Најмалку 883 луѓе биле егзекутирани во 2022 година во светот, соопшти организацијата „Амнести интернешенел“. Тоа е повеќе отколку во последните пет години. Особено многу луѓе беа егзекутирани во Иран и Саудиска Арабија, пренесува Дојче веле.Хелге Лимбург се уште добро се сеќава на 7-ми јануари. За претставникот на Зелените во Бундестагот тоа беше „ден на тага и гнев“. Тоа беше денот кога Иранецот Мохамед Мехди Карими беше погубен. Шампионот во карате имал само 22 години кога бил „убиен“, бидејќи, како што изјави Лимбург за ДВ, „немало соодветен правен процес“.
Лимбург не го познавал лично Карими, но се грижел за младиот Иранец. Како политички чин, од солидарност со демократското движење во Иран, а пред се надевајќи се дека неговиот ангажман ќе може да ја спречи егзекуцијата.
И покрај оддалеченоста и иако немал прилика да разговара со Карими по телефон, Лимбург известува дека меѓу двајцата се развила одредена лична врска. „Имав повремени контакти со луѓето околу него и се чувствував многу близок со него. Моето семејство исто така ја сподели возбудата и страдаше“.
Најмногу смртни казни во Иран и Саудиска Арабија
Мохамед Мехди Карими е еден од најмалку 209 лица кои оваа година беа однесени на бесилка во Иран, според комесарот за човекови права на ОН Фолкер Тирк.
Иран е земја со најголем број на смртни казни во светот, според најновиот извештај за смртни казни и егзекуции во 2022 година на организацијата за човекови права „Амнести интернешнал“. Минатата година државата уби најмалку 576 луѓе во Иран – речиси двојно повеќе отколку во 2021 година.
„Режимот во Иран се плаши за својата моќ“, вели пратеникот на германскиот либерал (ФДП) Рената Алт. „Затоа е важно да се сврти вниманието на многу затвореници со „политичко старателство“, инаку веројатно уште повеќе луѓе би биле егзекутирани“, додава Алт, кој е и претседател на Комитетот за човекови права и хуманитарна помош на Бундестагот.
Бројот на загинати исто така нагло скокна на другата страна на Персискиот залив. Во Саудиска Арабија во 2021 година, 196 луѓе беа убиени од меч на џелатот. „За еден ден Саудиска Арабија егзекутира 81 лице“, рече генералниот секретар на Амнести Интернешнл Ањес Каламар на презентацијата на извештајот. Иран и Саудиска Арабија заедно се одговорни за повеќе од 80 отсто од егзекуциите во светот.
Обесен, застрелан, отруен
Во 2022 година, најмалку 883 луѓе беа егзекутирани во дваесет земји. Тоа е повеќе отколку во последните пет години. Некои биле обезглавени, некои обесени, стрелани или отруени. Бројот на егзекуции е значително зголемен во споредба со 2021 година – за повеќе од 300 случаи или над 50 проценти.
Во исто време, егзекуциите во Кина, кои веројатно ги има во илјадници, не се ни дел од статистиката: таа земја бројот на егзекуции го третира како државна тајна. Истото важи и за Виетнам. Нема податоци ниту од Северна Кореја, а се верува дека и во таа земја има голем број на егзекуции.
Во името на државата се убиваат луѓе во Јапонија, САД и Сингапур – земји кои Германија сака да ги нарекува „партнери“. Кога Борис Мијатовиќ, пратеник на Зелените и портпарол на Комисијата за човекови права и хуманитарна помош на Бундестагот, ја критикува смртната казна пред претставниците на тие земји, тој често наидува на една од двете реакции: „Што сакате вие од Западот? да ми кажеш?“, изјави Мијатовиќ за ДВ.
„Посебно во регионот на Персискиот залив, во Азија или во Северна Америка, каде што ова е многу стара тема, треба да се има многу имагинација за да се постигне нешто“, додава Мијатовиќ. Тој смета дека германските политичари имаат своевидна обврска по ова прашање: „Поканети сме да ја продолжиме оваа дебата! Особено во земјите каде што смртната казна се изрекува не само за најтешките, туку и за сосема различни кривични дела. Како во Иран: „злосторства против Бога“ – тоа е многу, многу сомнително!“
Смрт поради трговија со дрога
Според податоците на „Амнести интернешнал“, повеќе од една третина од сите евидентирани егзекуции се должат на трговија со дрога. „Фактот што некои земји имаат и применуваат смртна казна во редовното кривично право е кршење на Универзалната декларација за човекови права и кршење на меѓународното право“, нагласува Рената Алт. Тие експресно забрануваат смртна казна за кривични дела кои не го исполнуваат прагот на „најтешките кривични дела“, на пример за убиство со умисла.
И претседателот на Комисијата за човекови права на Бундестагот е убеден дека егзекуцијата на криминалците нема застрашувачки ефект. „Ова не води до помал број убиства или намалување на криминалот поврзан со дрога“, смета пратеникот Алт.
Во целата оваа мрачна слика, има нешто што е трошка надеж: уште шест држави целосно или барем делумно ја укинаа смртната казна во 2022 година. Ситуацијата особено се промени во Африка: Сиера Леоне и Централноафриканската Република целосно ја укинаа смртната казна. Екваторијална Гвинеја и Замбија во голема мера. Либерија и Гана се подготвуваат да го укинат.
До крајот на 2022 година, вкупно 112 држави целосно ја укинаа смртната казна! И речиси две третини од сите членки на Обединетите нации, или 125 земји, во декември гласаа за мораториум на примената на смртната казна. Можеби смртната казна полека истекува.
