За време на викендот во Белград се одржа симпозиум за целијачна болест – доживотна, автоимуна болест, каде единствен лек за заболениот е доживотна исхрана без глутен. На симпозиумот присуствуваа лекари од Србија и регионот, кои меѓу другото зборуваа за современите протоколи за откривање на целијачна болест кај децата и возрасните, безглутенската исхрана, но и стандардите и важноста на сертификацијата во безглутенското производство. Професорот д-р Јернеј Долиншек, од Медицинскиот центар на Универзитетот во Марибор, за порталот N1 изјави дека на секој откриен пациент со целијачна болест, има уште осум до десет што лекарите „нема да ги најдат, доколку не ги бараат активно“. „Некои луѓе засега имаат помали поплаки. Ќе бидат полоши за десет години, но една деценија доцнење во откривањето на целијачната болест не е добро“, предупредува Долиншек.
Целијачната болест е една од најчестите хронични гастроинтестинални заболувања, а се проценува дека еден до три проценти од општата популација страда од неа. Носителите на генот HLA DQ2 или DQ8 имаат предиспозиција да развијат целијачна болест.
Лекарите укажуваат дека покрај генетските и имунолошките фактори, главна улога покрај глутенот имаат и факторите од надворешната средина.
Во Здружението за целијакија на Србија посочуваат дека клиничката слика на целијачната болест е исклучително променлива.
„Луѓето со гастроинтестинални тегоби се чини дека се само еден дел од заболените. Целијачната болест може да се манифестира со многу други симптоми и знаци, од кои некои се слабост, анемија, епилепсија, атаксија, психијатриски нарушувања, дерматитис херпетиформис, афтозен стоматитис, низок раст. Луѓето можат да бидат асимптоматски или симптомите се дискретни, па често се игнорираат и од пациентот и од лекарот“, објаснуваат од здружението.
И повеќе од десет години до дијагнозата
Токму поради оваа разновидност и непрепознатливост, патот од појавата на првите симптоми до дијагнозата е често екстремно долг и може да потрае повеќе од десет години.
„Вистината е дека знаеме многу за целијачната болест. Но – не знаеме сè, и не ги дијагностицираме сите пациенти. Во литературата е наведено дека ако најдеме еден или двајца пациенти, нема да ги најдеме следните осум или десет ако не ги бараме активно“, изјави професорот Јернеј Долиншек за порталот N1.
Пушти видео
Активно пребарување, вели тој, е ако одиме кај населението „а не ако чекаме некој кој е многу болен да дојде на клиника“.
„Некои луѓе засега имаат мали поплаки. За десет години ќе бидат поголеми. Но, 10-годишно доцнење во дијагнозата на целијачна болест не е добро. Во литературата е наведено дека на секој откриен пациент има и до 10 недијагностицирани, што е многу незгодно и поради тоа треба се повеќе да се зборува за целијачна болест и да се бараат заболени“, вели професорот. Долиншек.
А пребарувањето, вели тој, не е тешко.
„Тестовите за целијачна болест се достапни и лесно се прават. Ниту тие не се скапи. Единственото нешто што можеби некому не му угодува е вадењето крв – малку боли, но не е голема процедура. Сепак, прави неизмерна разлика кога пациентот ќе најде дијагноза која може многу да му помогне во животот – и тоа е многу важно“, заклучува професорот Јернеј Долиншек.
Кои се ризичните групи?
Според Здружението за целијачна болест на Србија, посебно внимание мора да се посвети на ризичните групи.
„Тоа се луѓе со позитивна семејна историја на целијачна болест, потоа луѓе кои страдаат од некоја друга автоимуна болест, како што е дијабетес мелитус тип 1, автоимун тироидитис, автоимун хепатитис или луѓе кои имаат еден од синдромите како Даунов синдром, Тарнеров синдром или Вилијамс синдром. Единствениот начин за лекување на луѓето со целијачна болест е доживотна, строга диета без глутен, а правилното спроведување на диета без глутен е од клучно значење за закрепнувањето на заболените од целијачна болест“, предупредува здружението.
