Феноменот Ел Нињо е во тек, објави Светската метеоролошка организација. Временскиот феномен Ел Нињо, кој предизвикува повисоки глобални температури, треба да продолжи до крајот на годината и ќе биде со „барем умерена јачина“, соопшти СМО. Новото ажурирање на Светската метеоролошка организација предвидува дека има 90% шанси настанот Ел Нињо да продолжи во втората половина на 2023 година.
Ел Нињо е феномен кој обично се поврзува со зголемена топлина низ светот, како и со суша во некои делови од светот и обилни дождови во други.
„Појавата на Ел Нињо во голема мера ќе ја зголеми веројатноста за рушење на температурни рекорди и предизвикување поекстремна топлина во многу делови од светот и во океанот“, рече генералниот секретар на СМО, професорот Петри Таалас.
„Декларацијата за Ел Нињо од страна на СМО е сигнал до владите ширум светот да ги мобилизираат подготовките за ограничување на влијанието врз нашето здравје, нашите екосистеми и нашите економии. Раните предупредувања и антиципиративните активности на екстремните временски настани поврзани со овој голем климатски феномен се од витално значење за спасување животи и егзистенција“, предупреди тој.
Од 2020 година, светот е под влијание на екстремно долгата Ла Ниња, спротивниот феномен на Ел Нино, кој заврши на почетокот на оваа година. ОН објавија дека и покрај последиците од Ла Ниња, последните осум години биле најтоплите во историјата. „Без тој временски феномен, затоплувањето можеше да биде уште полошо“, велат од ОН.
Вилфран Муфума-Окиа е шеф на регионалните служби за прогнозирање на климата во Светската метеоролошка организација. „Влијанието на настаните од Ел Нињо врз глобалните температури веројатно ќе ги зголеми глобалните температури бидејќи Ел Нињо ќе придонесе за антропогеното затоплување“, рече тој. Додека во некои делови од планетата ќе предизвика големи суши, во други ќе предизвика порои и поплави.
ОН ги повика владите ширум светот да се подготват за последиците од доаѓањето на Ел Нињо.
Понеделник беше најтоплиот ден во историјата на глобално ниво
Овој понеделник, 3 јули 2023 година, беше најтоплиот ден досега забележан на глобално ниво, покажуваат податоците на американскиот национален центар за предвидување на животната средина. Просечната глобална температура достигна 17,01°C, надминувајќи го рекордот од август 2016 година од 16,92°C, пишува Гардијан.
Југот на САД е зафатен од интензивни горештини во последните недели поради екстремните временски услови. Во делови од Кина продолжи долгорочниот топлотен бран со температури над 35°C. Северна Африка забележа температури до 50°C, а на Блискиот Исток илјадници страдаат од невообичаена топлина. Дури и Антарктикот забележал ненормално високи температури.
Како настанува Ел Нино?
Ел Нино потекнува од потоплите води на источниот Пацифик, во близина на брегот на Јужна Америка, и често е придружен со забавување или превртување на источните ветрови во два појаси околу Земјата помеѓу суптропските и екваторијалните области со висок притисок, доминирани од ветрови со источна компонента.
„Бевме сведоци на последниот Ел Нино во 2016 година, а потоа го забележавме најтоплото лето дотогаш, иако климатските промени придонесоа за екстремни температури во годините без оваа временска шема. Заедно со затоплувањето поради климатските промени, би можеле да видиме уште повисоки температури во 2023 и 2024 година“, додава NOAA.
NOAA го прогласува Ел Нино кога температурите на океаните во источниот и екваторијалниот Пацифик ќе се зголемат за 0,5 степени Целзиусови над нормалните од претходниот месец и ќе продолжат или се очекува да продолжат во следните пет тримесечни периоди. Австралиското биро за метеорологија (БОМ) има различни критериуми, т.е. главните области на источниот Пацифик мора да бидат 0,8 степени потопли од просекот.
Ел Нино има и „поладна сестра“
Двата временски феномени се дел од природната осцилација предизвикана од температурите на океаните и ветровите во Тихиот океан, кои се префрлаат помеѓу Ел Нино, неговата поладна сестра Ла Нина и неутралните услови. Во последните три години се забележани низа необични последици од Ла Нина.
За време на Ел Нино, западните ветрови долж екваторот се забавуваат и топлата површинска вода на Пацификот тече назад кон исток, задушувајќи ги постудените води и создавајќи потопли температури на површината на океаните.
Во годините на Ла Нина, ветровите од исток кон запад од Пацификот се посилни и ја туркаат топлата површинска вода на запад и влечат подлабока, постудена вода на исток. NOAA смета дека има 56 проценти шанси Ел Нино да го достигне својот врв во текот на зимата на северната хемисфера и да ја подигне температурата на површината на источниот Пацифик за најмалку 1,5 степени Целзиусови.
Екстремно висок пораст на температурата
Според предвидувањата, нè очекува екстремно висок пораст на температурите, а судејќи според податоците собрани низ историјата, сето тоа сигнализира дека не очекува исклучително силен феномен Ел Нино.
Невремето и значително постуденото време би можеле да го погодат јужниот дел на САД, а бидејќи се очекува Ел Нино да има силно влијание врз претстојните зимски сезони, можно е да влијае и на моделите на снежни врнежи. Северниот дел на Соединетите Американски Држави обично доживува помалку снежни врнежи за време на зимите на Ел Нино, но повеќе врнежи би можеле да ги зафатат централните и јужните делови на САД и на истокот.
Во Европа најголемо влијание се очекува над централниот и југозападниот дел. Помалку врнежи може да има над југоисточна Европа и Скандинавија.
