Често денес, отпорноста на инсулин се споменува како дијагноза, поради тестот за нетолеранција на гликоза (OGTT) или вредностите на гликолизиран хемоглобин (HbA1C) од 5,4 до 5,7%.
Дали секое нарушување на гликорегулацијата е отпорност на инсулин? „Инсулинската резистенција е кога клетките во мускулите, мастите и црниот дроб не реагираат добро на инсулинот и не можат да ја користат гликозата од крвта за енергија. За да се компензира, панкреасот произведува повеќе инсулин. Со текот на времето се зголемува нивото на шеќер во крвта“, објаснува за N1 mr sc. мед. д-р Верослава Станковиќ, диететичар.
Таа вели дека инсулинската резистенција е синдром, а за да се дијагностицира потребно е да има најмалку 3 од следните симптоми:
Обем на половината над 102 cm за мажи и 88 cm за жени
Читања на крвниот притисок од 130/80 mm Hg или повисоки
Ниво на гликоза на гладно над 5,6 mmol/l
Ниво на триглицериди на гладно над 1,7 mmol/l
Нивото на HDL холестерол под 1,03 mmol/l кај мажите и 1,3 mmol/l кај жените
Темни дамки на кадифената кожа наречени акантоза нигриканс.
д-р Верослава Станковиќ.д-р Верослава Станковиќ
Фактори на ризик и причини за отпорност на инсулин
„Дебелина, особено абдоминална; неактивен начин на живот; исхрана богата со јаглени хидрати; гестациски дијабетес; медицински состојби како што се безалкохолни масни заболувања на црниот дроб и синдром на полицистични јајници; семејна историја на дијабетес; пушење; возраст – поверојатно е по 45 години (иако со денешниот начин на живот може да се појави вистинска отпорност на инсулин дури и во детството), хормонални нарушувања како Кушингов синдром и акромегалија; лекови како што се стероиди, антипсихотици и лекови за ХИВ; проблеми со спиењето како што е апнеја при спиење“, вели д-р Станковиќ како фактори на ризик.
Тој додава дека секоја инсулинска резистенција, доколку не се третира со промени во животниот стил (исхрана, физичка активност, откажување од пушење), може да доведе до дијабетес тип 2, кога единствена дијагностичка процедура може да биде тримесечен хемоглобин со вредност од 5,7-6,4 проценти. и вредностите на првата утринска гликемија повисоки од 5,6 mmol/l.
Каде тогаш ги класифицираме промените во OGTT тестот, кога првата гликемија е во нормални граници, тогаш има скок на гликемијата и инсулинот во 30′, 60′ и 90′, но честопати не се враќа на референтните вредности во 120′ од внесот на гликоза, а нема други симптоми?
„Можеме со сигурност да кажеме дека се работи за нарушување на метаболизмот на гликозата, што со тек на време секако доведува до отпорност на инсулин. Почетокот обично е предизвикан од стресот и начинот на живот. Хормонот на стрес кортизол е хипергликемичен, т.е. доведува до зголемување на гликемијата, затоа пиеме вода во стресни ситуации, устата ни е сува…, ако и тогаш, повторно како одговор на стресот, земеме нешто слатко (чоколадо , бонбони или алкохол) доаѓа до ненадеен скок на гликемија, што резултира со скок на инсулинот, а потоа хипогликемија кога гладот води до зголемен внес на храна. Потоа влегуваме во еден маѓепсан круг“, истакнува соговорникот.
Таа вели дека поради стресот доаѓа до зголемување на крвниот притисок, дебелеење (желудникот на кортизол) и сите последици од дебелината.
„На крајот, да заклучиме: отпорноста на инсулин е синдром со неколку симптоми, а промените во гликемиските вредности првично се промени во метаболизмот на гликозата.
„Терапијата е промена на животниот стил: урамнотежена исхрана, физичка активност, осум часа сон, откажување од цигари и наоѓање причини за смеење“, советува д-р Верослава Станковиќ.
