Го поздравивме еврото, но со него и неочекувано зголемување на цените на стоките и услугите, што е спротивно на Законот за воведување на еврото. Владата брзо реагираше и надлежните инспектори со денови ја проверуваат состојбата на терен.
Да потсетиме, премиерот Андреј Пленковиќ им нареди на претприемачите, главно трговци, да ги вратат цените како што беа на 31 декември. Доколку не го сторат тоа, рече премиерот, Владата ќе преземе мерки.
„Нема да оглуват, јасен е заклучокот на Владата. Задачите ги добија сите надлежни служби – од Инспекторатот, Даночната управа, одделенијата наведени таму. Работата е многу јасна. Законот за еврото предвидуваше она што е во куна X да стане истото X во евра, а не некој вид XYZ. Секое ловење во мрак каде што не пораснале никакви инпути од 31 декември до 2 јануари е измама на потрошувачите и ние ќе ставиме крај на тоа. Имаме многу арсенал во нашите раце и затоа уште еднаш им препорачувам на сите да ги вратат цените“, изјави Пленковиќ.
А под мерки мислиме, како што најави Владата, на укинување на различните субвенции што ги донесе Владата. Ова би го направило бизнисот многу потежок и поскап за многу претприемачи.
Инспекторите од Државниот инспекторат како и од пазарниот, туризмот и трудовиот инспекторат со денови се на терен. „Според првите официјално објавени податоци, кога зборуваме за неоправдани поскапувања во периодот од 2 до 5 јануари, имаме засилен надзор. Во тој дел, без разлика на двојното истакнување на цените, каде надзорите се континуирани од првиот ден на задолжителното истакнување на цените, 5 септември. Во првите над 500 извршени контроли, од кои во над 300 контроли во трговијата и угостителството, констатирани се неоправдани поскапувања“, изјави Ведрана Филиповиќ-Грчиќ, помошник на главниот државен инспектор, за програмата Добро јутро, Хрватска на ХРТ.
Но, претприемачите кои се повикани од инспекцијата имаат право да се бранат. „Текот на инспекциската постапка е таков што на сите страни, деловни субјекти им се дава изјава за околностите на поскапувањето. Тоа право им е загарантирано каде ќе ги дадат причините зошто цените се зголемија при таа транзиција“, рече Филиповиќ-Грчиќ.
Постојат различни причини на кои се повикуваат деловните субјекти и објаснуваат зошто ги покачиле цените. „Аргументите со кои се бранат се зголемувањето на набавните цени, влезните трошоци, зголемувањето на изворите на енергија, некои други деловни трошоци, на пример, зголемувањето на киријата“, рече Филиповиќ-Грчиќ.
„Тука сме во функција на заштита на потрошувачите, а заклучокот на Владата е само уште еден дополнителен контролен механизам за нас и во сите оние ситуации каде што ќе констатираме неоправдано поскапување ќе ги преземеме сите административни и прекршочни мерки. Мерките се состојат во забрана на нефер деловни практики каде субјектите индиректно треба да си ги вратат цените“, додаде Филиповиќ-Грчиќ.
Зголемување на цените имаше и во другите земји.
„Заокружувањето и повторното пресметување треба да се разликуваат од поскапувањата. Ние сме во променети околности во однос на Словенија, бидејќи стапката на инфлација е над 13 проценти, но она што е важно е дека контролните механизми мора да постојат во такви ситуации и не би го споредувал со другите земји, околностите се различни од инфлацискиот спектар. “, рече таа, е Филиповиќ-Грчиќ.
Главниот државен инспектор Андрија Микулиќ во четвртокот изјави дека воведувањето на еврото и конверзијата не можат да бидат причина за поскапување и дека профитот не може да биде над интересите на потрошувачите и граѓаните. „Воведувањето на еврото и конверзијата не може да биде причина за покачување на цените. Станува збор за профитерство, тоа е лов во темница“, рече Микулиќ во изјавата за новинарите по седницата на Владата, истакнувајќи дека вториот ден од влезот во еврозоната не може да се искористи за веднаш да се зголемат цените.
Тој рече дека според горенаведеното истражување, цените се зголемени за приближно 31 процент во сите сегменти. Во трговијата е утврдено дека растот на цените на поединечните производи е од 3 до 19 отсто, во услужните дејности како фризерски и педикир услуги од 10 до 80 отсто, а цените во угостителството од 1 до 10 отсто.
