Летото е тука, а со тоа и времето кога повеќето луѓе одат на долг одмор. Секако, ова е исклучително важно и за нашето физичко и за психичко здравје, но како да процениме колку навистина ни е потребно и како да го организираме тоа? Разговаравме со проф. д-р. Ева Боштјанчич, раководител на Катедрата за трудова психологија на Катедрата за психологија, Факултетот за уметности, Универзитетот во Љубљана.
Истражувањето на Европското здружение за кардиологија покажува дека тринеделниот годишен одмор значително ќе ви помогне да живеете подолго. Во студијата која траела дури 40 години, тие го проучувале влијанието на здравите навики – вежбање, урамнотежена исхрана и откажување од пушење – врз долгорочниот ризик од срцеви заболувања. Откриле дека еден од најважните фактори е должината на годишниот одмор.
Испитаниците кои земале помалку од три недели годишен одмор имале 37 отсто поголем ризик од прерана смрт во споредба со оние кои земале. Затоа, здравиот начин на живот не може да го надомести преоптоварувањето на работа и тоа што не одите на одмор, нагласува Тимо Страндберг, главниот автор на студијата и професор од Универзитетот во Хелсинки.
Студијата објавена во списанието Journal of Happiness Studies покажа дека одморите треба да траат помеѓу 8 и 14 дена. За време на одмор, здравјето и благосостојбата брзо се подобруваат, а според студијата, тие го достигнуваат својот врв на осмиот ден.
Студијата на истражувачите од Универзитетот во Јужна Австралија, во која собрале податоци од повеќе од 300 возрасни лица во период од 13 месеци, покажува дека луѓето во просек спиеле дополнителни 21 минута додека биле на одмор. Во споредба со деновите кога не се на одмор, во текот на денот седеле 29 минути помалку. Најдобри резултати имале туристите кои земале одмор од една до три недели.
Според коавторот на студијата, д-р Тај Фергусон, една или две недели одмор е доволно долго за да се навикнеш на нова рутина. Но позитивните промени во однесувањето се веќе забележливи за краток временски период. „Ова ја зајакнува пораката дека секој прекин од нормалната рутина што ја имаме за време на работата може да биде корисен за здравјето“, рече тој.
Ајде да го слушаме нашето тело
Проф. д-р. Ева Боштјанчич, раководител на Катедрата за работна психологија на Катедрата за психологија на Факултетот за уметности, Универзитетот во Љубљана, вели дека иако истражувањата покажуваат дека 14-дневниот одмор е најефикасен, нема правила, бидејќи сè зависи од природата и потребите на поединецот. Но, важно е да сфатиме дека заморот што го развиваме во текот на годината не може да се реши на одмор, дури и ако трае три недели.
„Мораме да му дадеме шанса на телото да се одмори во текот на целата година. И нашите когнитивни функции и телото. Морам да одвојам време за хоби, семејството и пријателите, бидејќи по 14-дневен одмор ефектот исчезнува по само неколку дена“, предупреди соговорникот.
Да го поминеме одморот како што сакаме, активно или пасивно. „Мораме да се слушаме себеси и потребите на нашето тело. Каква форма на одмор ги полни нашите батерии? На пример, некој што работи на компјутер сака активен одмор во природа. „Некој кој работи физички и постојано е во контакт со луѓе, можеби ќе има потреба од повлекување од овој избезумен свет, до тишина, до мир“, советува др. Боштјанчич.
Исто така, не е потребно да одиме некаде на одмор, бидејќи можеме и дома да се одмориме ако немаме друга опција. „Клучот е да ја направиме околината пријатна. Слушаме музика која не опушта, користиме ароми во бањата кои не потсетуваат на море, користиме апликации за медитација… Можеби периодов можеме да отстраниме и апликации кои не потсетуваат на работа, на пример оние за е- пошта“, вели психологот за трошењето на празниците.
Ајде да направиме меко слетување
Според др. Тина Бончина од минатогодишното интервју за стресот што го чувствуваме по враќањето од одмор, можеме да го олесниме враќањето на работа со тоа што ќе се грижиме за преоден рок пред да се вратиме на работа.
„Подобро е да пристигнеме еден ден порано и да ги исполниме обврските на мир, да се потсетиме на спомените пред нашите очи, да ставиме сувенири на место каде што ќе нè потсетуваат на убав одмор. Мекото слетување на работа е секогаш подобро. Ако добро се подготвиме и почнеме нежно, има значително помалку нарушувања на расположението“, рече таа.
Исто така, Др. Боштјанчич ја нагласува важноста од подготовка за враќање на работа. „Можеме да обезбедиме меко слетување со планирање на претпразнични активности. Добро е да знаете што да очекувате. На пример, некои луѓе ја проверуваат својата е-пошта додека се на одмор за да не акумулираат премногу работи. Но и тука нема рецепт“, нагласи таа. Како што во понеделник по богат и разновиден викенд ни треба малку време за рестартирање, нормално е тоа време да ни треба по 14-дневен одмор, додава тој.
Проверете го секое отсуство им припаѓа на вработените.
