Чувството на болка може да биде акутно кога ќе се појави болест или повреда, но се поголем број пациенти се жалат на хронична болка.
Хроничната болка е болка која продолжува по заздравувањето или закрепнувањето од стимулот што ја предизвикал болката. Може да се појави на кој било дел од телото, но кај пациентите е доста субјективен, што го отежнува заздравувањето. Овој термин се однесува на болка која трае повеќе од три месеци.
Хронична болка може да се појави во внатрешните органи, главата, коските и мускулите. Секој од нив се третира на начин погоден за токму таа болка. Хроничната болка може да биде предизвикана од хронични болести како што се рак, артритис, дијабетес и други. Во продолжение ќе опишеме што може да значи хронична болка во одредени органи и кога е време за посета на лекар.
Хронична болка во коските и мускулите
Чувството на болка во коските и мускулите низ телото кое трае повеќе од три месеци може да се припише на фибромијалгија. Фибромијалгија е болест која предизвикува хронична болка во коските и мускулите, придружена со тешкотии со спиењето, проблеми со меморијата и чести промени на расположението. Болката обично се чувствува посилно при допир.
Искуството со хронична болка кај фибромијалгија покажува дека тоа го отежнува секојдневниот живот и дека пациентите често се чувствуваат стигматизирано. „Само неодамна се помирив со мојата болест и начинот на кој таа ми го промени животот. Создадов нови, здрави рутини, се будам порано, појадувам и се движам. Научив да ја сакам сопствената компанија и секогаш барам нови работи со кои ќе се занимавам. Оваа хронична болка многу влијае на психолошката состојба, а јас се трудам да бидам психички добро за полесно да ги поминам деновите“, е искуството на 32-годишната Џес од Америка.
Причината за фибромијалгија е непозната, но потеклото на болеста лежи во начинот на кој мозокот и ‘рбетниот мозок ги обработуваат сигналите за болка. Оваа болест е всушност абнормален одговор на нервниот систем. Се јавува како резултат на инфекција, телесна траума или психолошки стрес. Во некои случаи, може да биде наследна.
Оваа хронична болка во коските често се јавува заедно со други болести како што се раздразливото црево, хроничен замор, мигрена, анксиозност и проблеми со мочниот меур.
Хроничната фибромијалгија се третира со лекови против болки и антидепресиви. Помагаат и вежбањето, честото движење на свеж воздух и правилната исхрана.
Хронична главоболка
Постојат различни видови на главоболки, но оние кои ги доживуваат ќе се согласат дека, заедно со мигрената, најлоши се хроничните главоболки или хроничните главоболки. Главоболката е еден од најчестите симптоми за кои пациентите се консултираат со лекар. Обично здравите луѓе имаат тензични главоболки кои се предизвикани од стрес или мускулни контракции. Тензионата главоболка е почеста кај жените и може да биде епизодна и да трае до една недела или хронична главоболка која трае подолго од 15 дена.
Проблематично е кога пациентите почнуваат да земаат аналгетици поради епизодни или периодични главоболки. И покрај фактот дека аналгетиците се средство за намалување на болката, долгорочно
со негова употреба може да развијат хронична главоболка предизвикана од прекумерно земање лекови. Особено опасни се комбинациите на парацетамол, кофеин и кодеин кои се достапни во аптеките без рецепт, пишува Pliva.hr.
Во почетната фаза на хронична болка во главата треба да се земаат аналгетици како што се ацетилсалицилна киселина и ибупрофен, но земањето повеќе од 10 аналгетици дневно во период подолг од три месеци може да биде опасно. На пациентите им се предлага профилактичка терапија со двојни антидепресиви.
Покрај чувството на болка во главата, ова се некои од симптомите кои можат да се појават со хронична болка во главата:
– проблеми со синусите, затнат нос, намалено чувство за мирис
– чувство на болка во еден дел или една страна од главата
– болка која се чини дека пулсира
– гадење, повраќање
– намалување на апетитот
– зголемена чувствителност на мириси, светлина и звуци
– спуштени очни капаци
Искуството на лице со хронична главоболка покажува колку кофеинот бил предизвикувач на болка: „Пиев кафе во две до три шолји иако знаев дека кофеинот е поврзан со главоболки. Кога престанав да пијам кафе, а така е веќе една година, главоболките престанаа“, вели Џордан Розенфелд од Калифорнија.
„Поради хронична главоболка ми се намалија сетилата, а го намалив и чувството за себе. Заборавив кој сум, кои се моите цели, што сакам од себе во животот или што сакам да правам. Ми помогна поддршката од кучето, што ме изненади, но и наоѓањето добар лекар, поддршката од пријателите и семејството и делегирањето на одговорностите на другите“, е искуството на хроничната болка во главата на еден од вработените во Харвард.
Хроничната главоболка влијае на секојдневниот живот и го отежнува нормалното функционирање на пациентот. Жените, дебелите луѓе, луѓето под дневен стрес, пушачите, луѓето кои консумираат прекумерно кофеин и оние со пониско ниво на образование имаат поголема веројатност да развијат хронични главоболки. Сето ова сугерира дека здравиот и мирен начин на живот може да доведе до помала појава на хронични главоболки.
Хронична абдоминална болка
Хроничната абдоминална болка е онаа која трае подолго од три месеци наизменично или континуирано. Абдоминалната болка може да се појави повремено, но во подолг временски период, а потоа се смета и за хронична болка.
Иако хроничната абдоминална болка може да се припише на одредени болести, проблемот се јавува кога медицинските прегледи не покажуваат дијагноза. Некои од причините за хронична абдоминална болка може да бидат:
– инфламаторно заболување на карлицата
– цисти на јајниците, ендометриоза
– хепатитис
– хернија
– воспаление на панкреасот
– улцеративен колитис
– апендицитис
– алергија на храна
– абдоминална епилепсија
Споменатите болести најчесто се препознаваат при дијагнозата и се лекуваат во зависност од причината. Меѓутоа, со хронична стомачна болка, може да има нарушувања во секојдневните активности, но кај некои пациенти нема врска со активности како што се хранење, исфрлање храна или менструација. Во овој случај, станува збор за синдром на функционална абдоминална болка што се јавува кога n1 невроните на ‘рбетниот мозок стануваат премногу чувствителни на болка. Појавата на овој синдром и хроничната болка во пределот на стомакот може да бидат поттикнати од стрес, депресија и тешки животни ситуации.
Третман на хронична болка со терапија
Како и кај многу хронични болки, нема јасна физиолошка причина или болест што предизвикува поплаки, самиот третман може да биде тежок. Се покажа дека физичката и психотерапијата имаат добар ефект врз лекувањето на хроничната болка. Со оглед на тоа дека постои поврзаност помеѓу депресијата и хроничната болка – едното може да биде причина за другото, јасно е дека психотерапијата е еден од начините за лекување на болести.
Методите на релаксација, како што се биофидбек или хипноза, можат да придонесат за чувството на благосостојба на пациентот и контрола на болеста. Доколку пациентот доживее голем стрес, анксиозност или депресија заедно со хронична болка, се препорачува психолошки преглед. Ова е особено препорачливо ако симптомите перзистираат повеќе од неколку недели. Когнитивно-бихејвиоралните техники можат да помогнат во контролата на болката. Ова вклучува вежби за релаксација и техники за одвраќање. Голема улога во намалувањето на хроничната болка има медитацијата, визуелизацијата и свртувањето кон поздрав начин на живот.
