, шумските пожари изгореа повеќе од 42 милиони хектари бореална шума ова лето, а неколку се уште горат. Во Мауи, Хаваи, шумски пожар кој брзо се движи минатиот месец уби најмалку 115 луѓе, а стотици се уште се водат како исчезнати.
Само во САД, истражувачите на NOAA потврдија 23 временски и климатски настани од кои секој чинеше 1 милијарда долари или повеќе оваа година – најмногу катастрофи вредни милијарди долари досега.
Иако глобалното затоплување не е единствената причина за која било од овие катастрофи, затоплувањето на Земјата продолжува да ја зголемува веројатноста за екстремни временски настани и шумски пожари ширум светот.
