Од први јуни во Германија постои т.н карта на можности со кои луѓе надвор од ЕУ исто така можат да бараат работа овде. Ова треба да помогне да се реши проблемот со недостатокот на квалификувана работна сила. Но, експертите се скептични.
Конечно, повеќе квалификувана работна сила за нега, технологија и индустрија: со нов систем на бодување – таканаречена карта на шанса, Германија сака да привлече квалификувана работна сила од странство и конечно да го реши проблемот со недостатокот на квалификувана работна сила, слично на она што Канада или Австралија направи. Како треба да функционира системот на бодување и каде експертите ги гледаат недостатоците?
Што е карта за шанса?
Од 1 јуни 2024 година, барателите на работа кои не се од Европската Унија можат да дојдат во Германија преку т.н. Не им треба договор од фирма, но можат да дојдат во Германија и да бараат работа една година. Услов за шансата картичка е завршено стручно образование кое траело најмалку две години или диплома за високо образование и познавање на германски јазик на ниво А1 или познавање на англиски јазик на ниво Б2. Одредена улога игра и личната врска со Германија, пишува Дојче веле.
Поените се доделуваат врз основа на работно искуство, јазични вештини, возраст и поврзаност со Германија. Дополнителни бодови добиваат оние кои имаат квалификација за дефицитарно занимање. Под одредени услови, времето за барање работа може да се продолжи најмногу за две години.
ДВ
Колкава треба да биде платата?
Оние кои бараат работа мора да бидат способни да се издржуваат. Кој ќе најде работа може да остане подолго. Но, условот е бруто платата на пронајденото работно место да биде најмалку 40.777 евра годишно или платата да одговара на моментално важечките колективни договори. Работа до 20 часа неделно е дозволена паралелно со барање работа.
Картата на можности е третиот дел од Законот за имиграција на професионална работна сила. Законот беше прифатен во 2020 година од владејачката коалиција на социјалдемократите и конзервативната ЦДУ со цел да се привлече квалификувана работна сила од земји надвор од Европската унија.
Што важи за луѓето од земјите од Западен Балкан?
Од 1 јуни има повеќе можности работниците од земјите од Западен Балкан да влезат на германскиот пазар на труд, дури и ако немаат стручна подготовка. Но, пред да влезат во Германија, тие мора да докажат дека имаат договор за вработување со компанија во Германија.
Досега, врз основа на таканаречената регулатива за Западен Балкан, годишно можеа да доаѓаат 25.000 работници од Албанија, Босна и Херцеговина, Косово, Северна Македонија, Црна Гора и Србија. Сега тој контингент е двојно зголемен на 50.000 луѓе.
Колку работна сила недостасува во Германија и зошто?
Според германскиот министер за труд Хубертус Хајл, седум милиони луѓе со професионална обука мора да бидат заменети во Германија до 2035 година. Ова не е можно без имиграција. Недостига работна сила, особено во грижата за стари и болни и во гастрономијата. Но, недостигаат експерти во областа на ИТ, како и во компаниите и државните и јавните институции.
Причините за недостатокот се различни. Германското општество старее, луѓето родени за време на таканаречениот бејби бум наскоро заминуваат во пензија. Дополнително, се појавуваат нови занимања и професии во областа на дигитализацијата, во која недостигаат стручни лица. Како резултат на тоа, компаниите одбиваат работни налози, го намалуваат работното време, а пациентите и постарите лица не можат да добијат соодветна грижа.
Непополнето работно место во згрижување стари лица останува непополнето во просек по 251 ден, информираат од Министерството за економија, додека во областа на производство на градежен материјал работното место останува непополнето 249 дена. Институтот за германска економија проценува дека недостатокот на квалификувана работна сила ќе ги чини компаниите во Германија 49 милијарди евра.
Помалку слободни позиции
Бројките за слободни работни места изгледаат добро во моментов. Федералната агенција за труд регистрирала околу 701.000 непополнети работни места во април 2024 година, што е за околу 70.000 помалку отколку во истиот период минатата година. И Институтот за економски истражувања Ifo во март 2024 година регистрираше дека недостатокот на квалификувана работна сила е намален. Така, 36,3 отсто од компаниите изјавиле дека имаат потешкотии поради недостиг на стручна работна сила. Една година претходно тие беа 43,6 отсто.
Но, тоа што е намален бројот на непополнети работни места не е добра вест, бидејќи причина за намалувањето е пред се слабеењето на економијата во Германија. Ако се подобри економијата, ќе се зголеми и недостигот на квалификувана работна сила, вели експертот на Ifo, Клаус Вохрабе.
Каде се проблемите со картата на шансите?
И покрај сите нови потези, експертите за миграција остануваат скептични. Херберт Брикер од Институтот за истражување на пазарот на труд и занимања (ИАБ) во изјава за Рајнише пост со седиште во Дизелдорф рече дека очекува пресметката да има ограничен ефект. За разлика од, на пример, Канада, во Германија се работи само за можноста за барање работа. Во Канада бодовниот систем води до право на постојан престој во таа земја, поради што е многу поатрактивен.
Освен тоа, картата на шанса не е вистинско олеснување. Затоа што веќе сега оние кои бараат работа се поврзуваат со потенцијални работодавци ширум светот и се вработуваат по разговор преку апликации како што се Facetime или Zoom. Други доаѓаат во Германија како туристи и почнуваат да бараат работа.
Германската конфедерација на синдикати (ДГБ) веќе гледа пречки во претпоставките за картата на германската шанса. Стручно образование признаено од државата не постои во сите земји. Понекогаш младите учат занает во неформална практика и не добиваат диплома. Покрај тоа, барателите на работа мора да докажат дека можат да се издржуваат себеси. Затоа ДГБ смета дека картата на шанса тешко дека ќе има „позитивен ефект“.
