Компаниите кои произведуваат меѓу оружје значително ги зголемиле своите приходи во последните години откако во светот траат војната во Украина, Израел и други конфликти, оценува шведскиот институт СИПРИ. Меѓу првите 100 по приходот, во првите 5 предничат американските компании во последните 6 години, додека европските компании на списокот останале на истото ниво од 2022 година, пренесува хрватски Нет.
Минатата недела првите 100 компании ги зголемија приходите за 4,2 отсто, односно на цели 632 милијарди долари и се очекува трендот да продолжи во наредните години. Сепак, тоа не беше случај во 2022 година кога започна војната во Украина и произведувачите не можат да се тркаат со побарувачката за оружје. Тие кубуреа со високи трошоци и работна сила, а имаше и прекини во производството.
Не можеа да го држат темпото на војната
Во 2022 година компаниите имаа намалени приходи за 3,2 отсто, односно остварија 597 милијарди долари. И минатата 2023 година, нивните приходи не го одразувале целосно обемот на побарувачката, „но многу компании почнаа да бараат работници, сигнализирајќи дека очекуваат добри резултати во иднина“, заклучува истражувачот Лоренцо Скарацато од СИПРИ.
Па така, лани помалите производители „поефективно одговорија на новата побарувачка генерирана од војните во Газа во Украина, зголемената тензија во Источна Азија и програмите за оружје во другите делови на светот“, заклучува шведскиот институт.
Не е проблем оружјето, туку доставата
Додека американските компании имале пораст од 2,5 отсто на приходите од 2022 година, за разлика од стагнација кај европските производители.
„Локхид Мартин“ минатата година беше на прво место со приход од 60,8 милијарди долари, за 1,6 отсто помалку од 2022 година.
– Поголемите компании како што се „Локхид Мартин“ и „RTX“ произведуваат широк опсег на оружје и често се потпираат на сложени, повеќеслојни синџири на снабдување и затоа беа ранливи на континуирани прекини во снабдувањето во 2023 година – рече директорот на Програмата за воени трошоци и производство на оружје на СИПРИ, Нан Тиан.
Оваа „чувствителност“ беше особено очигледна во секторите за авијација и ракетно производство, додаде Тијан.
Европските производители каскаат на списокот
Приходите на 27 европски производители на оружје во рангирањето на 100-те најголеми лани изнесувале 133 милијарди долари и останале, горе-долу, на нивото од 2022 година, со најслаб резултат во споредба со остатокот од светот, откри СИПРИ.
„Ербас“ забележа најголем приход минатата година, од 12,9 милијарди долари, што му донесе 12-то место на рангирањето, и покрај тоа што износот е за 1,5 отсто помал од 2022 година. Следи Италијанецот Леонардо на 13. место на рангирањето, со приход од 12,4 милијарди долари, 11,4 отсто помалку од претходната година.
Францускиот „Thales“ го зазеде 16-тото место со 2,4 отсто зголемување на приходите од 10,3 милијарди долари. Германскиот „Рајнметал“ ги зголеми приходите за 10,3 отсто, на 5,5 милијарди долари, со што го обезбеди 26-то место на рангирањето.
Шведскиот „Сааб“ ги зголеми приходите за 10,6 отсто на 4,4 милијарди долари и го зазеде 35-тото место на рангирањето на СИПРИ.
– Производството на комплексни системи за оружје трае подолго и затоа компаниите што го произведуваат побавно реагираат на промените во побарувачката, така што нивните приходи од продажбата на оружје беа релативно ниски во 2023 година, и покрај бранот на нови нарачки – објаснува Скарацато.
Руските компании веднаш зад американските
А колку заработија руските компании? Рускиот државен холдинг „Ростек“ го зазеде седмото место на рангирањето, со скок на приходите од речиси 49,3 отсто, на 21,7 милијарди долари, според шведскиот институт.
„Ростек“ контролира голем број производители на оружје, вклучително и седум кои беа наведени во претходните години, но на СИПРИ не му беше овозможен пристап до нивните приходи.
– Официјалните податоци за производство на руско оружје се оскудни и сомнителни, но повеќето аналитичари веруваат дека производството на нова воена опрема значително ќе се зголеми во 2023 година, со паралелно обновување и модернизација на постоечкиот арсенал – забележува Тијан.
„Се верува дека борбени авиони, хеликоптери, беспилотни летала, тенкови, муниција и проектили биле произведени во голем број, со оглед на континуираната руска офанзива во Украина“, додава тој
На списокот од 100 компании со најголем приход од производство на оружје се најдоа и три кинески компании со вкупен приход од 57,41 милијарди долари. Тоа се компаниите „AVIC“, „NORINCO“ и „CETC“.
Albanian
English
Macedonian
Turkish
