„Инклузијата не е само збор, детето со аутизам вреди исто како и секое друго“ Во пресрет на 2 април, Меѓународниот ден за подигање на свеста за аутизмот, Аида Хрњиќ, директорка на здружението „Колибри“ и мајка на момче со аутизам, зборуваше за концептот на хуманитарна модна ревија што ќе се одржи по повод, важноста на подигање на свеста на децата со попреченост и предизвик со децата за болеста. Претставата, која се одржува утре во просториите на здружението, има за цел не само да собере средства преку аукции, туку и да ги разбие табуата и да им даде можност на децата да се изразат.
Концептот и мисијата на ревијата Хрњиќ објасни дека хуманитарната модна ревија, со елементи на пописна изведба и аукција, првенствено е насочена кон подигање на свеста за аутизмот.
„Овој попис истовремено ќе биде и перформанс и аукција. Значи, оваа ревија, како и сите претходни, првенствено е насочена кон подигање на свеста за аутизмот. И тоа е неговата примарна цел“, нагласи Хрњиќ.
Хрњиќ нагласи дека јавните личности се ангажирани токму затоа што нивните постапки, зборови или активности можат да имаат поголемо влијание врз општеството од она што обичните родители би можеле да го постигнат. Таа дополнително објаснува како и покрај успесите од претходните емисии, јавноста сè уште се соочува со недоразбирање и страв кога станува збор за аутизмот. Според неа, неинформираноста и незнаењето доведуваат до неосновани предрасуди, кои се манифестираат во ситуации како што се исфрлање на децата од часови или ограничување на децата од екскурзии.
„Ние навистина не ги обвинуваме луѓето, во ред е да немаме целосна контрола врз информациите и веруваме дека таквите работи и појави во нашето општество се должат главно на незнаење, недоразбирање и недоволна информираност. Тие едноставно проектираат страв кај луѓето, неизвесност, недостаток на знаење и затоа всушност имаме таква ситуација во општеството ниќ.
Уривање на табуата и симболична поддршка За да се разбие табуто, идејата оваа година е самите манекенки да го донираат тоа што го носат и да презентираат одредени тешкотии кои ја илустрираат реалноста на децата со аутизам. Аида Хрњиќ објаснува: „И оваа година замисливме дека на сите модели, односно на сите луѓе кои носат хуманитарна модна ревија, со мојот познаник во наводници, им беше доделен одреден изглед врз основа на тешкотијата да се презентира на самата сцена. Чисто за да се развијат овие табуа, па не е ништо страшно да се покаже на сцената страшно ако едно дете не зборува Јазикот е само еден од начините на комуникација“, рече таа, наведувајќи дека сите донации што ќе се направат преку некаква аукција на модната ревија се всушност симболични и дека фокусот е на разбирање на оваа тема.
Хрњиќ истакнува дека, доколку се обезбеди соодветна поддршка, детето ќе може да ги покаже своите способности и да се развива, без оглед на спецификите на неговите тешкотии.
Проблеми со инклузијата и бирократски пречки Зборувајќи за инклузијата, Хрњиќ искрено ја опишува состојбата на општеството. Истакнува дека, и покрај напорите за унапредување на инклузијата, реалноста на терен често одразува недостаток на информации и страв што произлегува од незнаењето.
„Во рамките на ресурсите што веќе ги имаме, според мене, инклузијата треба да биде многу посилна. Велат дека една од главните причини е стравот што може да го имаат некои родители кои ги повлекуваат децата, бидејќи децата со потешкотии се запишуваат во нивните училишни паралелки“, рече таа.
Секоја од овие ситуации, како што наведува нашиот соговорник, открива колку се чести сомнежите и стравовите во општеството, што дополнително ја усложнува ситуацијата кај децата со аутизам.
Таа потоа се осврна на недостигот на поддршка што ја претрпе здружението „Колибри“ поради прекинот на протокот на средства што претходно доаѓаа од општина Центар.
„Статусот е таков што, за жал, два месеци не работиме со децата бидејќи немавме буџет“, рече Хрњиќ, покажувајќи колку бирократските пречки и промените во финансирањето можат негативно да се одразат на континуираната работа на здружението.
Влијанието на ревијата и ангажманот на јавноста Според Хрњиќ, хуманитарната модна ревија освен што се собираат симболични средства преку аукции, стана и платформа за истакнување на секојдневните борби на децата со аутизам и нивните родители. На него учествуваат и претставници на јавниот живот – активисти, новинари, членови на владата и парламентот, испраќајќи силна порака за еднаквите права на сите членови на општеството.
„Она што реално сакаме е навистина да влијаеме на подигнувањето на свеста во нашето општество, за тоа дека децата со аутизам се исто толку вредни како и секое друго дете во клас, градинка или на кое било друго место“, нагласи Хрњиќ.
Нејзината порака е јасна – општеството мора да ги препознае способностите на децата со попреченост, наместо да се фокусира на нивните ограничувања.
„Инклузијата не е само збор, туку секојдневен предизвик со кој се соочуваат родителите и децата, кој бара континуирана борба против предрасудите. Иако претходните прегледи отсекогаш биле „За да се биде успешен, предизвикот лежи во постојаната потреба да се урнат бариерите и да се поттикне отвореноста кон различностите“, истакна Хрњиќ.
Предизвиците на родителството во општеството На прашањето колку е тешко да се борите за правата на децата со попреченост, Хрњиќ не ги криеше емоциите. Таа потсети на долгогодишната борба за основните услуги, истакнувајќи дека како мајка на дете со аутизам морала да надмине многу пречки – често исцрпувачки и напорни.
“Се сеќавам на многу, но се плашам дека ќе ме расплаче, па засега ќе го оставам на страна. Во основа, не е лесно да се биде родител на дете со попреченост во нашето општество. Навистина наидувате на многу дискриминација на секој чекор”, додава нашата соговорничка.
Ова сведоштво дополнително покажа колку емотивно и ментално бара секојдневниот живот на родителите на децата со попреченост. Хрњиќ, исто така, го спореди своето лично искуство со предизвиците што ги гледа во целиот систем – од недостатокот на соодветна поддршка во училиштата до сложените бирократски процедури кои често го отежнуваат пристапот до основните права на децата.
Апел за сочувство На крајот таа ги повика сите надлежни институции, медиуми и луѓе со добра волја да ги преиспитаат ставовите и правилата кои ги ограничуваат децата со попреченост. Таа апелираше на сочувство и заеднички напор за постигнување поинклузивно општество.
„Наше е да го направиме најдоброто од тоа за тоа дете или возрасен, да им ја обезбедиме поддршката што ја заслужуваат и им треба, а тоа е она што всушност можеме да го направиме како луѓе“, рече Хрњиќ.
Ревијата што ќе се одржи утре во 17 часот во просториите на здружението „Колибри“ со околу 50 манекенки – меѓу нив и активисти, новинари и политичари – симболизира заеднички напор за разбивање на стереотипите и отворање нови можности за децата со аутизам.
Сите се поканети, а влезот е бесплатен. Организаторите ги охрабруваат сите заинтересирани да се приклучат со цел да се поддржи работата на здружението со купување на артикли од аукцијата и истовремено да се подигне свеста за важноста на инклузивноста.
Хрњиќ истакна дека сите иницијативи, без разлика дали преку модна ревија или директна поддршка на децата со потешкотии, се израз не само на хуманоста туку и на борбата против предрасудите кои, според неа, сè уште го обележуваат нашето секојдневие.
Пораката е едноставна – секое дете, без разлика на неговите тешкотии, заслужува можност да се изрази и да се развива.
